Βήμα προς βήμα η επιστροφή στην κανονικότητα

Με ορίζοντα την 14η Ιουλίου καταρτίστηκε το πλάνο της Κυβέρνησης για την αποκλιμάκωση των μέτρων που λήφθηκαν για αντιμετώπιση του κορωνοϊού, με στόχο τη σταδιακή επανεκκίνηση της οικονομίας που συνεχίζει να πλήττεται από την πανδημία. Το πλάνο αποτελείται από τέσσερεις βασικές φάσεις και κάποια ενδιάμεσα στάδια με την επανέναρξη της λειτουργίας συγκεκριμένων οικονομικών κλάδων, οι οποίοι επιλέγηκαν λαμβάνοντας υπόψη δείκτες όπως η συνεισφορά τους στο ΑΕΠ, στην απασχόληση και στα κρατικά έσοδα, τον κίνδυνο μετάδοσης, όπως επίσης και τη δυνατότητα τηλεργασίας. Η εφαρμογή της πρώτης φάσης του πλάνου θα ξεκινήσει από αύριο Δευτέρα, 4 Μαΐου και θα ολοκληρωθεί, αν όλα πάνε καλά και δεν ανατραπεί ο σχεδιασμός λόγω νέας έξαρσης και διασποράς του ιού στην κοινότητα, στις 14 Ιουλίου, με την εφαρμογή της τέταρτης και τελευταίας φάσης.

Η πρώτη φάση

Αναλυτικά, η Στρατηγική για άρση των περιοριστικών μέτρων και επανεκκίνηση της οικονομίας, που έχει καθορισθεί σε 4 φάσεις οι οποίες έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και θα αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τα επιδημιολογικά στοιχεία, έχει ως ακολούθως:

Κατά την πρώτη φάση, δηλαδή από τις 4 μέχρι τις 20 Μαΐου 2020, επαναλειτουργεί ο κατασκευαστικός τομέας και όλες οι παρεμφερείς οικονομικές δραστηριότητες, το λιανικό εμπόριο με την επαναλειτουργία όλων των καταστημάτων, εκτός από εκείνα που στεγάζονται εντός εμπορικών κέντρων και πολυκαταστημάτων, οι λαϊκές αγορές και η πλανοδιοπώληση. Επίσης θα επιτρέπεται η στάθμευση κρουαζιερόπλοιων για ανεφοδιασμό, χωρίς αποβίβαση επιβατών ή αντικατάσταση πληρωμάτων, όπως επίσης και η αντικατάσταση πληρωμάτων για εμπορικά σκάφη και η μετακίνηση ιδιωτικών σκαφών σε αδειοδοτημένους χώρους, για σκοπούς ελλιμενισμού, συντήρησης και επισκευών. Όσον αφορά τα σχολεία, προς το παρόν λήφθηκε απόφαση για επιστροφή στις τάξεις μόνο για τους τελειόφοιτους δημόσιων λυκείων και τεχνικών σχολών αλλά και ιδιωτικών σχολείων από την 11η Μαΐου. Περαιτέρω στον τομέα της υγείας, με την πρώτη φάση, δηλαδή από αύριο, θα διεξάγονται ορισμένες προγραμματισμένες εγχειρήσεις στα νοσηλευτήρια, βάσει οροφών που θα καθορίσει το Υπουργείο Υγείας, ενώ επαναλειτουργούν οδοντιατρικά κέντρα και ιατρεία που παρέμεναν κλειστά μετά το σχετικό διάταγμα της 23ης Απριλίου. Από τις 18 Μαΐου θα επιτρέπεται επίσης η χρήση ανοιχτών ή υπαίθριων αθλητικών εγκαταστάσεων μόνο για αθλητές και αθλήτριες υψηλών επιδόσεων που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής, όπως επίσης και οι προπονήσεις για ομαδικά αθλήματα, οι οποίες θα γίνονται μόνο σε ανοικτούς χώρους, χωρίς τη χρήση αποδυτηρίων, γυμναστηρίων ή άλλων κλειστών συναφών υποδομών. Από αύριο Δευτέρα επαναλειτουργούν τουριστικά και ταξιδιωτικά γραφεία, τίθενται σε πλήρη λειτουργία τα πλυντήρια αυτοκινήτων, αναθεωρούνται οι οδηγίες για δημόσιες μεταφορές με επιτρεπόμενη πληρότητα μέχρι 50%, ενώ επιστρέφουν στις εργασίες τους όλοι οι υπάλληλοι της δημόσιας υπηρεσίας και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Παράλληλα, μετά από οδηγίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου, από αύριο θα ξεκινήσει η κανονική λειτουργία όλων των Πρωτοκολλητείων, ώστε να καταστεί δυνατή η καταχώριση τόσο αγωγών και πρωτογενών αιτήσεων, όσο και ποινικών υποθέσεων, ως επίσης και η επαγωγή όρκων σε ενόρκους δηλώσεις γενικώς. Τα πρωτόδικα δικαστήρια θα προχωρήσουν στον προγραμματισμό των υποθέσεων και θα εκδίδουν σχετικές οδηγίες προς αποφυγήν του συνωστισμού στις αίθουσες. Αποφασίστηκε επίσης όπως οι δικαστικές διακοπές περιοριστούν στον μήνα Αύγουστο, προκειμένου να καταστεί δυνατή η διεκπεραίωση των καθυστερήσεων που προκλήθηκαν λόγω του κορωνοϊού και της αναστολής εκδίκασης υποθέσεων. Τονίζεται ότι η επαναλειτουργία των προαναφερόμενων δραστηριοτήτων θα γίνεται βάσει κατευθυντήριων γραμμών και πρωτοκόλλων, με στόχο την προστασία της υγείας των πολιτών.

