Ελληνικά μέτρα με «κυπριακό άρωμα»

Το ότι ο νέος Πρωθυπουργός της Ελλάδας μελέτησε τα μέτρα που εφάρμοσε η Κύπρος μετά το μνημόνιο ήταν κάτι το οποίο είχε δηλώσει δημοσίως, ενώ ακούγεται έντονα ότι στα χέρια του έχει μελέτη που αναλύει κάθε μέτρο. Το μεγαλύτερο βάρος δίνεται σε κίνητρα για προσέλκυση επενδύσεων και σε φορολογικές ελαφρύνσεις.

Την ίδια στιγμή, η νέα κυβέρνηση θεωρεί ότι ο τομέας των ακινήτων μπορεί να αποτελέσει προμετωπίδα ενίσχυσης της ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό αυτού, είναι το γεγονός ότι ο Υπουργός Aνάπτυξης, στην πρώτη του επίσημη συνάντηση, συνομίλησε με την εταιρεία που ανέλαβε να αναπτύξει το έργο-μαμούθ στην περιοχή του Ελληνικού.

Όμως η Ελλάδα, αν και θεωρητικά βγήκε από το μνημόνιο, θα πρέπει να έχει την έγκριση των δανειστών για οποιαδήποτε μέτρα εφαρμόσει και τα οποία επηρεάζουν τα δημόσια οικονομικά, και ειδικά το ποσοστό πλεονάσματος. Προεκλογικά, οι επιτελείς του νέου Πρωθυπουργού είχαν τονίσει ότι θα προχωρήσουν σε επαναδιαπραγμάτευση των στόχων, ενώ από την πλευρά τους οι δανειστές διαμηνύουν ότι θα θεωρήσουν ως «μονομερή ενέργεια» οποιαδήποτε μέτρα εφαρμοστούν που δεν έχουν την έγκρισή τους.

Πακέτο φοροελαφρύνσεων

Το φορολογικό πακέτο ελαφρύνσεων κοστολογείται στα έξι δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η εφαρμογή του θα γίνει σε βάθος τριετίας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πέραν του στόχου προσέλκυσης επιχειρήσεων, στόχος είναι και η εγκατάσταση πλούσιων φυσικών προσώπων στη χώρα. Γι’ αυτό, άλλωστε, στο πρόγραμμα του νέου Πρωθυπουργού έχει περιληφθεί και η διάταξη για Non Domicile φορολογικούς κατοίκους, κάτι που εφάρμοσε και η Κύπρος το 2015. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος επιλέξει να εγκατασταθεί στην Ελλάδα (αν ο νόμος τροποποιηθεί) θα μπορεί να λαμβάνει μερίσματα για ένα χρονικό διάστημα, είτε εντελώς αφορολόγητα είτε με μειωμένο φορολογικό συντελεστή.

Ομοιότητες με την Κύπρο

Αν κάποιος εξετάσει τα επιμέρους μέτρα που αναμένεται να εφαρμόσει άμεσα η νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα, είναι εύκολο να συνειδητοποιήσει ότι παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες με ρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν στην Κύπρο.

Η ρύθμιση των οφειλών προς το κράτος είναι ένα μέτρο το οποίο εφάρμοσαν Ελλάδα και Κύπρος, για να γίνει δυνατή η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη είσπραξη φόρων μέσα από τη διευκόλυνση των φορολογουμένων.

Η νέα κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια παραχώρησης περαιτέρω κινήτρων στους φορολογούμενους, προχωρεί στη βελτίωση του νόμου που αφορά στη ρύθμιση των εκατόν είκοσι δόσεων. Προωθείται η μείωση του επιτοκίου για οφειλές μέχρι 3.000 ευρώ και η δυνατότητα αποπληρωμής σε περισσότερες δόσεις από ό,τι ισχύει τώρα.

Κάτι το οποίο εφάρμοσε με παρόμοιο τρόπο και η Κύπρος είναι η παροχή κινήτρων σε όσους αποπληρώνουν εφάπαξ τις οφειλές τους. Υπενθυμίζεται ότι αυτό που ίσχυε στην Κύπρο ήταν η διαγραφή όλων των τόκων που επιβάρυναν το υπόλοιπο σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης. Στα μέτρα που αναμένεται να εφαρμοστούν στην Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται και η αύξηση της έκπτωσης σε όσους εξοφλούν άμεσα τις υποχρεώσεις τους, κάτι που μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα σε ό,τι αφορά στον ΕΝΦΙΑ.

Την ίδια στιγμή, η νέα κυβέρνηση θεωρεί ότι θα πρέπει να μειωθεί το φορολογικό βάρος στις επιχειρήσεις, οπότε αναμένεται η μείωση του φορολογικού συντελεστή στις επιχειρήσεις από το 28% στο 20% και των μερισμάτων από το 10% στο 5%.

Τομέας των ακινήτων

Ένας τομέας στον οποίο αναμένονται σημαντικές αλλαγές και ελαφρύνσεις είναι αυτός των ακινήτων, εφόσον προωθείται σωρεία μέτρων όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% σε βάθος τριετίας (στην Κύπρο καταργήσαμε τον φόρο ακίνητης περιουσίας εντελώς, ίσως λανθασμένα, αλλά μια τέτοια ενέργεια στην Ελλάδα δεν θα γινόταν αποδεκτή από τους διεθνείς πιστωτές).

