Τα δικαιώματά μας ως τουρίστες

Αυτές οι μέρες του Δεκαπενταυγούστου είναι για τους περισσότερους Κυπρίους ημέρες διακοπών και ξεγνοιασιάς. Είτε επιλέγουν να παραθερίσουν στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό, οι πλείστοι συμπατριώτες μας σπεύδουν αυτές τις ημέρες να αναζητήσουν τη δροσιά που προσφέρουν τα ορεινά και παραθαλάσσια θέρετρα, έχοντας κατά νουν ότι θα ζήσουν στιγμές ηρεμίας. Ορισμένα περιστατικά, ωστόσο, φαίνεται πως συχνά πυκνά χαλούν την καλή μας διάθεση, είτε αυτά συμβαίνουν λόγω κακής οργάνωσης και συμπεριφοράς αυτών που προσφέρουν τουριστικές υπηρεσίες είτε ως απότοκο παραγόντων που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν και να προληφθούν.

Σε κάθε περίπτωση, οι τουρίστες έχουν δικαιώματα που απορρέουν τόσο από την εθνική μας νομοθεσία όσο και από τους κανονισμούς που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση και θα πρέπει, εάν αισθάνονται αδικημένοι, να τα διεκδικούν. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, θα πρέπει να δείχνουν και κατανόηση στο γεγονός πως αυτή είναι η πιο δύσκολη περίοδος για όσους παρέχουν τουριστικές υπηρεσίες και τα λάθη είναι μέσα στο πρόγραμμα. Συνεπώς δεν θα πρέπει να είμαστε αγενείς, υπερβολικοί και να προβάλλουμε παράλογες απαιτήσεις ή να συμπεριφερόμαστε με τρόπους που δεν συνάδουν με το γράμμα και το πνεύμα των σχετικών νομοθεσιών και που δεν επιδεικνύουν τον απαραίτητο σεβασμό. Εφόσον υπάρχει καλή θέληση και από τις δύο πλευρές, οι δυσάρεστες παρενθέσεις μπορούν να κλείσουν και οι παραθεριστές να συνεχίσουν τις διακοπές τους όπως τις είχαν σχεδιάσει.

Παραλίες με κανόνες

Στην Κύπρο όλες οι παραλίες είναι δημόσιες, από το νερό μέχρι ενός σημείου στην ακροθαλασσιά, και η διαχείρισή τους εμπίπτει στις αρμοδιότητες των Επαρχιακών Διοικήσεων. Συνεπώς κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι επειδή διαχειρίζεται μία παραλία, αυτή καθίσταται ιδιωτική. Οι τοπικές Αρχές, ωστόσο, εκδίδουν άδειες παροχής διευκολύνσεων ή υπηρεσιών σε ιδιώτες, που τους επιτρέπουν να προβαίνουν σε διάφορες δραστηριότητες στην παραλία, όπως η ενοικίαση ομπρελών και ξαπλώστρων και η πώληση φαγητών και ποτών αλλά και η παροχή υπηρεσιών θαλάσσιων αθλημάτων. Το γεγονός πως ένας ιδιώτης κατέχει τη σχετική άδεια δεν σημαίνει πως έχει και το αποκλειστικό δικαίωμα στον χώρο εκείνο, αφού δεν μπορεί να τοποθετεί κρεβατάκια σε περισσότερο από το 50% της παραλίας. Δηλαδή ένας πολίτης μπορεί να πάρει τη δική του ομπρέλα και να την τοποθετήσει στην άμμο ή να μεταφέρει φαγητό και ποτά μέσα στην παγωνιέρα του, δεδομένου ότι τηρεί τους κανονισμούς.