Από τις 4 μέχρι τις 20 Μαΐου αναθεωρούνται τα μέτρα διακίνησης και οι πολίτες δικαιούνται να αποστέλλουν μέχρι και 3 SMS την ημέρα στο 8998, ενώ η απαγόρευση κυκλοφορίας θα ισχύει από τις 10 μ.μ. μέχρι τις 6 π.μ. Παράλληλα, επιτρέπεται η ατομική άθληση σε ανοιχτούς χώρους όχι περισσότερων των δύο ατόμων μαζί (περπάτημα, τένις, κολύμβηση στη θάλασσα και όχι σε δημόσια ή ιδιωτικά κολυμβητήρια, ποδηλασία, κ.λπ) και θα είναι ανοιχτοί πεζόδρομοι εντός και εκτός πάρκων, μόνο για σκοπούς ατομικής άσκησης. Εξαιρείται από τον εν λόγω περιορισμό η παρουσία των ανήλικων τέκνων γονέων που ασκούνται. Επίσης επιτρέπεται από τις 4 Μαΐου η προσευχή σε εκκλησίες, τεμένη και άλλους χώρους προσευχής, νοουμένου ότι δεν θα συνυπάρχουν ταυτόχρονα πέραν των 10 ατόμων.

Η δεύτερη φάση

Κατά τη δεύτερη φάση, δηλαδή από τις 21 Μαΐου μέχρι τις 8 Ιουνίου, επαναλειτουργούν κομμωτήρια, κουρεία, ινστιτούτα αισθητικής, καθώς και υπηρεσίες εστίασης για εξυπηρέτηση μόνο σε εξωτερικούς χώρους. Από 1η Ιουνίου επαναλειτουργούν βιβλιοθήκες, μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικοί χώροι, πρακτορεία στοιχημάτων, ενώ τα λιμάνια τίθενται σε πλήρη λειτουργία, με εξαίρεση την αποβίβαση επιβατών από κρουαζιερόπλοια.

