Αναλύσεις

Το μεγαλύτερο πακέτο στήριξης της οικονομίας

Οι Υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας παρουσίασαν το νέο πακέτο μέτρων στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων με κόστος 350-400 εκατ. ευρώ

Το μεγαλύτερο πακέτο στήριξης της οικονομίας από τις επιπτώσεις της πανδημίας ανακοίνωσαν το μεσημέρι οι αρμόδιοι Υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας, Κωνσταντίνος Πετρίδης και Ζέτα Αιμιλιανίδου. Το κόστος του νέου πακέτου ανέρχεται στα 350-400 εκατ. ευρώ.

Κρατική χορηγία επιχειρήσεων

Το πρώτο μέτρο του Υπουργείου Οικονομικών είναι το Σχέδιο Κρατικής Χορηγίας Επιχειρήσεων & Αυτοτελώς Εργαζομένων, του οποίου σκοπός είναι η κάλυψη ενοικίων, δόσεων, ή άλλων λειτουργικών εξόδων των επιχειρήσεων και των αυτοτελώς εργαζομένων. Το σχέδιο καλύπτει περίπου 30 χιλιάδες επιδοτούμενες επιχειρήσεις και έχει προϋπολογισμό 200 εκ. ευρώ. Δικαιούχοι του σχεδίου είναι επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζόμενοι υποκείμενοι σε ΦΠΑ, οι οποίοι παρουσιάζουν μείωση του κύκλου εργασιών τους πέραν του 35%, λόγω των περιοριστικών μέτρων που λήφθηκαν για αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID-19 σε σύγκριση με το 2019. Η επιχείρηση/ αυτοτελώς εργαζόμενος δεν πρέπει να ασκεί οποιαδήποτε από τις οικονομικές δραστηριότητες που θα ανακοινωθούν με την προκήρυξη του Σχεδίου εντός Ιανουαρίου. Δικαιούχες είναι επίσης νέες επιχειρήσεις, οι οποίες συστάθηκαν εντός του 2020 και παρουσίασαν μειωμένο κύκλο εργασιών πέραν του 35%, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μέσο κύκλο εργασιών του τομέα τους.

Το ύψος της επιδότησης υπολογίζεται με ειδικό αλγόριθμο με βάση:

- Τον αριθμό των εβδομάδων που η επιχείρηση τελεί υπό μερική ή ολική αναστολή λειτουργίας, ή που έχει επηρεαστεί από την πανδημία λόγω της φύσης της οικονομικής δραστηριότητας.

- Την επιβολή ποσοστού επί του μέσου εβδομαδιαίου κύκλου εργασιών της κάθε επιχείρησης για το 2019 αναλόγως με το ύψος της μείωσης του κύκλου εργασιών της το 2020, σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο κύκλο εργασιών ανά βδομάδα του 2019.

- Για επιχειρήσεις που συστάθηκαν εντός 2020 η βάση σύγκρισης είναι ο μέσος εβδομαδιαίος κύκλος εργασιών του υποτομέα / τομέα δραστηριοποίησης τους του 2019.

- Για επιχειρήσεις που αναστέλλεται ή επηρεάζεται η δραστηριότητά τους εντός του 2021 και είναι υποκείμενες σε ΦΠΑ, η βάση υπολογισμού είναι ο μέσος όρος του εβδομαδιαίου κύκλου εργασιών τους τον Ιανουάριο του 2020.

- Για σκοπούς υπολογισμού της ενίσχυσης, ο κύκλος εργασιών της περιόδου Νοεμβρίου, Δεκεμβρίου 2019 και Ιανουαρίου του 2021 θα υπολογιστεί ως μηδενικός.

