«Φορτσάρει» η πανδημία λίγο πριν από τις γιορτές

Ο εφιάλτης της πανδημίας του κορωνοϊού φαίνεται πως επανέρχεται με ένα νέο κύμα. Η σταθερή αύξηση, που καταγράφουν τα νέα περιστατικά του ιού στο νησί τις τελευταίες εβδομάδες, επιβεβαίωσε τις ανησυχίες των ειδικών και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου λίγο πριν η πόλη φορέσει τα γιορτινά της.

Οι πολίτες φαίνεται να πιάστηκαν στον ύπνο με τον ερχομό του νέου κύματος, με τη συντριπτική πλειοψηφία των 60 και άνω να μην έχουν λάβει την τέταρτη δόση του εμβολίου. Συγκεκριμένα, μόνο το 22% των άνω των 60 έλαβαν την τέταρτη δόση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει περάσει αρκετό χρονικό διάστημα από τους εμβολιασμούς, με αποτέλεσμα να γεράσουν τα αντισώματα των πολιτών, καθιστώντας αδήριτη την ανάγκη να θωρακιστούν με την ενισχυτική δόση, ιδιαίτερα οι άνω των 60 και οι ευπαθείς ομάδες. Τι συμβαίνει πραγματικά, όμως, με τα εμβόλια; Η Ευρωπαία Επίτροπος για την Υγεία, κ. Στέλλα Κυριακίδου, επισημαίνει πως το εμβόλιο κατά της COVID-19 θα βοηθήσει ώστε να μη χρειαστεί κάποιος ασθενής να νοσηλευτεί, εν ολίγοις να μη νοσήσει τόσο βαριά. Υπενθυμίζεται πως στα εμβολιαστικά κέντρα παγκυπρίως διατίθενται τα επικαιροποιημένα διδύναμα εμβόλια, που καλύπτουν τις υποπαραλλαγές ΒΑ.1, ΒΑ.4 και ΒΑ.5 της παραλλαγής Όμικρον, οι οποίες κυριαρχούν αυτήν την περίοδο στην κοινότητα.

Τα επιδημιολογικά αποτελέσματα αυτής της εβδομάδας διατρανώνουν τη θέση πως η πανδημία έχει «φορτσάρει» λίγο πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, από τις 11 μέχρι τις 17 Νοεμβρίου διενεργήθηκαν 70.769 διαγνωστικές εξετάσεις και εντοπίστηκαν 3.736 κρούσματα, με το ποσοστό θετικότητας να αυξάνεται στο 5,28%. Την ίδια ώρα, 70 ασθενείς νοσηλεύονται στα κρατικά νοσηλευτήρια. Από τις 4 μέχρι τις 10 Νοεμβρίου διενεργήθηκαν 72.556 διαγνωστικές εξετάσεις και εντοπίστηκαν 3.625 κρούσματα, ενώ το ποσοστό θετικότητας ανερχόταν στο 4,89%. Στα νοσηλευτήρια νοσηλεύονταν 69 ασθενείς. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πως οι αριθμοί αυτοί είναι και οι ακριβείς, εφόσον από την εξίσωση απουσιάζει ο απροσμέτρητος παράγοντας θετικών περιστατικών, τα οποία δεν δηλώνονται. Στο μεταξύ, το Υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε άλλους 8 θανάτους, ο ένας εκ των οποίων δηλώθηκε εκπρόθεσμα. Οι θάνατοι που καταγράφηκαν αφορούν σε έξι γυναίκες από 71 μέχρι 96 ετών και δύο άντρες μεταξύ 80 και 86 ετών.

Η Δρα Μαρία Κολιού μίλησε στη «Σ», απαντώντας στο πώς αναμένεται να εξελιχθεί η κατάσταση μέχρι τα Χριστούγεννα. Αν θα υπάρξουν νέα μέτρα για την αναχαίτιση της πανδημίας, καθώς και τι συστήνει, ώστε να αποφύγουμε τα χειρότερα.