Όσον αφορά τα μέτρα διακίνησης, από 21 Μαΐου καταργείται πλήρως το SMS και επιτρέπονται συναθροίσεις μέχρι 10 άτομα. Από την 1η Ιουνίου επιτρέπεται ο εκκλησιασμός και άλλες μορφές θρησκευτικής λατρείας σε εκκλησίες, τεμένη και άλλους θρησκευτικούς χώρους, νοουμένου ότι θα τηρούνται αυστηρά τα πρωτόκολλα υγειονομικής συμπεριφοράς όπως το Υπουργείο Υγείας θα καθορίσει. Τα ίδια μέτρα θα ισχύουν για γάμους, βαφτίσεις και κηδείες. Από 21 Μαΐου θα επιτρέπεται επίσης η ελεύθερη διακίνηση σε πάρκα, παιδότοπους, σε εξωτερικούς χώρους, πλατείες, μαρίνες, κ.λπ, νοουμένου ότι οι συναθροιζόμενοι δεν θα υπερβαίνουν τους 10, ενώ καταργείται πλήρως η απαγόρευση της κυκλοφορίας από 10 μ.μ. μέχρι 6 π.μ.

Οι δύο τελευταίες φάσεις

Κατά την τρίτη φάση, δηλαδή από 9 Ιουνίου μέχρι και 13 Ιουλίου, επαναλειτουργούν εμπορικά κέντρα και πολυκαταστήματα, αεροδρόμια και αεροπορικές εταιρείες -σταδιακά και υπό όρους-, λιμάνια για εξυπηρέτηση και κρουαζιερόπλοιων, υπηρεσίες εστίασης για εξυπηρέτηση σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, ξενοδοχεία και παραλίες με προϋπόθεση τη διατήρηση απόστασης ασφαλείας μεταξύ των λουομένων. Ανοίγουν επίσης θέατρα και σινεμά ανοιχτού χώρου, γυμναστήρια και επαναρχίζουν αθλητικά πρωταθλήματα, χωρίς βέβαια την παρουσία φιλάθλων, όπως επίσης καλοκαιρινά προγράμματα σχολών ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όσον αφορά τα μέτρα διακίνησης, από την 9η Ιουνίου καταργούνται όλοι οι περιορισμοί.

Κατά την τέταρτη και τελευταία φάση, δηλαδή από τις 14 Ιουλίου και μετά ανοίγουν θέατρα και σινεμά κλειστού χώρου, θα επιτρέπεται η διοργάνωση φεστιβάλ και συναυλιών, ενώ επαναλειτουργούν καζίνα και παιδότοποι τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους. Τονίζεται πως τα αρμόδια Υπουργεία θα καταρτίσουν ειδικό σχέδια για τη σταδιακή επαναλειτουργία όλων των πιο πάνω τομέων. Γίνεται επίσης σαφές ότι για μεγάλες συγκεντρώσεις ο περιορισμός στον αριθμό ατόμων θα καθοριστεί σε μεταγενέστερο στάδιο.