Το ανώτατο ύψος επιδότησης καθορίζεται στις €300.000 και το ελάχιστο στις €1.000. Για παράδειγμα, ένα κέντρο εστίασης που το 2019 είχε κύκλο εργασιών 685.251 ευρώ και τώρα έχει μείωση κατά 36,5%, τότε δικαιούται επιδότηση ύψους 8.411 ευρώ ή ένα κέντρο διασκέδασης το οποίο είναι σε πλήρη αναστολή από τον Μάρτιο, εάν το 2019 είχε κύκλο εργασιών 3.000.000 ευρώ και φέτος έχει μείωση 69%, τότε δικαιούται επιδότηση190.000 ευρώ.

Σχέδιο επιδόματος αυτοτελώς εργαζομένων

Το δεύτερο είναι το Σχέδιο Ειδικού Επιδόματος Ορισμένων Κατηγοριών αυτοτελώς εργαζομένων οι οποίες δεν είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο ΦΠΑ, το οποίο έχει σκοπό την κάλυψη ενοικίων, δόσεων ή άλλων λειτουργικών εξόδων ορισμένων αυτοτελώς εργαζομένων. Δικαιούχοι είναι αυτοτελώς εργαζόμενοι οι οποίοι δεν είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο ΦΠΑ, καθώς η αξία των φορολογητέων συναλλαγών τους είναι μικρότερη των €15.600 ετησίως, και οι οποίοι πλήγηκαν λόγω των περιοριστικών μέτρων που λήφθηκαν για αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID-19.

Αυτοτελώς εργαζόμενοι που δεν τηρούν το κριτήριο του κύκλου εργασιών €15.600 ανά έτος και δεν είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο του ΦΠΑ θα λάβουν πρόσθετη επιδότηση ίση με το 50% του μηνιαίου επιδόματος που λαμβάνουν με βάση το Ειδικό Σχέδιο Αυτοτελώς Εργαζομένων του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η διαδικασία θα ανακοινωθεί εντός Ιανουαρίου. Εξαιρείται της επιδότησης η κατηγορία αυτοτελώς εργαζομένων, οι οποίοι στις δηλώσεις τους προς τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων δήλωναν εισόδημα κάτω των €150. Σε αυτούς καταβάλλεται ήδη ελάχιστο επίδομα ύψους €300 από το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Αναστολή δόσεων

Η Κυβέρνηση αποφάσισε επίσης την αναστολή της αποπληρωμής δόσεων, περιλαμβανομένων και των τόκων, για πιστωτικές διευκολύνσεις προς τράπεζες, για καθορισμένες κατηγορίες δανειοληπτών, οι οποίοι έχουν πληγεί από την πανδημία του κορωνοϊού για περίοδο 6 μηνών, μέχρι τις 30/06/2021. Οι αιτήσεις θα υποβάλλονται μέχρι 31/1/2021, με δυνατότητα αναδρομικότητας, και θα εγκρίνονται/απορρίπτονται μέχρι 28/2/2021. Οι Χρηματοοικονομικοί Οργανισμοί που εμπίπτουν στο σχέδιο είναι: μόνο τα ΑΠΙ, οι Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων, ο Κυπριακός Οργανισμός Αναπτύξεως Γης και μη πιστωτικά ιδρύματα και μεσίτες πιστώσεων για σύναψη συμβάσεων πίστωσης για καταναλωτές σε σχέση με ακίνητα που προορίζονται για Κατοικία. Στο νέο διάταγμα που θα εκδοθεί την ερχόμενη εβδομάδα εμπίπτουν πιστωτικές διευκολύνσεις με καθυστέρηση κάτω των 30 ημερών κατά την 31η Δεκεμβρίου 2020. Τονίζεται ότι δεν καλύπτονται δάνεια που υπογράφηκαν μετά τις 30 Μαρτίου 2020.

