«Κάθε μέρα στη ΜΕΘ είναι μία μάχη»

Κάθε μέρα είναι μία μάχη στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και πολύ περισσότερο το τελευταίο διάστημα, μετά την έξαρση της πανδημίας. Αυτό αναφέρει σε συνέντευξή του στη «Σημερινή» ο Διευθυντής της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας του ΓΝ Λευκωσίας, Δρ Λάκης Παλάζης, ο οποίος μας μιλά για τη σπουδαιότητα των ΜΕΘ, για τους αγώνες που δίνει το ιατρικό προσωπικό αλλά και τις προκλήσεις που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν εν καιρώ πανδημίας.

Πώς είναι μια μέρα για σας στη ΜΕΘ;

Μια μέρα στη ΜΕΘ είναι μια μάχη. Είναι μια μάχη στο να αξιοποιήσεις στο μέγιστο δυνατό τα μέσα που έχεις, που είναι το εκπαιδευμένο προσωπικό, τα πολύ εξειδικευμένα μηχανήματα και η συνεργασία με τις υπόλοιπες ειδικότητες του Νοσοκομείου, προς όφελος του ασθενούς.

Τι άλλαξε στην καθημερινότητα της Μονάδας μετά την εμφάνιση της πανδημίας στην Κύπρο;

Η πανδημία είχε τη ιδιαιτερότητα ότι έπρεπε να αντιμετωπίσουμε βαρέως πάσχοντες ασθενείς, οι οποίοι είχαν έναν μολυσματικό παράγοντα. Οπότε απαιτούσε συγκεκριμένη ειδική διαχείριση.

Το πρόβλημα που έχουν οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας είναι ότι σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας έπρεπε να ξεπεράσουν τα όριά τους από πλευράς ανθρωπίνων δυνάμεων. Όταν τελείωσε η πανδημία έπρεπε να συνεχίσουν να εργάζονται σε αυτόν τον ρυθμό, διότι το νοσοκομείο επανήλθε στη λειτουργία του και πλέον ήταν αναγκαία η περίθαλψη κι άλλων ασθενών, που επί πανδημίας δεν είχαμε. Ουσιαστικά δεν άλλαξε κάτι, συνεχίζουμε να εργαζόμαστε στον ίδιο εντατικό ρυθμό.

Πώς καταφέρατε να οργανώσετε τη Μονάδα για ν’ αντεπεξέλθει στην κρίση COVID-19;

Το μυστικό σε κάθε πόλεμο είναι να μην πολεμάς μόνος σου. Το πολύ καλό αποτέλεσμα οφείλεται σε κόπο και συνεργασία πολλών ανθρώπων και σε αυτοθυσία, μπορώ να πω.

Πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξαν στον αγώνα σας οι δωρεές προς τη ΜΕΘ από τον ιδιωτικό τομέα;

Γενικά το κράτος είναι αρωγός στις Μονάδες. Αντιλαμβάνεται τη σημασία του έργου που επιτελούν για τη λειτουργικότητα και αξιοπιστία ενός νοσοκομείου. Στηρίζει το νοσοκομείο και βοηθά τις ειδικότητες που εργάζονται σε αυτό για να ξεπεράσουν τα όριά τους. Μέσα από τη στήριξη της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας οι διάφορες ειδικότητες του Νοσοκομείου μπορούν να εξαντλήσουν τα όριά τους προς όφελος του ασθενούς. Οι δωρεές διευκόλυναν τις διαδικασίες. Ήταν συγκινητική η ανταπόκριση των φορέων και των διαφόρων οργανισμών που προχώρησαν σε αυτές. Επιτρέψτε μου να σχολιάσω τον θόρυβο που έγινε σχετικά με τη διαχείριση της πανδημίας όσον αφορά τις μονάδες. Δεν υπάρχει κάτι μεμπτό. Απλώς έπρεπε να ήσουν εντός για να μπορέσεις να καταλάβεις. Εκ της θέσεώς του ο Γενικός Ελεγκτής όφειλε να ελέγξει αν υπάρχει δόλος ή απάτη. Είναι η αποστολή του και χαιρόμαστε που υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Το κακό ήταν ότι πριν ολοκληρωθεί η έρευνα βγήκαν συμπεράσματα προς τα έξω που θίγουν άδικα πρόσωπα τα οποία δούλεψαν με αυταπάρνηση. Στο τέλος, ως συνέπεια, όλοι αυτοί οι δωρητές που με πολύ ενδιαφέρον ήθελαν να στηρίξουν τον χώρο με επιταχυνόμενες διαδικασίες, δικαίως τράβηξαν πίσω, φοβούμενοι δόλο, ενώ ισχύει ακριβώς το αντίθετο.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που καθιστούν τη ΜΕΘ τόσο σημαντική;