Κρίσιμες οι δύο βδομάδες

μεταξύ Α΄ και Β΄ φάσης

Ο Καθηγητής Μικροβιολογίας/Μοριακής Ιολογίας, μέλος της επιδημιολογικής ομάδας, Πέτρος Καραγιάννης, σε δηλώσεις του στη «Σημερινή», τόνισε πως οι δύο βδομάδες μεταξύ της πρώτης φάσης και της δεύτερης είναι ιδιαίτερα κρίσιμες όσον αφορά την πορεία της επιδημίας στη χώρα μας. Όπως είπε, ναι μεν φτάσαμε σε μονοψήφιους αριθμούς κρουσμάτων και ίσως να δούμε και μηδενικούς αριθμούς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε κρούσματα στην κοινότητα, τα οποία δεν ανιχνεύσαμε για ευνόητους λόγους, αφού δεν κάναμε τεστ σε όλον τον πληθυσμό. Επομένως, πρόσθεσε, υπάρχουν κάποια τέτοια περιστατικά εκεί έξω, τα οποία μπορεί να μας προκαλέσουν πρόβλημα εάν εμείς οι υπόλοιποι όταν διακινούμαστε ή όταν εργαζόμαστε δεν τηρούμε τα μέτρα αυτοπροστασίας και τις αποστάσεις που ίσχυαν από πριν και επιπλέον τώρα με τη χρήση μάσκας που καθίσταται υποχρεωτική για του εργαζομένους σε κλειστούς χώρους, ενώ υπάρχει και η αυστηρή σύσταση προς τους υπόλοιπους πολίτες που επισκέπτονται κλειστούς χώρους για να τις φοράνε, έτσι ώστε να υπάρχει διπλός φραγμός κατά του ιού. Ο Δρ Καραγιάννης επανέλαβε πως αυτές οι δύο εβδομάδες είναι καθοριστικές και αρκετά κρίσιμες, διότι θα καθορίσουν τα υπόλοιπα βήματά μας. Πρόσθεσε πως κατά τη διάρκεια αυτών των εβδομάδων, για να έχουμε το δάκτυλό μας στον παλμό της μετάδοσης του ιού, θα υπάρχει αυστηρή επιτήρηση με τα επιπλέον 20 χιλιάδες δείγματα που θα ληφθούν όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Υγείας, εκτός των άλλων που γίνονται για σκοπούς ιχνηλάτησης. «Πρόκειται για έναν σεβαστό αριθμό δειγμάτων που θα ληφθούν, ώστε να είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι γίνεται στην κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων και των εργαζομένων», συμπλήρωσε καταληκτικά ο Δρ Καραγιάννης.

Αξίζει να τονίσουμε ότι στόχος είναι επιτύχουμε και στη νέα αυτή τάξη πραγμάτων και να συμμορφωθούμε με τις νέες οδηγίες, ώστε να αποτρέψουμε επικίνδυνες ατραπούς και στην υγεία αλλά και στην οικονομία, η οποία είναι άγνωστο αν θα μπορέσει ν’ αντεπεξέλθει εκ νέου σε συνθήκες πλήρους αδράνειας.

Τι αλλάζει στα SMS από αύριο

Από αύριο Δευτέρα, 4 Μαΐου 2020, με το πρώτο κύμα χαλάρωσης των μέτρων κατά του κορωνοϊού, αυξάνονται οι επιτρεπόμενες διακινήσεις των πολιτών από μία σε τρεις, ενώ η απαγόρευση της κυκλοφορίας θα ισχύει από τις 10μ.μ. μέχρι τις 6π.μ. Στο νέο διάταγμα του Υπουργείου Υγείας καθορίζεται η νέα λίστα με τους λόγους διακίνησης τους οποίους θα συνεχίσουν να αποστέλλουν οι πολίτες στο 8998 και να λαμβάνουν έγκριση για διακίνηση για εύλογο χρονικό διάστημα. Τονίζεται πως η ίδια λίστα ισχύει και για άτομα άνω των 65 ετών, τα οποία θα πρέπει να συμπληρώνουν γραπτώς το έντυπο. Σε όλες τις διακινήσεις τους οι πολίτες θα πρέπει να έχουν μαζί τους την πολιτική τους ταυτότητα ή το διαβατήριο. Η νέα λίστα έχει ως εξής:

1. Μετάβαση σε φαρμακείο ή για αιμοδοσία ή επίσκεψη σε γιατρό.
2. Μετάβαση σε κατάστημα για αγορά ή προμήθεια αγαθών/υπηρεσιών λιανικού εμπορίου.
3. Μετάβαση σε τράπεζα, στο μέτρο που δεν είναι δυνατή η ηλεκτρονική συναλλαγή.
4. Αναγκαίες επισκέψεις σε κρατικές υπηρεσίες ή υπηρεσίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
5. Διακίνηση για παροχή βοήθειας σε άτομα που αδυνατούν να αυτοεξυπηρετηθούν ή που οφείλουν να αυτοπροστατευθούν ή βρίσκονται σε αυτοπεριορισμό ή/και σε χώρους υποχρεωτικού περιορισμού (καραντίνα).
6. Μετακίνηση για ατομική άθληση (περπάτημα, κολύμπι, ποδηλασία, αντισφαίριση, γκολφ, κ.λπ) ή για τις ανάγκες κατοικιδίου ζώου, εφόσον δεν υπερβαίνουν τα δύο άτομα.
7. Μετάβαση ή σε τελετή (π.χ. κηδεία, γάμος, βάφτιση) από συγγενείς πρώτου και δεύτερου βαθμού που δεν υπερβαίνουν τον αριθμό των 10 προσώπων ή για ατομική προσευχή.
8. Δήλωση οποιουδήποτε άλλου σκοπού μετακίνησης που μπορεί να δικαιολογηθεί με βάση τα μέτρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας ή για μετακίνηση διαζευγμένων γονέων ή γονέων που τελούν σε διάσταση, η οποία είναι αναγκαία για την απρόσκοπτη επικοινωνία και επαφή γονέων και τέκνων.