Δικαιούχοι:

(i) Πιστωτικές διευκολύνσεις ανεξαρτήτως σκοπού με υποθήκη την κύρια κατοικία μέχρι €350.000, από φυσικά πρόσωπα ή μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

(ii) Πιστωτικές διευκολύνσεις επιχειρηματικού σκοπού από εταιρείες και αυτοτελώς εργαζομένους οι εργασίες των οποίων βρίσκονται υπό υποχρεωτική αναστολή με βάση το Διάταγμα που εκδόθηκε από τον Υπουργό Υγείας δυνάμει του περί Λοιμοκαθάρσεως Νόμου (Κεφ. 260) στις 8 Ιανουαρίου 2021.

(iii) Πιστωτικές διευκολύνσεις επιχειρηματικού σκοπού από εταιρείες του ξενοδοχειακού κλάδου.

(iv) Πιστωτικές διευκολύνσεις που εμπίπτουν στις πιο πάνω κατηγορίες, οι δικαιούχοι των οποίων υπέβαλαν εκδήλωση ενδιαφέροντος με βάση τα διατάγματα του έτους 2020, η εκδήλωση ενδιαφέροντός τους εγκρίθηκε από τους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς και δεν έχουν συμπληρώσει περίοδο εννέα μηνών σε αναστολή. Οι δικαιούχοι θα δικαιούνται να υποβάλουν νέα εκδήλωση ενδιαφέροντος για κάλυψη σωρευτικής διάρκειας αναστολής δόσεων και τόκων για περίοδο 9 μηνών.

Μέτρα για ενοικιαστές και ιδιοκτήτες ακινήτων

Το τέταρτο σχέδιο αφορά πρόσθετα μέτρα για στήριξη των ενοικιαστών και φοροελαφρύνσεις για ιδιοκτήτες ακινήτων ως εξής:

Α) Δίμηνη αναστολή (για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο) της υποχρέωσης καταβολής του 70% του ενοικίου για επαγγελματικές μισθώσεις επιχειρήσεων και αυτοτελώς εργαζομένων, οι οποίοι τελούν υπό πλήρη αναστολή εργασιών με βάση το Διάταγμα του Υπουργού Υγείας για τον μήνα Ιανουάριο. Η διευθέτηση των οφειλών θα γίνει μέχρι τον Φεβρουάριο του 2022.

Β) Μη καταβολή ενοικίων προς το Κράτος και τους Οργανισμούς Δημοσίου Δικαίου από τους ιδιώτες ενοικιαστές ακινήτων του ποσού του ενοικίου που αντιστοιχεί στον μήνα Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 2021, όπως αυτό προβλέπεται στα ενοικιαστήρια συμβόλαια τα οποία βρίσκονται σε ισχύ.

Τα πιο πάνω μέτρα θα τεθούν σε εφαρμογή με την έκδοση Διατάγματος με βάση τον περί Λοιμοκαθάρσεως Νόμο.

Γ) Επέκταση της περιόδου φορολογικών ελαφρύνσεων σε ιδιοκτήτες που ενοικιάζουν ακίνητη ιδιοκτησία σε νομικά ή φυσικά πρόσωπα και οι οποίοι προβαίνουν σε εθελοντική μείωση του ενοικίου την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2021:

- Παραχώρηση φορολογικής πίστωσης φόρου ίση με 50% της μείωσης του ενοικίου, όταν ο ιδιοκτήτης προβεί σε μείωση ενοικίου για περίοδο μέχρι έξι μηνών εντός του 2021. Για να καταστεί δικαιούχος της πίστωσης, η μείωση του μηνιαίου ενοικίου θα πρέπει να είναι μεταξύ 30% και 50%. Με αυτόν τον τρόπο επωφελείται ο ενοικιαστής και δίνεται σημαντικό κίνητρο στον ιδιοκτήτη για να προχωρήσει στη μείωση, ενώ το μισό ύψος της μείωσης το επιμερίζεται ο φορολογούμενος.