Βάσει του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου, ως παραλία ορίζονται εδάφη όχι μεγαλύτερης απόστασης των εκατό υαρδών από τη γραμμή της ανώτατης στάθμης της παλίρροιας και, ως εκ τούτου, δεν επηρεάζονται ιδιωτικές περιουσίες που βρίσκονται πιο μακριά από τη θάλασσα. Απαγορεύεται οποιοδήποτε πρόσωπο να παρεμποδίζει τη διακίνηση των λουομένων σε απόσταση τριών έως πέντε μέτρων από τη στάθμη του νερού της θάλασσας, να παρενοχλεί με τη συμπεριφορά του στην παραλία τους άλλους παραθεριστές, να ρυπαίνει την παραλία ή τη θάλασσα, να οδηγεί οποιοδήποτε όχημα στην παραλία και να μεταφέρει εκεί ζώα (με εξαίρεση τις παραλίες σκύλων). Θα πρέπει, επίσης, να θυμόμαστε να μαζεύουμε όλα μας τα σκουπίδια, είτε βρισκόμαστε σε οργανωμένες παραλίες είτε όχι, και να τα τοποθετούμε στους κάδους, ώστε να μην προκαλούμε ζημιά στο περιβάλλον.

Τι γίνεται με τα ξενοδοχεία

Σε ό,τι αφορά στα τουριστικά καταλύματα, οι ξενοδόχοι έχουν το δικαίωμα να διώξουν πελάτες ή να τους αρνηθούν δωμάτια εάν η συμπεριφορά τους δεν είναι σωστή, όπως π.χ. εάν βρίσκονται σε κατάσταση μέθης ή λερώνουν υπερβολικά τον χώρο. Οι πελάτες δικαιούνται να χρησιμοποιούν το δωμάτιό τους και τους κοινόχρηστους χώρους των ξενοδοχείων αλλά θα πρέπει να δηλώσουν εκ των προτέρων πόσα άτομα θα διαμένουν στο δωμάτιο.

Εάν προηγηθεί κράτηση, ο ξενοδόχος έχει το δικαίωμα να ζητήσει να πληρωθεί προκαταβολικά για διάστημα μέχρι τριών ημερών. Σε περίπτωση ακύρωσης της κράτησης, θα πρέπει να ειδοποιήσει τον επηρεαζόμενο τουλάχιστον 15 ημέρες πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία αφίξεώς του. Εάν ο ξενοδόχος δεν προβεί σε έγκαιρη ακύρωση της κράτησης και αφότου αφιχθεί ο πελάτης δεν είναι σε θέση να του διαθέσει τα συμφωνηθέντα δωμάτια, υποχρεούται να εξασφαλίσει στον πελάτη ίσο αριθμό όμοιων δωματίων στο κατά το δυνατόν πλησιέστερο ξενοδοχείο της ίδιας τάξης στην ίδια περιοχή, που παρέχει τις ίδιες ανέσεις με το δικό του ξενοδοχείο. Σε περίπτωση που η τιμή του διαφέρει από αυτήν του αντίστοιχου ξενοδοχείου, θα πρέπει να καταβάλει ο ίδιος τη διαφορά. Και ο πελάτης, ωστόσο, υποχρεούται να ειδοποιήσει τον ξενοδόχο, σε περίπτωση που δεν προτίθεται να τηρήσει την κράτησή του, τουλάχιστον επτά ημέρες πριν. Εάν δεν το πράξει, θα πρέπει να καταβάλει αποζημίωση στον ξενοδόχο, πληρώνοντας μέχρι τρεις ημέρες από την κράτησή του. Ο πελάτης δεν πληρώνει οτιδήποτε, εάν προβεί σε ακύρωση τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία άφιξής του.

Τα ξενοδοχεία υποχρεούνται, βάσει του νόμου, να συντηρούν όλους τους χώρους άρτια και να τους διατηρούν καθαρούς. Πρέπει, επίσης, να προσφέρουν υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση στους πελάτες τους, καλής ποιότητας εδέσματα και τις υπηρεσίες και ανέσεις που διαφημίζουν ότι προσφέρουν. Θα πρέπει, επίσης, να φροντίζουν για τον καθαρισμό των δωματίων, την προμήθεια χαρτιού υγείας και σαπουνιού και να παρέχουν σε κάθε νέο πελάτη καθαρά σεντόνια και πετσέτες. Η συχνότητα αντικατάστασης των πιο πάνω διαφέρει, αναλόγως της κατηγορίας του καταλύματος.