Χρήση μάσκας: Πότε και για ποιους είναι υποχρεωτική

Στο πλαίσιο των μέτρων ατομικής προστασίας και προφύλαξης της Δημόσιας Υγείας, η χρήση μάσκας αποτελεί συμπληρωματικό μέτρο και δεν αντικαθιστά την εφαρμογή άλλων πρακτικών προφύλαξης, όπως η κοινωνική αποστασιοποίηση, η υγιεινή των χεριών, το καθάρισμα των επιφανειών, ο φυσικός αερισμός των χώρων διαμονής και εργασίας, κ.ο.κ.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, η χρήση μάσκας μιας χρήσης για τον γενικό πληθυσμό συστήνεται και δεν είναι υποχρεωτική σε περιπτώσεις παρουσίας των πολιτών σε πολυσύχναστους και κλειστούς χώρους, όπου παρατηρείται συνάθροιση ατόμων, όπως είναι οι υπεραγορές, τα πολυκαταστήματα, τα φαρμακεία, οι τράπεζες, τα Τμήματα του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα που εξυπηρετούν κοινό, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, κ.ο.κ.

Σε ό,τι δε αφορά τους εργαζομένους, η χρήση μάσκας μιας χρήσης είναι υποχρεωτική για τα άτομα που απασχολούνται σε: Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (π.χ. οδηγοί λεωφορείων), εσωτερικούς χώρους ιδιωτικών επιχειρήσεων, Τμημάτων δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, που εξυπηρετούν κοινό, και άτομα που εργάζονται σε θέσεις άμεσης εξυπηρέτησης του κοινού στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου (π.χ. ταμίες, εξυπηρέτηση πολιτών, κ.λπ).

Για μερική κάλυψη των αναγκών των εργαζομένων στα πιο πάνω σημεία, το Υπουργείο Υγείας, μετά από σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, θα παραχωρήσει δωρεάν ποσότητα μασκών στις επιχειρήσεις αυτές. Το κράτος έχει ήδη προχωρήσει σε διαγωνισμό για εξασφάλιση ποσότητας 9 εκατομμυρίων χειρουργικών μασκών, μέρος της οποίας θα διανεμηθεί, σε συνεργασία με την ΟΕΒ, το ΚΕΒΕ και την ΠΟΒΕΚ, στις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Ποσότητα μασκών θα παραχωρηθεί και στα Τμήματα του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα που εξυπηρετούν κοινό.

Όπως αναφέρει το αρμόδιο Υπουργείο, ο ορθός τρόπος για τη χρήση της μάσκας έχει ως εξής:

1. Η μάσκα καλύπτει το πρόσωπο από την κορυφή της μύτης, το στόμα και το πηγούνι.
2. Πριν από την εφαρμογή ή αφαίρεση της μάσκας πλένουμε τα χέρια με νερό και σαπούνι ή αλκοολούχο αντισηπτικό διάλυμα.
3. Αφαιρούμε τη μάσκα βγάζοντάς την από πίσω με προσοχή και δεν αγγίζουμε το μπροστινό μέρος.
4. Μετά τη χρήση τοποθετούμε τη μάσκα σε κάδο απορριμμάτων.