- Μείωση της έκτακτης εισφοράς για την άμυνα για τα ακαθάριστα ενοίκια της περιόδου 1 Ιανουαρίου 2021 – 31 Μαρτίου 2021 επί των οποίων καταβάλλεται έκτακτη εισφορά, με ποσό που ισούται με το 50% της μείωσης του ενοικίου στην οποία ο ιδιοκτήτης προέβη εθελοντικά, νοουμένου ότι η μείωση του ενοικίου δεν υπερβαίνει το πενήντα (50%) και δεν είναι μικρότερη του τριάντα (30%) τοις εκατό του μηνιαίου ενοικίου.

Το σχετικό νομοσχέδιο θα κατατεθεί σύντομα στη Βουλή.

Παράταση του Σχεδίου επιδότησης επιτοκίων

Η Κυβέρνηση αποφάσισε επίσης να δώσει εξάμηνη παράταση του Σχεδίου Επιδότησης επιτοκίων για νέα επιχειρηματικά δάνεια. Από την πρώτη Ιανουαρίου, παρατείνεται για περίοδο έξι (6) μηνών το Σχέδιο Επιδότησης επιτοκίων για νέα επιχειρηματικά δάνεια, μέχρι τις 30/6/2021. Πρόσθετα με την παράταση, έχουν γίνει βελτιώσεις στο Σχέδιο. Συγκεκριμένα, καταργείται η υποχρέωση για υποβολή υπεύθυνης δήλωσης εγκεκριμένου λογιστή του αιτητή για τις πολύ μικρές, μικρές επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζομένους.

Αποφασίστηκε επίσης να δοθεί εξάμηνη παράταση του Σχεδίου Επιδότησης επιτοκίων για νέα στεγαστικά δάνεια. Από την πρώτη Ιανουαρίου, παρατείνεται για περίοδο έξι (6) μηνών το Σχέδιο Επιδότησης επιτοκίων για νέα στεγαστικά δάνεια, μέχρι τις 30/6.2021. Σε αυτά, δύνανται πλέον να περιληφθούν και νέα στεγαστικά δάνεια, τα οποία κατά την έκδοσή τους ενοποιήθηκαν με υφιστάμενα εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια, με τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

(α) Το ενοποιημένο δάνειο δεν υπερβαίνει τις €300.000.

(β) Η συμφωνία για το νέο στεγαστικό δάνειο υπογράφηκε μετά την 1ην Μαρτίου 2020.

(γ) Έχουν ενοποιηθεί στο νέο δάνειο εκτός του νέου στεγαστικού δανείου εξυπηρετούμενα δάνεια του ιδίου σκοπού και τα οποία δεν παρουσίαζαν πέραν των 90 ημερών σε καθυστέρηση.

(δ) Θα επιδοτείται το επιτόκιο του δανείου που αφορά μόνο το νέο στεγαστικό δάνειο.

(ε) Το δάνειο και οι δανειολήπτες θα πληρούν όλες τις άλλες πρόνοιες του Σχεδίου.

Μέτρα στήριξης εργαζομένων

Το πρώτο μέτρο που ανακοίνωσε η Υπουργός Εργασίας είναι το Ειδικό Σχέδιο Πλήρους Αναστολής των Εργασιών της Επιχείρησης, του οποίου δικαιούχοι είναι:

Το δεύτερο είναι το Ειδικό Σχέδιο Μερικής Αναστολής των Εργασιών της Επιχείρηση, του οποίου δικαιούχοι είναι νομικά ή φυσικά πρόσωπα (εργοδότες) τα οποία δύνανται να εργαστούν μόνο με τηλεργασία ή με παράδοση κατ’ οίκον ή με παράδοση σε επαγγελματικό υποστατικό. Για επιχειρήσεις που έχουν μείωση του κύκλου εργασιών 30% - 40%, καλύπτεται το 45% του συνόλου των εργοδοτουμένων. Για επιχειρήσεις που έχουν μείωση του κύκλου εργασιών 40% - 65%, το σχέδιο καλύπτει το 65% του συνόλου των εργοδοτουμένων. Για επιχειρήσεις που έχουν μείωση του κύκλου εργασιών πέραν του 65% - 80%, καλύπτεται το 75% του συνόλου των εργοδοτουμένων, ενώ για επιχειρήσεις που έχουν μείωση του κύκλου εργασιών πέραν του 80%, καλύπτεται το 97% του συνόλου των εργοδοτουμένων. Προς στήριξη των μικρών επιχειρήσεων, για επιχειρήσεις που εργοδοτούν μέχρι 3 πρόσωπα θα επιδοτούνται και οι 3 εργοδοτούμενοι. Το επίδομα για κάθε εργαζόμενο θα αφορά στο 60% του μισθού με κατώτατο όριο τα €360 και ανώτατο τα €1.214 ευρώ για περίοδο ενός μήνα.