Στην Κύπρο τον Ιούλιο του 2015 ψηφίστηκε νομοθεσία που προνοούσε την απαλλαγή από τον φόρο κεφαλαιουχικών κερδών όλων των αγορών ακινήτων που θα πραγματοποιούνταν μέχρι το 2016. Την ίδια στιγμή, ως προσωρινό μέτρο είχε υιοθετηθεί η απαλλαγή από μεταβιβαστικά τέλη πωλήσεων νέων κατοικιών και διαμερισμάτων που υπόκεινται σε Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, και καταβολή του 50% αυτών στις υπόλοιπες περιπτώσεις, στις πωλήσεις δηλαδή ακινήτων στη δευτερογενή αγορά. Το μέτρο αυτό λίγο αργότερα έγινε μόνιμο.

Στην Ελλάδα, οι διατάξεις οι οποίες αναμένεται να προωθηθούν, προβλέπουν πάγωμα για τρία χρόνια του ΦΠΑ κατά τις μεταβιβάσεις ακινήτων, κάτι που θα ενισχύσει την αγορά νέων ακινήτων και την κατασκευαστική βιομηχανία. Σήμερα επιβάλλεται σε κάθε μεταβίβαση ακινήτου ΦΠΑ 24%, με εξαίρεση την πρώτη κατοικία, κάτι που αποτελεί σοβαρό αντικίνητρο για πιθανούς αγοραστές νέων ακινήτων.

Επιπλέον, για τρία χρόνια ο φόρος υπεραξίας κατά τις μεταβιβάσεις ακινήτων αναβάλλεται, αρχής γενομένης από το 2020, με το μέτρο να επανεξετάζεται κατά τον τρίτο χρόνο.

Ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων

Την ίδια στιγμή παρέχονται κίνητρα για την ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση των κτηρίων, με το κυριότερο την παραχώρηση έκπτωσης φόρου έως 50% της δαπάνης, φυσικά όμως με την προσκόμιση των απαραίτητων παραστατικών. Αυτό από τη μια ενισχύει τον κατασκευαστικό τομέα και από την άλλη, δίνει κίνητρο στους πολίτες και επιχειρήσεις που προχωρούν σε τέτοιες αναβαθμίσεις να ζητούν τιμολόγιο. Η έκπτωση αυτή θα συμψηφίζεται με τις υποχρεώσεις προς την Εφορία, είτε αφορούν φόρο εισοδήματος είτε ΕΝΦΙΑ. Παρόμοια κίνητρα δόθηκαν για αναβαθμίσεις κτηρίων και στην Κύπρο, ενώ δεν πρέπει να αποτελέσει έκπληξη η ενδεχόμενη παραχώρηση αυξημένων συντελεστών και ενδεχομένως προγράμματος πολιτογραφήσεων.

Έκπληξη δεν θα πρέπει να θεωρούνται ούτε οι αυξημένες φορολογικές αποσβέσεις για εταιρείες που επενδύουν σε πάγια περιουσιακά στοιχεία, σε συνδυασμό με μηδενικό φόρο για μερίσματα που επανεπενδύονται. Παρόμοιο μέτρο είχε εφαρμόσει και η Κύπρος μέχρι το 2016, με τις επιταχυνόμενες αποσβέσεις και τη μείωση των κερδών που υπόκειντο σε λογιζόμενη διανομή μερίσματος με το ποσό που επενδυόταν σε πάγια περιουσιακά στοιχεία.

Το πρόγραμμα Μητσοτάκη

Σύμφωνα με το πρόγραμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη, αναμένεται η μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στα φυσικά πρόσωπα από 22% στο 9% για εισοδήματα μέχρι €10.000 χωρίς μείωση του αφορολόγητου, και δημιουργία νέας προοδευτικής φορολογικής κλίμακας με χαμηλότερο ανώτατο φορολογικό συντελεστή (με σταδιακή κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης). Προοδευτικό φορολογικό σύστημα με αφορολόγητα τα πρώτα €19.000 διαθέτουμε στην Κύπρο, ενώ το 2016 καταργήθηκε η έκτακτη εισφορά σε μισθούς και συντάξεις.

Φυσικά υπάρχουν πολλά άλλα ζητήματα όπως η πάταξη της φοροδιαφυγής, η ενίσχυση των μεταρρυθμίσεων, η πάταξη της γραφειοκρατίας και η δημιουργία ενός φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, μέσα από μια διαφορετική φιλοσοφία και κουλτούρα της Δημόσιας Υπηρεσίας.

Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ή να υποτιμά μια χώρα με διεθνές branding (η χώρα που γέννησε τη δημοκρατία), με πανέμορφα νησιά για τουρισμό, τους πρωτοπόρους επιχειρηματίες σε θέματα ναυτιλίας και χρηματοοικονομικών και τη χώρα που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Αν και οι Κύπριοι επιχειρηματίες και επαγγελματίες ταξιδεύουν στην Ασία, την Αφρική και τις αραβικές χώρες για συνεργασίες και επενδύσεις, σίγουρα θα ήταν καλό να ρίξουν και μια ματιά σε κάποιες ευκαιρίες που διανοίγονται στην Ελλάδα.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραλαμβάνει μιαν οικονομία με πλεονάσματα και σε φάση ανάπτυξης, οπότε με σωστό προγραμματισμό και υπό προϋποθέσεις θα μπορέσει να «σηκώσει τον ήλιο» στον γαλανό ουρανό της χώρας. Για πολλούς ο Αλέξης Τσίπρας αποχωρεί με θετικό πρόσημο, ίσως όμως πλέον να ξανασκέφτεται το οικονομικό μοντέλο της χώρας και την καλύτερη διασπορά των πόρων. Φυσικά είναι και εκείνοι που παραμένουν αμετάπειστα πιστοί στη θεωρία των παιγνίων και τον Γιάνη Βαρουφάκη.