Τι σηματοδοτεί η «δικαστική απόφαση» για τα μαθήματα κορανίου στα κατεχόμενα

Μια κόντρα που αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές εντάσεις που υπάρχουν στα κατεχόμενα, με τη βαριά ισλαμική σκιά της Τουρκίας επί των κοσμικών Τουρκοκυπρίων, καταδεικνύει η πολιτική συζήτηση γύρω από την «απόφαση» του λεγόμενου «ανωτάτου δικαστηρίου» του ψευδοκράτους για απαγόρευση των μαθημάτων κορανίου.

Σε αυτήν την απόφαση τοποθετήθηκε με αυστηρό ύφος ο Fahrettin Altun, Διευθυντής της Διεύθυνσης Επικοινωνιών της τουρκικής Προεδρίας.

Κατεχόμενα: Απαγόρευση μαθημάτων κορανίου

Υπό τον πηχυαίο τίτλο «Θα κλείσουν τα μαθήματα κορανιού», η εφημερίδα «Avrupa» (16/04/2021) γράφει ότι το «ανώτατο δικαστήριο», που συνεδρίασε στις 15 Απριλίου ως «συνταγματικό δικαστήριο», αποφάσισε να κλείσουν τα μαθήματα κορανιού, προσθέτοντας ότι αυτά τα μαθήματα είναι «αντισυνταγματικά» και εναντίον της αρχής της κοσμικότητας. Η υπόθεση καταχωρήθηκε από τη συντεχνία Hizmet-Sen εναντίον του αποσχιστικού «κράτους» για το θέμα αυτό.

Όπως μετέδωσε το Γραφείο Τύπου & Πληροφοριών, σύμφωνα με το αποτέλεσμα της υπόθεσης, αφαιρέθηκε η αρμοδιότητα διοργάνωσης «μαθημάτων κορανιού» από την επιτροπή γνωστή ως «επιτροπή θρησκευτικών υποθέσεων» με την προσθήκη νέου άρθρου 8Β στον «τροποποιητικό νόμο περί διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων (ίδρυση, καθήκοντα και αρχές λειτουργίας)».

«Το συνταγματικό δικαστήριο, διά του ενάγοντα, έχει κρίνει ότι αυτό το άρθρο είναι εναντίον της αρχής της κοσμικότητας, που αναφέρεται στο άρθρο 1 του συντάγματος και επιπρόσθετα θεωρεί ότι το κράτος είναι η καθ’ υλήν αρμόδια αρχή για να διασφαλίζει τις εκπαιδευτικές ανάγκες και την εκπαίδευση του λαού, ότι δεν μπορούν να ανοίγονται εκπαιδευτικοί χώροι και εκπαιδευτήρια, που είναι εναντίον της αρχής της σύγχρονης γνώσης και παιδείας, κάθε είδους εκπαίδευση και εκπαιδευτική δραστηριότητα είναι ελεύθερη υπό τον έλεγχο και την εποπτεία του κράτους, η οποία υλοποιείται στα άρθρα 59 και 23(4) του συντάγματος, που προνοούν ότι η θρησκευτική παιδεία και η εκπαίδευση θα διεξάγεται υπό τον έλεγχο και την εποπτεία του κράτους», γράφει η εφημερίδα και σημειώνει τα εξής:

«Το κράτος, προς την κατεύθυνση που υποδεικνύουν οι αρχές και οι επαναστάσεις του Atatürk, ισχυρίζεται ότι αυτό το καθήκον είναι εναντίον των προνοιών που ανταποκρίνονται με έναν προγραμματισμένο τρόπο στις ανάγκες και ατομικές επιθυμίες και της κοινότητας, για την εξέλιξη της τεχνολογίας και της εποχής καθώς και σε παρόμοια θέματα σύμφωνα με την εθνική κουλτούρα και τις πνευματικές αξίες. Υπό το φως αυτού του ισχυρισμού, το συνταγματικό δικαστήριο αποδεχόμενο ότι το εν λόγω άρθρο είναι αντισυνταγματικό αποφάσισε την ακύρωσή του. Αυτή η απόφαση έχει την ιδιαιτερότητα ότι είναι η πρώτη υπόθεση στην οποία συζητείται η αρχή της κοσμικότητας και ότι είναι η πρώτη απόφαση που λαμβάνεται σχετικά με τα μαθήματα κορανιού στην ΤΔΒΚ».