Το τρίτο είναι το Ειδικό Σχέδιο Ξενοδοχειακών Μονάδων και Τουριστικών Καταλυμάτων, το οποίο απευθύνεται σε οποιαδήποτε ξενοδοχειακή μονάδα ή τουριστικό κατάλυμα που ασκεί οικονομική δραστηριότητα σε οποιαδήποτε Επαρχία της Δημοκρατίας. Η συμμετοχή στο Σχέδιο μπορεί να πραγματοποιηθεί ως ακολούθως: Για επιχειρήσεις με πέραν του 40% μείωση του κύκλου εργασιών για την αντίστοιχη χειμερινή περίοδο του προηγούμενου έτους, για επιχειρήσεις που ήταν δραστηριοποιημένες ή πληρότητα μικρότερη από 60%, για επιχειρήσεις που δεν ήταν δραστηριοποιημένες κατά την αντίστοιχη χειμερινή περίοδο του προηγούμενου έτους, καλύπτεται το 90% των εργοδοτουμένων για επιχειρήσεις που θα επαναδραστηριοποιηθούν και το 97% των εργοδοτουμένων για επιχειρήσεις που δεν θα επαναδραστηριο-ποιηθούν, ενώ το ποσοστό μισθολογικής επιδότησης ανέρχεται και πάλι στο 60%.

Το τέταρτο μέτρο του Υπουργείου Εργασίας είναι το Ειδικό Σχέδιο Οικονομικών Δραστηριοτήτων Συνδεόμενων με την Τουριστική Βιομηχανία ή Οικονομικών Δραστηριοτήτων οι οποίες επηρεάζονται άμεσα από τον Τουρισμό, το οποίο απευθύνεται σε οποιαδήποτε επιχείρηση (νομικό πρόσωπο ή ξεχωριστός Αριθμός Μητρώου Εργοδότη): της οποίας η οικονομική δραστηριότητα συνδέεται με την τουριστική βιομηχανία ή ασκεί οικονομική δραστηριότητα που επηρεάζεται άμεσα από τον Τουρισμό.

Δύνανται να ενταχθούν στο παρόν Σχέδιο:

(α) Όσες επιχειρήσεις δεν θα δραστηριοποιηθούν κατά τη διάρκεια της περιόδου από 1η Ιανουαρίου 2021 μέχρι 31η Ιανουαρίου 2021 (Έντυπο ΕΕΑ11). Επιχειρήσεις με μέχρι 3 εργαζόμενους που θα επαναδραστηριοποιηθούν θα καλύπτονται όλοι οι εργαζόμενοι, ενώ για όσες δεν θα επαναδραστηριοποιηθούν θα καλύπτεται το 97%. Πάντα η μισθολογική επιδότηση ανέρχεται στο 60%.

(β) Όσες επιχειρήσεις αναφέρονται πιο πάνω και δραστηριοποιούνται εφόσον έχουν ή προβλέπουν μείωση του κύκλου εργασιών πέραν του 40% για την περίοδο από 1η Ιανουαρίου 2021 μέχρι 31η Ιανουαρίου 2021 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.