Αυστηροί κανόνες στους χώρους εργασίας

Η χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων από αύριο Δευτέρα, 4 Μαΐου, δεν είναι καθόλου εύκολο εγχείρημα. Κρύβει πολλούς κινδύνους, σε ατομικό αλλά και συλλογικό επίπεδο. Το Υπουργείο Υγείας έχει εκδώσει αναλυτικές οδηγίες που θα πρέπει να ακολουθούν όλοι οι εργαζόμενοι, οι οποίες σε συνεργασία με την ΟΕΒ, το ΚΕΒΕ, την ΠΟΒΕΚ και άλλους επαγγελματικούς συνδέσμους, θα φθάσουν σε όλες τις επιχειρήσεις που θα ανεβάσουν ρολά.

Περιληπτικά από αύριο, θα ισχύουν τα εξής μέτρα υγιεινής στις επιχειρήσεις που θα επαναλειτουργήσουν:

- 8 τ.μ. για κάθε εργαζόμενο και 2 μέτρα απόσταση μεταξύ τους.

- Yποχρεωτική τοποθέτηση αντισηπτικού σε κάθε είσοδο επιχείρησης.

- Aνάρτηση έξω από το υποστατικό τού αριθμού φυσικής παρουσίας ατόμων εντός του υποστατικού για ενημέρωση τόσο του κοινού όσο και για διευκόλυνση του έργου των Επιθεωρητών Εργασίας.

- Καθημερινός και σχολαστικός καθαρισμός και απολύμανση των επιφανειών που χρησιμοποιούνται συχνά, κ.λπ.

- Άμεση πρόσβαση σε μάσκες, θερμόμετρα, κ.λπ.

- Οι εργαζόμενοι πρέπει να ακολουθούν αυστηρά τους κανόνες ατομικής υγιεινής και να πλένουν τα χέρια τους συχνά και σχολιαστικά.

- Να μην προσέρχονται στους χώρους εργασίας όταν έχουν συμπτώματα (πυρετό, βήχα, πόνο στο στήθος, πονόλαιμο, διάρροιες) και να ενημερώνουν άμεσα τον εργοδότη.

- Να αποφεύγουν τις φυσικές επαφές, όπως χειραψίες, εναγκαλισμούς και φιλιά με συναδέλφους, επισκέπτες/πελάτες ή άλλους εργαζόμενους που επισκέπτονται χώρους εργασίας.

- Χρησιμοποιούν κλιμακοστάσια για κάθετες μετακινήσεις μεταξύ ορόφων κτηρίων, όπου είναι εφικτό, αντί ανελκυστήρων.

- Τηρούν τις διευθετήσεις για εργασία σε ολιγομελείς, κατά το δυνατό, σταθερές ομάδες εργασίας και σε σταθερές ομάδες με εναλλαγή βάρδιας.

- Εισάγουν φρέσκο αέρα στον χώρο εργασίας τους καθημερινά και σε τακτά χρονικά διαστήματα εκεί όπου είναι εφικτό, τουλάχιστον 10 λεπτά ημερησίως.

- Τηρούν τα ωράρια κλιμακωτής διακοπής εργασιών ή κλιμακωτών διαλειμμάτων για τη λήψη γευμάτων ή/και ανάπαυσης.

- Αποφεύγουν χρήση κλιματιστικών συστημάτων που ανακυκλώνουν αέρα.

- Καθαρίζουν τα προσωπικά αντικείμενα (κινητά τηλέφωνα, τσάντες, γυαλιά, ταμπλέτες) με απολυμαντικό ή απολυμαντικά μαντηλάκια, και

- να εφαρμόζουν οποιαδήποτε άλλα ειδικά μέτρα που έχουν καθοριστεί από την εκτίμηση του κινδύνου για την προστασία της υγείας από τον ιό Covid-19.

Καταληκτικά, σημειώνεται πως η έναρξη λειτουργίας των επιχειρήσεων συνοδεύεται και από την αύξηση των επιθεωρήσεων, ειδικότερα σε εργοτάξια και καταστήματα λιανικής πώλησης που παρέμεναν μέχρι σήμερα κλειστά.