Κι αν υπάρξει καθυστέρηση;

Δικαιώματα όμως έχουν και οι επιβάτες των αεροπορικών αερογραμμών, εάν αυτές δεν τηρήσουν από πλευράς τους τα συμφωνηθέντα. Τα δικαιώματα αυτά είναι ευρωπαϊκά και, ως εκ τούτου, ισχύουν μόνο εάν αναχωρείτε από αεροδρόμιο που βρίσκεται εντός της Ε.Ε. ή εάν φθάνετε στην Ε.Ε. με αερομεταφορέα χώρας της Ε.Ε., της Ισλανδίας, της Νορβηγίας ή της Ελβετίας. Σε περίπτωση που η αερογραμμή σάς αρνηθεί την επιβίβαση ή ακυρώσει την πτήση ή έχει προβεί σε υπεράριθμες κρατήσεις, δικαιούστε να προωθηθείτε στον προορισμό σας υπό παρεμφερείς συνθήκες ή να σας επιστραφεί το αντίτιμο του εισιτηρίου σας και, εάν χρειαστεί, να επιστρέψετε χωρίς καμία επιβάρυνση στον αρχικό τόπο αναχώρησής σας. Εάν υπάρχει καθυστέρηση στην πτήση σας πέραν των πέντε ωρών, δικαιούστε και πάλι αποζημίωση. Σε περίπτωση, όμως, που αποδεχθείτε την επιστροφή χρημάτων, ο αερομεταφορέας δεν είναι υποχρεωμένος να φροντίσει για τη συνέχιση του ταξιδιού σας ή να σας παρέχει περαιτέρω βοήθεια.

Εάν η πτήση ακυρωθεί ή φθάσει με καθυστέρηση πέραν των τριών ωρών στον τελικό προορισμό ή αν δεν σας επιτραπεί η επιβίβαση, τότε δικαιούστε αποζημίωση, ανάλογα με την απόσταση της πτήσης. Εντός Ε.Ε., μέχρι τα 1.500 χλμ η αποζημίωση αυτή είναι 250 ευρώ και πάνω από 1.500 χλμ 400 ευρώ. Για πτήσεις μεταξύ αεροδρομίων της Ε.Ε. και αεροδρομίων εκτός Ε.Ε. η αποζημίωση είναι 250 ευρώ έως 1.500 χλμ, 400 ευρώ για απόσταση 1.500-3.500 χλμ και 600 ευρώ για πάνω από 3.500 χλμ. Εάν ο αερομεταφορέας σάς προσφέρει εναλλακτική πτήση, με παρεμφερή ώρα άφιξης, η αποζημίωση αυτή μειώνεται κατά 50%. Αναλόγως της περίπτωσης, ενδεχομένως να δικαιούστε, επίσης, δωρεάν αναψυκτικά, γεύματα, δωρεάν πρόσβαση σε επικοινωνίες και, εάν χρειαστεί, την παροχή καταλύματος, ανάλογα με την απόσταση της πτήσης και τη διάρκεια της καθυστέρησης.

Σημειώνεται ότι μπορεί να μη δικαιούστε αποζημίωση αν η ακύρωση της πτήσης οφειλόταν σε έκτακτες συνθήκες, όπως π.χ. κακοκαιρία, αν ενημερωθήκατε για την ακύρωση δύο εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη πτήση ή εάν σας προσφέρθηκε εναλλακτική πτήση για την ίδια διαδρομή με παρεμφερή ώρα άφιξης. Τα δικαιώματά σας, ωστόσο, δεν χάνονται επειδή οι συνθήκες ήταν έκτακτες. Η αερογραμμή συνεχίζει να οφείλει να σας επιστρέψει ολόκληρο ή μέρος του αντιτίμου του εισιτηρίου, να σας μεταφέρει το συντομότερο δυνατόν στον τελικό προορισμό σας ή να γίνει νέα κράτηση για μεταγενέστερη ημερομηνία της επιλογής σας, εάν υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις. Επίσης υποχρεούται να σας παρέχει βοήθεια, όση ώρα περιμένετε για να επιβιβασθείτε σε άλλη πτήση. Για να δικαιούστε τα χρήματά σας, θα πρέπει να υποβάλετε το έντυπο καταγγελίας Ε.Ε. για τα δικαιώματα επιβατών αεροπορικών μεταφορών στον αερομεταφορέα σας και να βεβαιωθείτε ότι κρατήσατε αντίγραφο. Αν δεν λάβετε ικανοποιητική απάντηση, μπορείτε να υποβάλετε καταγγελία στον εθνικό φορέα ελέγχου εφαρμογής στην χώρα της Ε.Ε. όπου συνέβη το περιστατικό.