(γ) Οποιαδήποτε επιχείρηση κατά την περίοδο από 1η Ιανουαρίου 2021 μέχρι 31η Ιανουαρίου 2021, για κάποιο χρονικό διάστημα ήταν δραστηριοποιημένη και για κάποιο χρονικό διάστημα ήταν μη δραστηριοποιημένη, πρέπει να υποβάλει ξεχωριστή αίτηση για κάθε περίοδο ανάλογα με την περίπτωση (ΕΕΑ10 και ΕΕΑ11).

Επιχειρήσεις με πέραν των 3 εργαζομένων που θα επαναδραστηριοποιηθούν θα καλύπτεται το 65% του προσωπικού, ενώ για όσες δεν θα επαναδραστηριοποιηθούν, θα καλύπτεται το 97%.

Επίδομα ανέργων

Το πέμπτο σχέδιο αφορά τους ανέργους και συγκεκριμένα οποιοδήποτε πρόσωπο, το οποίο είναι εγγεγραμμένο ως κανονικός άνεργος στο Μητρώο της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα Ιανουαρίου 2021 και ελάμβανε ανεργιακό επίδομα, για το οποίο έχει εξαντλήσει το δικαίωμα για πληρωμή εντός της περιόδου από τον Ιανουάριο 2020 μέχρι και τον Δεκέμβριο 2020.

Το Ειδικό Επίδομα ισούται με ποσό €500 για περίοδο ενός μηνός και δεν παρέχεται για οποιαδήποτε περίοδο, για την οποία ο άνεργος λαμβάνει ανεργιακό επίδομα, επίδομα ασθενείας, επίδομα μητρότητας, επίδομα πατρότητας, θεσμοθετημένη σύνταξη ή οποιοδήποτε επίδομα από τα Ειδικά Σχέδια.

Επίδομα σε αυτοτελώς εργαζομένους

Το έκτο σχέδιο αφορά ορισμένες κατηγορίες Αυτοτελώς Εργαζομένων. Η αίτηση για το εν λόγω Ειδικό Επίδομα υποβάλλεται από αυτοτελώς εργαζομένους:

Το εν λόγω Ειδικό Επίδομα (εβδομαδιαίο) θα ισούται με το 60% του ποσού του εβδομαδιαίου ύψους των ασφαλιστέων αποδοχών, βάσει των οποίων ο δικαιούχος είχε την υποχρέωση καταβολής εισφορών στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων για το τέταρτο τρίμηνο του 2019.Το εν λόγω Ειδικό Επίδομα δεν μπορεί να είναι μικρότερο των €300 και μεγαλύτερο των €900, αν αφορά περίοδο τεσσάρων εβδομάδων.

Επιδόματα ασθενείας και γονέων

Περαιτέρω, επανέρχεται το Ειδικό Επίδομα Απουσίας από την Εργασία. Η αίτηση υποβάλλεται από εργοδότες που εργοδοτούν εργαζόμενους, οι οποίοι εμπίπτουν στον κατάλογο των ασθενών με παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσηση από COVID -19, οι οποίες έχουν καθοριστεί από το Υπουργείο Υγείας.

Τέλος, επανέρχεται και το Ειδικό Επίδομα Απουσίας από την Εργασία για Φροντίδα Παιδιών. Η αίτηση υποβάλλεται από εργοδότες που εργοδοτούν εργαζόμενους, οι οποίοι έχουν την ευθύνη για τη φροντίδα παιδιών μέχρι 15 ετών ή και παιδιών με αναπηρίες ανεξαρτήτως ηλικίας και δεν μπορούν να εργαστούν είτε με τηλεργασία ή με εργασία από το σπίτι ή με ευέλικτο ωράριο και εφόσον δεν υπάρχει πρόνοια φύλαξης των παιδιών. Το Ειδικό Επίδομα υπολογίζεται στο 60% του μισθού του δικαιούχου, με ανώτατο όριο τα €1.214 ευρώ για περίοδο ενός μήνα.