Το ένα είναι ότι η ΜΕΘ δίνει την ευκαιρία στους βαρέως πάσχοντες να δώσουν τη μάχη και να την κερδίσουν αφού έχει πολύ εξειδικευμένο προσωπικό, πολύ υψηλής τεχνολογίας μηχανήματα και όλα τα φάρμακα. Το προσωπικό απαιτείται να έχει εκτεταμένη γνώση των νόσων και της θεραπευτικής, ειδικές δεξιότητες και συγκεκριμένη ομαδική κουλτούρα. Στην ομάδα περιλαμβάνονται εξειδικευμένοι γιατροί που στελεχώνουν τη Μονάδα σε 24ωρη βάση, μέρα και νύχτα, σαββατοκύριακα και αργίες με τους ίδιους εντατικούς ρυθμούς. Ακόμη, στηρίζεται στους εξειδικευμένους νοσηλευτές ΜΕΘ και στους εξειδικευμένους φυσιοθεραπευτές. Οι βοηθοί θαλάμου και οι καθαρίστριες έχουν συγκεκριμένες ειδικές δεξιότητες και κουλτούρα συμμετοχής σε αυτήν την προσφορά. Η γραμματειακή υποστήριξη αποτελεί τον συνεκτικό μας κρίκο. Η ειδικότητα της ψυχολογίας και της διαιτολογίας μάς συμπληρώνουν ως ένα αναπόσπαστο μέλος της ομάδας. Τέλος, οι ιερείς του Νοσοκομείου στηρίζουν τις ανάγκες των ασθενών μας, των οικείων τους και τη Μονάδα.

Επιπλέον, στον δημόσιο τομέα έχουμε μηχανήματα και εξοπλισμό που ωφελούν τους βαρέως πάσχοντες ασθενείς, στα οποία δεν μπορεί εύκολα να επενδύσει ένας ιδιωτικός οργανισμός, ειδικά αν είναι να χρησιμοποιηθούν αραιά και πού. Άρα υπάρχει αυτή η αυξημένη δυνατότητα, στο να ωφελήσουμε τους βαρέως πάσχοντες για να κερδίσουν τη μάχη της ζωής και να αποκομίσουν το μέγιστο δυνατό για την πρόγνωσή τους μετά. Δεν είμαστε Θεοί αλλά θέλουμε να τους εξασφαλίσουμε τις καλύτερες δυνατότητες. Ο μεγάλος αριθμός ασθενών με πολυποίκιλα προβλήματα προσθέτει μια ειδική αθροιστική εμπειρία.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό που κάνει τη ΜΕΘ σημαντική είναι ότι στηρίζει και συνεργάζεται με όλες τις άλλες ειδικότητες του νοσοκομείου, για να προσφέρουν, με την κάλυψή της, το καλύτερο δυνατόν στους ασθενείς τους.

Υπάρχει εξοπλισμός που να είναι μοναδικός στην Κύπρο;

Ναι. Όλες οι ΜΕΘ έχουν πολύ καλά μόνιτορ και αναπνευστήρες, καθώς και μηχανήματα, με τα οποία μπορούν να παρακολουθούνται εξειδικευμένα οι ασθενείς. Η ΜΕΘ όμως στον δημόσιο τομέα έχει επιπλέον δυνατότητες, όπως το μηχάνημα εξωσωματικής υποστήριξης της αναπνοής και της κυκλοφορίας που μέχρι πρόσφατα, τουλάχιστον, περιορισμένος αριθμός ΜΕΘ το διέθετε παγκοσμίως. Από τον χειμώνα βάζουμε μπροστά τη συνεργασία με τη Νευρολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Κύπρου, ένα πρόγραμμα συνεχούς ηλεκτροεγκεφαλογραφικής παρακολούθησης των ασθενών με κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Αυτό θα γίνεται σε 24ωρη βάση από το προσωπικό της ΜΕΘ, όπως παρακολουθείται και το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Τέτοια δυνατότητα υπάρχει σε ακόμη μικρότερο αριθμό Μονάδων Εντατικής Θεραπείας στον κόσμο.

