Κουρδικό ως μηχανισμός ανάσχεσης του τουρκικού αναθεωρητισμού
Οι Κούρδοι, που συνιστούν μιαν αρχέγονου πολιτισμού εθνότητα, οιονεί αγωνιζόμενη, διαρκώς δε διωκόμενη, υφίστανται ως πληθυσμιακές μονάδες μεταξύ Τουρκίας, Συρίας, Ιράν και Ιράκ, δηλαδή διασκορπισμένοι στο πλαίσιο τεσσάρων κρατικών οντοτήτων. Μάχονται δε αδιαλείπτως παλαιόθεν, ενόπλως και ειρηνικώς, για τη συγκρότηση του δικού τους ανεξάρτητου εθνικού κράτους, γεγονός που δεν κατέστη μέχρι τούδε εφικτό.
Η δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους δεν τελεσφόρησε εξαιτίας των αντιδράσεων των φιλοξενούντων κρατών, αλλά και λόγω του ότι οι Κούρδοι δεν ετύγχαναν της δέουσας αποτελεσματικής υποστήριξης των εκάστοτε μεγάλων δυνάμεων, καθώς και γιατί αντιμάχονται ενόπλως και εμφυλιοπολεμικώς σε επίπεδο αιφνίδιας αντιπαράθεσης οι διάφορες κουρδικές φυλετικές τάσεις.
Επομένως, η κουρδική υπόθεση παραπέμπει ως ιστορική, γεωπολιτική εκκρεμότητα στο παλαιόθεν υφιστάμενο Ανατολικό Ζήτημα, που συνιστούσε το ερώτημα της συγκρότησης εθνικών κρατών μετά τη διάλυση του οθωμανικού ιμπέριουμ. Τούτο δε υπογραμμίζει τη στρατηγική προβολή του γεωπολιτικού οφέλους, που παράγει στα όμματα του διεθνούς παράγοντα η τουρκική ηγεμονική διάσταση παρουσίας στην περιοχή, δηλαδή ενός κατά ταύτα σταθεροποιητικού παράγοντα. Μια τέτοια παρουσία αξιοποιείται δεόντως και διαχρονικά έναντι του διεθνούς συστήματος από τις τουρκικές ηγεσίες, έτσι ώστε το κουρδικό ζήτημα, που συνιστά και οιονεί απειλή για τη συνοχή του τουρκικού κράτους, να παραπέμπεται στη διαδρομή του χρόνου στις καλένδες.
Ταυτοχρόνως, η Τουρκία, θεωρώντας ότι είναι η επικυρίαρχη δύναμη της περιοχής, θέλει να ασκεί μια τέτοια πολιτική, που να οδηγεί τον περιβάλλοντα αυτήν χώρο σε ένα σύστημα κηδεμόνευσης, προκαλώντας, είτε διά της στρατιωτικής απειλής είτε των συνθηκών ευνοούντων, εισβάλλοντας, την αποδυνάμωση οποιωνδήποτε αντιδράσεων εθνικού ή πολιτικού περιεχομένου, που διεκδικούν τα δικά τους συμφέροντα ή δικαιούνται να τα διεκδικήσουν.
Σε σχέση με την οπτική σημαντικών δρώντων ως προς το κουρδικό ζήτημα, σημειώνουμε πως η Μόσχα θεωρεί τη Συρία, της οποίας Συρίας μια πληθυσμιακή οντότητα είναι κουρδική, ως τον κυρίαρχο χώρο και κράτος ισχυρής ρωσικής επιρροής στη Μέση Ανατολή, επιχειρώντας να εγγυηθεί κατά ταύτα την ακεραιότητα και την προοπτική χώρου και χώρας.
Οι ΗΠΑ επιθυμούν μία Τουρκία, η οποία να είναι ακέραιη μεν, προσαρμόσιμα ελεγχόμενη δε, όπερ εξαιρετικά δύσκολο στις παρούσες συνθήκες, ενώ όσον αφορά τους Κούρδους, η γραφειοκρατία της Ουάσιγκτον τους αντιμετωπίζει ως αληθινούς συμμάχους εν όπλοις στην περιοχή, οι οποίοι σε δύσκολες ώρες υπηρέτησαν παντοιοτρόπως τα γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά της συμφέροντα.
ΗΠΑ και Ρωσία συμπλέουν στην πολιτική στόχευση υποστήριξης του κουρδικού στοιχείου ως παράγοντα, που μπορεί να ικανοποιήσει τα συμφέροντά τους αναφορικά προς την παρεμπόδιση του ενδεχομένου υπερεξάπλωσης της τουρκικής ισχύος και επιρροής. Δεν επιτρέπεται στα μάτια του διεθνούς παράγοντα, Ρωσίας και Αμερικής, η Άγκυρα να γίνει ανεξέλεγκτη με τάσεις ηγεμονικής δύναμης στην περιοχή της Εγγύς και Μέσης Ανατολής. Ο στόχος είναι μια ελεγχόμενη και εντασσόμενη σε ένα σύστημα διεθνούς προσανατολισμού ήπιας ισχύος Τουρκία, όπερ και αντιβαίνει στα σχέδια και τη δυναμική της τουρκικής στρατηγικής, ανεξαρτήτως πολιτικής ή πολιτειακής διάστασης του τουρκικού χώρου. Συναφώς δε, το κουρδικό αποτελεί κρίσιμη συνιστώσα στην πολιτική άσκησης πίεσης των μεγάλων δυνάμεων έναντι μιας ανεξέλεγκτης υπερεπεκτατικής τάσης του τουρκικού παράγοντα, την ανάσχεση της οποίας, τόσο Ουάσιγκτον, όσο και Μόσχα, για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά, επιθυμούν να επιτύχουν.
Η Τουρκία, η οποία σήμερα βρίσκεται σε απόλυτη ετοιμότητα για νέα εισβολή στον υπό κουρδικό έλεγχο συριακό χώρο, προκειμένου, όχι μόνο να αποδυναμώσει τους Κούρδους, αλλά και να έχει προδήλως επ’ ωφελεία της λόγο στην της επόμενης ημέρας διαπραγμάτευση για την τελική διευθέτηση του συριακού ζητήματος, θα αναστείλει τους σχεδιασμούς σε ό,τι αφορά τους Κούρδους της Συρίας μόνο εάν γίνει αποδέκτης προειδοποιητικών θέσεων από τις μεγάλες δυνάμεις ως προς το προδιαγραφόμενο κόστος, που κατά ταύτα θα έχει εάν πραγματοποιήσει μια νέα εισβολή στον συριακό χώρο. Παραδοσιακά και ως γνωστόν, η Άγκυρα αντιλαμβάνεται στην πολιτική της διαδρομή μόνο την έννοια ενός επερχόμενου κόστους ως μηχανισμό ανάσχεσης του επιθετικού αναθεωρητισμού, που δομικά και όχι συγκυριακά την χαρακτηρίζει.
(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 14/11/2021)