Σημειώνεται ότι έγινε τροποποίηση του «νόμου περί της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων» το 2017.

Στο μεταξύ, η «Kibris Postasi» (15/04/2021) γράφει ότι η απόφαση του «συνταγματικού δικαστηρίου» προβλήθηκε λανθασμένα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δηλαδή ότι «με αυτήν την απόφαση κλείνουν τα μαθήματα κορανιού στην ΤΔΒΚ».

Σύμφωνα με την «δικαστική απόφαση», θεωρήθηκε «αντισυνταγματικός» ο τρόπος διοργάνωσης των μαθημάτων και όχι τα ίδια τα μαθήματα. Διευκρινίστηκε ότι η αρμοδιότητα της «επιτροπής θρησκευτικών υποθέσεων» για διοργάνωση μαθημάτων κορανιού είναι αντισυνταγματική, γιατί μόνο το λεγόμενο υπουργείο παιδείας έχει την αρμοδιότητα να δίνει «άδεια» για διοργάνωση εκπαιδευτικών μαθημάτων.

Πηγές του «συνταγματικού δικαστηρίου» ανέφεραν ότι το «δικαστήριο» αποφάσισε μετά από αίτημα της «διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων» για το θέμα σχετικά με την «τροποποίηση του νόμου». Σημείωσαν ακόμη ότι η ίδρυση της «επιτροπής θρησκευτικών υποθέσεων» με την «τροποποίηση του νόμου» και η απόφαση ότι αυτή η επιτροπή θα είναι υπεύθυνη για τη διεξαγωγή εξετάσεων επάρκειας και για τον διορισμό κληρικών δεν είναι αντισυνταγματική και ούτε εναντίον της αρχής της κοσμικότητας. Μαζί με την «τροποποίηση του νόμου», το «δικαστήριο» αποφάνθηκε ότι ανάμεσα στα καθήκοντα της «επιτροπής θρησκευτικών υποθέσεων» προνοείται ότι θα έχει την άδεια του λεγόμενου «υπουργείου παιδείας και πολιτισμού» σχετικά με την διοργάνωση μαθημάτων κορανιού.

Στη συνέχεια, οι εν λόγω πηγές, υπογράμμισαν ότι, σύμφωνα με το «σύνταγμα της ΤΔΒΚ», προνοείται ότι εκτός από την άδεια, τα άτομα που θα παρέχουν την εκπαίδευση, ακόμη και οι χώροι που θα δοθεί οποιαδήποτε εκπαίδευση θα είναι υπό την επίβλεψη του λεγόμενου «υπουργείου παιδείας και πολιτισμού».

Altun: «Δικαστικό πραξικόπημα»

Χαρακτηριστικό για το πόσο πραγματικά «ανεξάρτητοι» και «κυρίαρχοι» είναι οι Τουρκοκύπριοι και οι «θεσμοί» που έχουν δημιουργήσει με τη στήριξη της στρατιωτικής κατοχής της Τουρκίας, είναι και η αντίδραση στην «απόφαση» του λεγόμενου «ανωτάτου δικαστηρίου» από τον Fahrettin Altun, τον «εγκέφαλο» πίσω από το προπαγανδιστικό οικοσύστημα της κυβέρνησης Erdogan. Ο Altun αντέδρασε έντονα και χαρακτήρισε τη «δικαστική απόφαση» ως «προϊόν δογματικής και ιδεολογικής αντίληψης» και ως «δικαστικό πραξικόπημα», προσθέτοντας πως «η ερμηνεία του κοσμικού χαρακτήρα είναι τόσο ρηχή και λανθασμένη, είναι ένα βήμα προς την κατάργηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών» (SigmaLive, 16/04/2021).

Σύμφωνα με τη «Hürriyet» (15/04/2021), ο Altun ανέφερε: «Τα λανθασμένα και επιπόλαια σχόλια περί κοσμικότητας αποτελούν ένα βήμα για την κατάργηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών».

«Η κοσμικότητα διασφαλίζει τη θρησκευτική ελευθερία και η θρησκευτική εκπαίδευση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως απαγορευτικό μέσο. Ωστόσο, οι Ιακωβίνοι χρησιμοποιούσαν την κοσμικότητα για να ασκήσουν πίεση στις θρησκευτικές μας αξίες και στον πολιτιστικό μας πλούτο», υποστήριξε ο Altun.