Επιπλέον είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο ΟΚΥπΥ αποφάσισε να στελεχώσει τη ΜΕΘ του Νοσοκομείου με επαρκές προσωπικό για να μπορέσουν αυτά τα μηχανήματα να αξιοποιηθούν στον μέγιστο βαθμό και αυτό είναι κάτι που έχει ήδη ανακοινωθεί.

Σε αυτήν την κρίση χαρακτηρίστηκε το προσωπικό των δημόσιων νοσοκομείων ως «ήρωες». Τα εύσημα από την κοινωνία βοήθησαν στη θετική ψυχολογία του προσωπικού;

Σίγουρα βοήθησαν, αλλά έχω την αίσθηση ότι οι πραγματικοί ήρωες είναι αυτοί που δεν εξαρτώνται από αυτό. Οι συνεργάτες είχαν από μέρους τους αποφασίσει να ξεπεράσουν τα όριά τους. Αλλά, ανθρώπινα, αυτή η ενίσχυση της κοινωνίας ήταν πολύ υποστηρικτική.

Ποια ήταν μια ιστορία ζωής που εκτυλίχθηκε στη ΜΕΘ και θα την θυμάστε για πάντα;

Οι ασθενείς πρέπει να είναι όλοι μια ξεχωριστή ιστορία ο καθένας. Να βιώνουμε τη χαρά και την απώλειά τους σαν ένα ανεπανάληπτο γεγονός κάθε φορά. Η ΜΕΘ είναι ένας χώρος που κονταροχτυπιέται με τον θάνατο και τις επιπλοκές κάθε στιγμή. Την ίδια ώρα αν ένας άνθρωπος πάει καλά είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Το να μην πάει κάτι καλά είναι κάτι αφύσικο, έστω κι αν δικαιολογείται από το πρόβλημα. Χαρήκαμε όταν είδαμε ανθρώπους να ξεπερνούν προβλήματα και να σταθεροποιούνται. Δεν έχουμε τη δυνατότητα να τους βλέπουμε ένα χρόνο μετά. Ένα μήνυμα που θέλουμε να περάσετε είναι ότι οι ΜΕΘ έχουν αναπόσπαστη σχέση με το επόμενο βήμα, που είναι η αποκατάσταση. Αυτές οι υπηρεσίες (αποκατάστασης) αξιοποιούν τη δουλειά που γίνεται στις μονάδες.

Υπήρξε στιγμή που ανησυχήσατε την εποχή της πανδημίας ότι μπορεί να μην τα καταφέρουμε;

Τον καιρό της πανδημίας ήμασταν πάνω στην κόψη του ξυραφιού. Το ότι κύλησε ομαλά η περίοδος χωρίς να έχουμε τα σοβαρά προβλήματα που ακούστηκαν σε άλλες χώρες νομίζω ότι οφειλόταν στη σπουδαία ομαδική δουλειά και στην υποστήριξη που είχαμε από τους θεσμούς.

Ήταν όμως τόσο ακραίο, που νομίζω βοήθησαν και οι ευχές του κόσμου. Ήταν μια οριακή κατάσταση για όλους τους επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι πέρα από τον τεράστιο κόπο, είχαν να διαχειριστούν και αλληλοσυγκρουόμενες πληροφορίες ασφάλειας από τους επίσημους διεθνείς οργανισμούς, που δημιουργούσε μεγαλύτερο αίσθημα δυσκολίας. Οι οδηγίες στην Ευρώπη ήταν διαφορετικές από τις οδηγίες στην Αμερική.

Η τεράστια μάχη από τους αρμοδίους για να φέρουν στην Κύπρο ό,τι χρειαζόταν, παρά την παγκόσμια έλλειψη αναλώσιμων, και το ότι δεν ξεπεράσαμε κάποια όρια στους αριθμούς σίγουρα έπαιξαν σημαντικό ρόλο.