Τρέχουν για πολιτικό γάμο για αναγνώριση τέκνου και άδεια πατρότητας

Σε μια κοινωνία που συνεχώς αλλάζει και εξελίσσεται πολλά πράγματα μένουν στάσιμα και λίγο … παλαιολιθικά, όπως είναι και το θέμα αναγνώρισης παιδιού. Από τα πολύ παλιά χρόνια η εκκλησία είχε μεγάλη επιρροή στη κοινωνία και την κοινή γνώμη έτσι ελάχιστα ζευγάρια είχαν προγαμιαίες σχέσεις πριν από τον γάμο. Η γυναίκα παρέμενε αλώβητη μέχρι και τον γάμο της και έτσι δεν υπήρχε περίπτωση γέννησης παιδιού εκτός γάμου και συνεπώς δεν αντιμετώπισαν ποτέ προβλήματα αναγνώρισης παιδιού από τον πατέρα.

Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου τα πράγματα άλλαξαν, η παγκοσμιοποίηση έχει επηρεάσει τη κοινωνία μας, τον σκεπτικισμό μας και φυσικά τις συνήθειες μας. Πλέον η εκκλησία δεν ασκεί τόση επιρροή στη κοινωνία και οι νέοι έχουν συνήθως προγαμιαίες σχέσεις αφού η μεταξύ τους σχέση διαρκεί αρκετά χρόνια μέχρι και τον γάμο. Πλέον τα νέα ζευγάρια συνάπτουν σχέσεις, συγκατοικούν για να δοκιμάσουν τη σχέση τους και μετέπειτα φτάνουν στα σκαλιά της εκκλησίας, φυσικά υπάρχουν και ζευγάρια που δεν θέλουν να φτάσουν εκεί για τους δικούς τους λόγους.

Το θέμα όμως που επικρατεί και αναγκάζει τους πλείστους μελλοντικούς γονείς να μεταβαίνουν σε πολιτικούς γάμους άρον άρον είναι η μετέπειτα διαδικασία άλλα και τα προνόμια όταν αποκτήσουν παιδί. Ακόμα και σήμερα όπου οι νέοι είναι σαφώς πιο ενημερωμένοι και κρατούν στα χέρια τους το ίντερνετ, είναι αρκετοί από αυτούς ανενημέρωτοι όσον αφορά το θέμα αυτό. Οι περισσότεροι μεταβαίνουν σε πολιτικό γάμο διότι πιστεύουν πως δεν θα μπορέσουν ή δεν θα τους αφήνουν να αναγνωρίσει ο πατέρας το παιδί του.

Κάποιοι βέβαια είναι πολύ καλά ενημερωμένοι και επειδή θέλουν να φροντίσουν μαζί με τη σύντροφο τους το παιδί τους προβαίνουν και πάλι σε πολιτικό γάμο αφού μόνο έτσι μπορεί να τους δοθεί άδεια πατρότητας και να μη τρέχουν στην εκκλησία με τη κοιλιά …στο στόμα. Αφού και τα περιοριστικά μέτρα αυτά τα δυο έτη δεν άφησαν πολλούς εκκλησιαστικούς γάμους να γίνουν.

Έφεραν τον πελαργό τα lockdown

Η πανδημία έχει επιφέρει και θετικές εξελίξεις στο μικρό μας νησί αφού με τον εγκλεισμό στο σπίτι και την αποχή από τις εργασίες, πολλές είναι οι γυναίκες που γιόρτασαν την πρώτη έξοδο από την καραντίνα με φουσκωμένη κοιλίτσα. Οι εγκυμοσύνες κατά το lockdown αυξήθηκαν κατά πολύ ενώ ως επί τω πλείστον ήταν νεαρά ζευγάρια τα οποία δεν είχαν συνάψει γάμο. Αυτό βέβαια δίνει χαμόγελα αισιοδοξίας μιας και τα τελευταία στατιστικά μιλούν για υπογεννητικότητα, για χαμηλή γεννητικότητα και αυξημένο αριθμό ηλικιωμένων σε σχέση με αυτόν των νέων.

Βέβαια ο πληθυσμός μας γενικότερα έχει αυξηθεί από το 1881 μέχρι και το 2011 που είχαμε τα τελευταία ολοκληρωμένα ευρήματα της Δημογραφίας της Κύπρου. Ωστόσο ανάμεσα σε αυτούς του αριθμούς είναι συμπεριλαμβανόμενοι και οι αλλοδαποί που έρχονται μόνιμα στο νησί μας αποζητώντας εργασία.

Αυξάνονται οι ηλικιωμένοι μειώνονται οι νέοι

O υπολογισμός του πληθυσμού στις ελεύθερες περιοχές υπολογίζεται σε 875.900 στο τέλος του 2018, λίγο πριν ξεκινήσει η πανδημία, σε σύγκριση με 864.200 στο τέλος του 2017, σημειώνοντας αύξηση 1,4%, σύμφωνα με τις δημογραφικές στατιστικές 2018, που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου. Το ποσοστό των παιδιών ηλικίας κάτω των 15 χρόνων υπολογίστηκε σε 16,1% το 2018, καθώς και το ποσοστό των ηλικιωμένων προσώπων ηλικίας 65 χρόνων και πάνω, σε σύγκριση με 22,3% και 11,3% αντίστοιχα το 2000. Σημειώθηκε δηλαδή σταδιακή αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων και μείωση του ποσοστού των παιδιών, ενδεικτικά της τάσης γήρανσης του πληθυσμού και της χαμηλής γεννητικότητας.