«Η λήψη μιας τέτοιας λανθασμένης απόφασης σε μια κρίσιμη περίοδο για την Ανατολική Μεσόγειο και ειδικότερα για το Κυπριακό, όπου η Τουρκία, με την ισχυρή βούληση που έχει επιδείξει, κατάφερε να εισέλθει σε πιο διεκδικητικές διαβουλεύσεις στη διεθνή κοινότητα, αποτελεί πλέον απειλή που στρέφεται κατά της ενότητας και της ύπαρξης των Τουρκοκυπρίων», υποστήριξε.

«Δεν πρόκειται ποτέ να γίνει αποδεκτό αυτό το δικαστικό κτύπημα που στοχεύει στις θρησκευτικές ελευθερίες, οι οποίες κατοχυρώνονται από τη δημοκρατία. Θεωρείται επίσης σημαντική η χρονική στιγμή αυτής της απόφασης. Αποτελεί καθήκον όλων να σεβαστούν τη δημοκρατία και να αντιδράσουν σε αυτήν την απόφαση, η οποία προκαλεί σοβαρές υποψίες ως προς τον σκοπό της και ποιους εξυπηρετεί. Το Κράτος της Τουρκικής Δημοκρατίας θα συνεχίσει με όλες του τις δυνάμεις να βρίσκεται στο πλευρό των Τουρκοκυπρίων και με την ιστορική έμπνευση του παρελθόντος, χέρι-χέρι με τους Τουρκοκύπριους, θα χαλάσουμε αυτά τα παιχνίδια που παίζονται εις βάρος τους», πρόσθεσε ο Altun.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Altun βρέθηκε στην Κύπρο στις 10 Φεβρουαρίου, μαζί με τον Τούρκο Αντιπρόεδρο Fuat Oktay, για επιθεώρηση των γυρισμάτων της προπαγανδιστικής τηλεοπτικής σειράς «Bir Zamanlar Kibris» του κρατικού «TRT». Στη σειρά παρουσιάζονται διαστρεβλωμένα τα γεγονότα του 1963-64, με συμβάντα που δεν συνέβησαν ποτέ, με σκοπό να παρουσιαστούν οι Κύπριοι Έλληνες και η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως «σφαγείς» των Τουρκοκυπρίων. Η σειρά ήδη προβάλλεται στα κατεχόμενα και στην Τουρκία, ενώ μεταφράζεται και σε ξένες γλώσσες, καλλιεργώντας το μίσος και την εμπάθεια κατά των Κυπρίων και του κράτους τους.

Ανταπαντούν οι Τουρκοκύπριοι

Η «Yeni Düzen» (16/04/2021) γράφει ότι ο πρόεδρος του «δικηγορικού συλλόγου» Hasan Esendagli είπε ότι με τη «δικαστική απόφαση» του «συνταγματικού δικαστηρίου», που ανακοινώθηκε χθες σχετικά με την υπόθεση που εκδικάζεται από το 2018, ακυρώθηκε το «άρθρο του νόμου», που δίνει την αρμοδιότητα για διοργάνωση μαθημάτων κορανιού στη «διεύθυνση θρησκευτικών υποθέσεων».

Ο Esendagli αναφέρει ότι με αυτήν την απόφαση έχει κριθεί ότι η «διεύθυνση θρησκευτικών υποθέσεων» δεν θα μπορεί να διεξάγει μαθήματα κορανιού χωρίς να είναι υπό τον έλεγχο και την εποπτεία του αποσχιστικού τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους. Επισήμανε ότι το «δικαστήριο» έκρινε πως τα μαθήματα κορανιού εμπίπτουν στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, γι’ αυτό θα διεξάγονται υπό τον έλεγχο και την εποπτεία του «κράτους».

Αξιολογώντας αυτή την απόφαση, ο Esendagli σημείωσε τα εξής: «Αυτή η απόφαση μπορεί να είναι ορόσημο για εμάς. Είναι η πρώτη έρευνα που διεξάγει το τουρκοκυπριακό συνταγματικό δικαστήριο σχετικά με την κοσμικότητα. Συζητήθηκε η σύνδεση με το δικό μας σύνταγμα μιας αρχής που εφαρμόζει εδώ και χρόνια το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας, αλλά αργότερα τροποποιήθηκε η ερμηνεία της». Ανέφερε ότι με την «ακυρωτική απόφαση» αναμένεται ότι η «βουλή» θα προχωρήσει σε νέα μεταρρύθμιση.