Ευρωπαϊκή πρόνοια υπάρχει και για τις αποσκευές. Εάν αυτές χαθούν, φθαρούν ή καθυστερήσουν μπορεί να δικαιούστε αποζημίωση μέχρι και 1.220 ευρώ, δεδομένου ότι η φθορά δεν οφείλεται σε ελάττωμα της ίδιας της αποσκευής. Σε ό,τι αφορά τις χειραποσκευές, ο αερομεταφορέας δεν φέρει ευθύνη, εκτός αν ήταν υπαίτιος της ζημιάς. Και πάλιν θα πρέπει να υποβάλετε σχετική δήλωση εντός επτά ημερών από την παραλαβή φθαρμένης αποσκευής ή εντός 21 ημερών σε περίπτωση καθυστέρησης παραλαβής.

Για τους επιβάτες πλοίων

Στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς υπάρχει πρόνοια και για τους επιβάτες των πλοίων, οι οποίοι, όμως, ισχύουν μόνο εάν αναχωρείτε ή φθάνετε σε λιμάνι της Ε.Ε. και από αυτούς εξαιρούνται πλοία που μεταφέρουν λιγότερους από 13 επιβάτες, έχουν πλήρωμα μέχρι τρία άτομα, καλύπτουν διαδρομή μικρότερη των 500 μέτρων, χαρακτηρίζονται ως ιστορικά ή πραγματοποιούν εκδρομές και περιηγήσεις σε αξιοθέατα. Εάν το δρομολόγιο ακυρωθεί ή καθυστερήσει για πάνω από 90 λεπτά, δικαιούστε να επιλέξετε είτε επιστροφή του ναύλου και, κατά περίπτωση, δωρεάν επιστροφή στο σημείο όπου ξεκινήσετε το ταξίδι σας είτε μεταφορά, υπό παρεμφερείς συνθήκες, στον τελικό σας προορισμό, το ταχύτερο δυνατόν και χωρίς επιπλέον επιβάρυνση. Στις πλείστες περιπτώσεις δικαιούστε, επίσης, γεύματα και αναψυκτικά ή και κατάλυμα, ανάλογα με τον χρόνο αναμονής. Αν η άφιξή σας στον τελικό προορισμό καθυστερήσει για πάνω από μία ώρα, δικαιούστε αποζημίωση, η οποία είναι ανάλογη με τον χρόνο της καθυστέρησης. Όπως και στην περίπτωση των αεροπλάνων, αυτό δεν ισχύει αν η καθυστέρηση οφείλεται σε ακραίες καιρικές συνθήκες ή φυσικές καταστροφές. Δικαιούστε επίσης αποζημίωση από τον μεταφορέα αν οι αποσκευές, τα οχήματα ή άλλα υπάρχοντά σας χαθούν ή υποστούν φθορές σε ατύχημα στη θάλασσα.

Γραμμή παραπόνων

Για όσους από εσάς ταξιδέψουν στην Ευρώπη και χρησιμοποιήσουν άλλα μέσα μεταφοράς από τα προαναφερθέντα, όπως τρένα ή πούλμαν, υπάρχει επίσης πρόνοια από τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Σημειώνεται ότι, για παράπονα που αφορούν την Κύπρο, θα πρέπει να αποτείνεστε στον ΚΟΤ. Στις εργάσιμες ώρες μπορείτε να πάρετε τηλέφωνο στο 22691100 και ακολουθώντας τις οδηγίες που θα σας δώσει η κασέτα του τηλεφωνικού κέντρου να υποβάλετε το παράπονό σας στον αρμόδιο λειτουργό. Εάν θέλετε να υποβάλετε παράπονο σε μη εργάσιμες ώρες, μπορείτε να πάρετε τηλέφωνο στο 22691111 και να αφήσετε ένα σύντομο μήνυμα αναφέροντας το ζήτημα και θα επικοινωνήσει μαζί σας λειτουργός του ΚΟΤ το συντομότερο δυνατόν, σε εργάσιμη μέρα και ώρα.