Tο 2018 ο αριθμός των γεννήσεων στις ελεύθερες περιοχές αυξήθηκε στις 9.329 από 9.229 τον προηγούμενο χρόνο και το ακαθάριστο ποσοστό γεννητικότητας υπολογίστηκε στο 10,7 για κάθε 1.000 κατοίκους. Το 2018 το συνολικό ποσοστό γονιμότητας υπολογίστηκε στο 1,32 και παρέμεινε σταθερό σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο, ενώ το συνολικό ποσοστό γονιμότητας ελαττώθηκε σταδιακά κατά τα τελευταία χρόνια, από 2,50 που ήταν το πιο ψηλό το 1982. Από το 1995 το συνολικό ποσοστό γονιμότητας είναι πιο χαμηλό από το 2,10 – ποσοστό αναγκαίο για να εξασφαλιστεί η αναπλήρωση του πληθυσμού.

H μέση ηλικία της μητέρας κατά τη γέννηση του πρώτου της παιδιού ήταν 29,4 χρόνια ενώ η μέση ηλικία για όλες τις γεννήσεις του 2018 ανεξάρτητα από τη σειρά γεννήσεως των παιδιών ήταν 31,0 χρόνια.

Ως εκ τούτου βλέπουμε ότι τα νεαρά ζευγάρια δεν τεκνοποιούν σε πολύ νεαρές ηλικίες όπως γινόταν παλαιότερα είτε λόγω της υπογονιμότητας είτε από προσωπική επιλογή τους. Εντούτοις φαίνεται ότι πολλές από τις εγκυμοσύνες που «έφεραν» τα lockdown δεν ήταν στα άμεσα -ή και καθόλου- σχέδια των νέων. Εξάλλου φαίνεται ότι αυτό θα αυξήσει τον αριθμό των παιδιών και θα έρθει σε μια ισορροπία με τον αυξημένο αριθμό ηλικιωμένων. Παρ' όλα αυτά τα στοιχεία παραμένουν ανησυχητικά για τη χαμηλή γεννητικότητα καθώς ο δείκτης γεννητικότητας στην Κύπρο σήμερα βρίσκεται στο 1,3, δηλαδή κάτω από το όριο του 1,5.

Στεφάνι άρον-άρον

Οι νέοι ωστόσο όταν αντιληφθούν ότι έρχεται νέο μέλος και πλέον θα είναι οικογένεια αρχίζουν να σκέφτονται τα διαδικαστικά και βρίσκονται προ εκπλήξεως όταν αντιλαμβάνονται τη διαδικασία της -πλέον- οικογένειας για να αναγνωρίσει το παιδί του πριν συνάψει γάμο με τη σύντροφο του ή δεν συνάψει ποτέ. Η διαδικασία είναι η εξής, η μητέρα λαμβάνει ένα έγγραφο από τη κλινική όπου γέννησε στο οποίο αναφέρονται τα στοιχεία της και του νεογνού, ότι πράγματι είναι η μητέρα του, και ακολούθως εντός ενός μήνα θα πρέπει η μητέρα και πατέρας να προσέλθουν στο οικογενειακό δικαστήριο και να ορκιστούν ενώπιον Ευαγγελίου και νομικών ότι είναι ο συγκεκριμένος πατέρας του παιδιού, ενώ υπογράφουν και οι δυο γονείς ένορκος δήλωση.

Ωστόσο πολλοί νέοι σήμερα είναι ανενημέρωτοι για τη διαδικασία αυτή και έτσι τρέχουν να προλάβουν τη γέννηση του παιδιού και να δεσμευτούν με πολιτικό γάμο ώστε να είναι «εύκολη» διαδικασία της αναγνώρισης των παιδιών.

Οι γονείς σε περίπτωση που είναι δεσμευμένοι με γάμο μπορεί ένας από τους δυο να μεταβεί στο ληξιαρχείο και να εγγράψει το νεογνό χωρίς να είναι απαραίτητη η παρουσία και του άλλου γονέα.

Επίσης υπάρχει και μια παρότρυνση για τους νέους γονείς ώστε να μεταβούν σε γάμο πριν από τη γέννηση του παιδιού τους αφού έτσι εξασφαλίζεται η άδεια πατρότητας που δεν θα δικαιούτο ο πατέρας εάν δεν ήταν παντρεμένος με τη μητέρα του παιδιού του, ενώ δεν έχει καμία σημασία εάν έχει αναγνωρίσει το τέκνο του. Κατά την υποβολή αίτησης για την παραχώρηση επιδόματος πατρότητας, οι ενδιαφερόμενοι μεταξύ άλλων θα πρέπει να προσκομίσουν πρωτότυπο πιστοποιητικό γάμου και πιστοποιητικό γεννήσεως του παιδιού.

Στο νόμο ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή την 1/8/2017 για άδεια πατρότητας, δεν αναφέρεται ότι όσοι δεν είναι παντρεμένοι και όσοι δεν έχουν σύμφωνο συμβίωσης θα αντιμετωπίζονται διαφορετικά από αυτούς που έχουν τα σχετικά πιστοποιητικά.

Εν κατακλείδι, ο πολιτικός γάμος ή το σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ δυο νέων γονέων το μόνο που μπορεί να προσφέρει είναι η άδεια πατρότητας και η μετάβαση του ενός από τους δυο γονείς στο ληξιαρχείο για εγγραφή του νεογνού. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι η Κύπρος έχει μια από τις χαμηλότερες αναλογίες παιδιών εκτός γάμου στην Ευρώπη και η γεννητικότητα παρουσιάζεται κατά κύριο λόγο στα πλαίσια του γάμου. Το 2019 γεννήθηκαν 2.020 παιδιά εκτός γάμου και αποτέλεσαν ποσοστό 21,2% των συνολικών γεννήσεων, ενώ αναμένονται τα νέα στοιχεία για το 2020 και 2021 όπου είχαμε τις περισσότερες εγκυμοσύνες εν καιρώ lockdown.