Πού οφείλεται η αύξηση κρουσμάτων;

Κυρίως στη συμπεριφορά μας. Φαίνεται ότι προσπαθούμε να ξεχάσουμε την ύπαρξη του ιού, γιατί μας έχει κουράσει η παρουσία του, καθώς και τα ανάλογα μέτρα που λαμβάνονταν τα προηγούμενα χρόνια.

Η εμφάνιση νέων μεταλλάξεων δεν έχει ακόμα ιδιαίτερη σημασία στον κυπριακό πληθυσμό γιατί οι νέες μεταλλάξεις BQ1.1, ενώ έχουν εντοπιστεί ήδη από τα μέσα του Σεπτέμβρη και στην Κύπρο, εντούτοις φαίνεται να είναι ακόμα αρκετά σπάνιες. Η μετάλλαξη που επικρατεί είναι η ΒΑ5 ή Ο5 όπως είναι γνωστή. Η μετάλλαξη για την οποία έχουν κατασκευαστεί και κυκλοφορήσει και τα επικαιροποιημένα εμβόλια.

Πώς πιστεύετε πως θα εξελιχθεί μέχρι τα Χριστούγεννα η κατάσταση; Υπάρχει περίπτωση να προταθούν μέτρα;

Εκείνο που αναμένεται είναι μια σταδιακή, σχετικά αργή αύξηση των κρουσμάτων, για διάφορους λόγους: Πρώτον επειδή αναμένεται να αυξηθεί η συχνότητα της νέας μετάλλαξης BQ1 μεταξύ του πληθυσμού και, δεύτερον, λόγω της αλλαγής του καιρού (πτώση θερμοκρασίας, κλειστοί χώροι κ.λπ). Κάποια μοντέλα προβλέπουν ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται τα περιστατικά και είναι πιθανόν τα Χριστούγεννα να έχουμε ακόμα μεγαλύτερη άνοδο.

Βέβαια η λήψη μέτρων θα εξαρτηθεί από το πόσο θα αυξηθούν τα περιστατικά και κυρίως από το πόσοι θα νοσούν βαριά στο νοσοκομείο. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι μπορούμε να εμποδίσουμε αυτό το σενάριο, κυρίως: α. Επειδή προσφέρεται ήδη το επικαιροποιημένο εμβόλιο που μπορεί να προστατέψει από τη βαριά νόσο και μπορούν όσοι επιθυμούν και το χρειάζονται να το κάνουν, και β. επειδή σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να λαμβάνουμε τα ισχυρά και αποτελεσματικά αντιιϊκά φάρμακα που έχουν κυκλοφορήσει, αμέσως μετά που θα εκδηλώσουμε τη νόσο.

Τι συστήνετε στους πολίτες;

Η πρώτη σύσταση είναι να μην ξεχνούμε τους βασικούς κανόνες προφύλαξης, αυτούς που μας βοήθησαν αφάνταστα τα δύο πρώτα χρόνια της πανδημίας: δηλαδή τη διατήρηση αποστάσεων μεταξύ μας, τον καλό αερισμό των χώρων στους οποίους κινούμαστε (ανοικτά παράθυρα και καλός εξαερισμός) και βέβαια τη μάσκα σε κλειστούς και συνωστισμένους χώρους.

Η δεύτερη σύσταση είναι το εμβόλιο. Το επικαιροποιημένο εμβόλιο, το οποίο προσφέρεται εντελώς δωρεάν και χωρίς ιδιαίτερες διαδικασίες. Καλύπτει και την επικρατούσα παραλλαγή του ιού Ο5. Θα πρέπει ιδιαίτερα όσοι είναι άνω των 60 ετών και όσοι έχουν υποκείμενα νοσήματα να κάνουν το εμβόλιο.

Η τρίτη σύσταση είναι να χρησιμοποιούμε το αντιικό φάρμακο (paxlovid) από το στόμα, σε περίπτωση που νοσήσουμε και έχουμε τις ενδείξεις να το πάρουμε (ηλικία, υποκείμενα νοσήματα). Οι προσωπικοί γιατροί γνωρίζουν καλά τις ενδείξεις και θα πρέπει να συνταγογραφούν τα φάρμακα στους ασθενείς τους μέσα στις πρώτες πέντε μέρες από την έναρξη της νόσου για να δράσουν αποτελεσματικά.