Αντιδρώντας στην απόφαση του «συνταγματικού δικαστηρίου», ο «πρόεδρος θρησκευτικών υποθέσεων» Talip Atalay υποστήριξε ότι με αυτήν την απόφαση προσπαθούν να δείξουν ότι η «διεύθυνση θρησκευτικών υποθέσεων» είναι μια δομή εκτός του «κράτους», προσθέτοντας ότι θα αναμένουν την αιτιολογία της απόφασης του συνταγματικού δικαστηρίου σχετικά με αυτό το θέμα, γράφει η «Yeni Düzen».

Από την άλλη, σύμφωνα με τον παράνομο σταθμό «BRT» (16/04/2021), ο λεγόμενος «πρωθυπουργός» Ersan Saner ανακοίνωσε ότι υπό το φως της «δικαστικής απόφασης», δεν γίνεται λόγος για απαγόρευση των μαθημάτων κορανιού στην «ΤΔΒΚ» με την απόφαση του «συνταγματικού δικαστηρίου», προσθέτοντας ότι τα εν λόγω μαθήματα θα συνεχιστούν με τις απαραίτητες «νομικές μεταρρυθμίσεις».

Ο Saner υποστήριξε ότι «είναι συνταγματικό δικαίωμα του πολίτη να του παρέχεται θρησκευτική εκπαίδευση» και παρατηρούν ότι είναι μια «κοινωνική ανάγκη».

Ο Tufan Erhürman, ηγέτης του CTP, χαρακτήρισε τις δηλώσεις Altun ως «εξαιρετικά ατυχείς» (SigmaLive, 16/04/2021).

Ν. Μούδουρος: «Ιστορική αντιπαράθεση»

Με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, 16/04/2021), ο Δρ Νίκος Μούδουρος, Λέκτορας στο Τμήμα Τουρκικών & Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, ανέφερε πως η «απόφαση» του «συνταγματικού δικαστηρίου» των κατεχομένων, «παρόλο που ακόμα δεν δημοσιεύθηκε», εντούτοις «το επίκεντρό της είναι η προστασία της αρχής της κοσμικότητας (με τα μέχρι τώρα δεδομένα που αποκαλύπτουν Τουρκοκύπριοι νομικοί)».

Σύμφωνα με τον Δρα Μούδουρο, η απόφαση, σε ιδεολογικο-πολιτικό επίπεδο, σημαίνει, μεταξύ πολλών άλλων, και τα εξής:

«1. Το δικαστικό σύστημα των κατεχομένων, παρά τις πιέσεις, διατηρεί ισχυρή τουρκοκυπριακή/κοσμική βάση. Άρα αναμένεται νέα προσπάθεια επιβολής αλλαγών που θα επηρεάσουν τη μελλοντική δομή-σύνθεση των δικαστών.

»2. Η αντιπαράθεση κινήθηκε αμέσως στον άξονα “εξαρτημένη πολιτική εξουσία - ανεξάρτητη δικαιοσύνη” / “κοσμικότητα – συντηρητισμός”. Η αντίδραση από την κυβέρνηση Erdogan θα περιλάβει αυτούς τους άξονες και συνεπώς θα είναι ενδεικτική για την επόμενη κρίσιμη φάση. Ήδη οι κρατικοί αξιωματούχοι στην Τουρκία καλούν σε “δημοκρατική αντίδραση” κατά της δικαστικής απόφασης των Τουρκοκυπρίων.

»3. Η απόφαση δημοσιοποιήθηκε σε μια συγκυρία (της κλασικής πλέον) κριτικής από την Τουρκία ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν είναι καλοί μουσουλμάνοι, σε μια συγκυρία έντονης αντιπαράθεσης ομοσπονδία - συνομοσπονδία στο Κυπριακό, αλλά και σε μια συγκυρία που συζητείται “υπόγεια” η αλλαγή σε προεδρικό σύστημα στα κατεχόμενα - ειδικά στην περίπτωση μιας νέας κατάρρευσης των συνομιλιών. Το προεδρικό για κάποιους θεωρείται ως ένα από τα τελευταία εργαλεία πειθάρχησης των απειθάρχητων...»

Ο Δρ Μούδουρος καταλήγει πως η εξέλιξη σηματοδοτεί «μια ιστορική αντιπαράθεση στις σχέσεις Τουρκίας-Τουρκοκυπρίων». ​

*Αστυνομικές Σπουδές, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου