Μαχητές της ζωής: Τρεις ιστορίες δύναμης

Σαν τον «Φοίνικα», που αναγεννάται μέσα από τις στάχτες του, η Ρένα, η Άντρη και ο Γιώργος ξαναγεννήθηκαν πιο δυνατοί, με μια δύναμη που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.

Κάθε φορά που σκέφτεσαι πως η ζωή σ’ αδίκησε, κάθε φορά που λες πως ο δικός σου «σταυρός» είναι πελώριος για να διαβείς τον Γολγοθά σου, ρίξε μια ματιά σε όσα απλόχερα μοιράστηκαν μαζί μας αυτοί οι τρεις μαχητές της ζωής.

Ρένα Καζαμία: «Ο καρκίνος στο τέλος της ημέρας με έμαθε να ζω»

«Επίσημη διάγνωση, Οκτώβρης 2018, επιθετικός καρκίνος στον μαστό! Μια πορεία ζωής μέχρι τη διάγνωση γεμάτη από δύναμη ψυχής, αγάπη προς τους άλλους χωρίς όρια, προσφορά χωρίς όρους, σκληρή δουλειά, έντονη καθημερινότητα. Παράλληλα όμως εσωτερίκευση συναισθημάτων που έκρυβαν πίκρα, απογοήτευση, μα και τεράστιο άγχος. Εργαζόμενη γυναίκα που στην πλέον δημιουργική ηλικία, όταν η αφοσίωση στην εργασία μου ήταν πλήρης και αδιαμφισβήτητη, βρέθηκα μετά από 32 χρόνια στην ανεργία γεμάτη από ανασφάλειες, άγχος και μαράζι.

»Δυο χρόνια μετά, ένα δεύτερο χτύπημα, ένα διαζύγιο μετά από 33 χρόνια κοινής ζωής, ένα δύσκολο βουνό που έπρεπε ν’ ανέβω και ταυτόχρονα μια πιεστική ψυχογενής κατάσταση, μέσα στην οποία εγκλώβισα τον εαυτό μου. Αποτέλεσμα: ίσως ιατρικά να μην είναι αποδεδειγμένο, εγώ όμως αισθάνομαι πως τελικά αυτή που άνοιξε την πόρτα στον καρκίνο ήμουν εγώ η ίδια μέσα από τη δική μου στάση ζωής απέναντι σε μένα.

»Η λέξη καρκίνος ή μάλλον η αρρώστια από μόνη της τρομάζει! Βλέπετε ήταν ένας σκληρός αντίπαλος και καθόλου εύκολος συνοδοιπόρος για τους μήνες που ζήσαμε μαζί στο δικό μου σώμα, πολεμώντας ο ένας τον άλλο με μοναδική δική μου επιθυμία και στόχο την απόλυτη νίκη, αφού για μένα το τρόπαιο θα ήταν η ίδια η ζωή.

»Ποτέ δεν διερωτήθηκα γιατί εγώ, απλώς μόλις το έμαθα κοίταξα ψηλά, ευχαρίστησα που ήμουν εγώ και όχι τα παιδιά μου και ευχήθηκα να είμαι η τελευταία. Είδα με ελπίδα και αισιοδοξία το χαμόγελο της υπέροχης γιατρού μου, σήκωσα το ανάστημά μου και είπα γεννηθήτω το θέλημά σου. Χάρηκα γιατί μου δόθηκαν όπλα να τον πολεμήσω, έστω και αν αυτά αρχικά ήταν οι χημειοθεραπείες, τούτα τα περίεργα υγρά που κυλούσαν στις φλέβες μου και προσπαθούσαν να εξοντώσουν κάθε κύτταρο που με απειλούσε, αυτόν δηλαδή που στην ουσία προσπαθούσε να με εξουσιάσει, να με λυγίσει, να με εξοντώσει! Ακόμα και όταν έχασα τα μαλλιά μου, κάτι που για κάθε άνθρωπο, πόσω μάλλον για μια γυναίκα, θεωρείται ασχήμια, δεν έκλαψα, ήταν πολύ μικρή, παράπλευρη και προσωρινή απώλεια, κοντά στα χαρούμενα μαντάτα που έπαιρνα μετά από κάθε εξέταση στην οποία υποβαλλόμουν. 14 κύκλοι χημειοθεραπειών, ένας πόλεμος με το σώμα μου, 4,5 μήνες με δύναμη την πίστη μου, τα υπέροχα παιδιά μου, τις ευλογίες μου όπως τα λέω πάντα. Την εγγονή μου, που ήταν το φάρμακό μου, την μοναδικά ξεχωριστή αδελφή μου και τη μάνα μου, που με κανάκεψε σαν να ήμουν και πάλι μωρό. Ήταν και εκείνοι, οι λιγοστοί και αγαπημένοι, που στάθηκαν δίπλα μου, από την πρώτη στιγμή και τους ευχαριστώ με πολλή αγάπη, καθώς επίσης και τον εργοδότη μου που σε καμία περίπτωση δεν με άφησε μόνη. Μαστεκτομή και 25 ακτινοθεραπείες για τη συνέχεια. Όμως εγώ πλέον ήμουν ένας άλλος άνθρωπος, μια Ρένα διαφορετική, που χάρη σ’ εκείνον τον προκλητικό και αδίστακτο επισκέπτη, έμαθα να βάζω όρια, να αγαπώ απέραντα, να συγχωρώ, να μη θεωρώ τίποτε και κανέναν δεδομένο, να μην αναλώνομαι σε ανούσια, να φτιάχνω τη ζωή μου με τα δικά μου υλικά. Χάρη σε εκείνον, συμφιλιώθηκα με το παρελθόν και τις σκιές του και μπόρεσα να εκφράσω τα συναισθήματά μου αντί να τα ‘‘αποθηκεύω’’ στο μυαλό μου.

»Στρέφοντας το μυαλό μου πίσω και κοιτώντας την προ καρκίνου σχέση μου μ’ εμένα, ανακάλεσα μνήμες, άνοιξα κλειστά κουτιά της ψυχής μου, άγγιξα ευαίσθητα θέματα κι έδωσα ερμηνείες που μπορεί να πόνεσαν, αλλά με γιάτρεψαν. Αν έπρεπε να δώσω μια συμβουλή στον εαυτό μου, μέσα από την εμπειρία του καρκίνου πέρα από την πρόληψη, η οποία σώζει ζωές, θα ήταν “ζήσε τη ζωή, βλέπε πάντα την ανατολή του ήλιου, ποτέ τη δύση, αγάπησε την καθημερινότητά σου, μην αγχώνεσαι για τα μικρά και ανούσια, πες ευχαριστώ πρωτίστως στον Θεό. Συγχώρεσε για σένα, ξεχώριζε το όμορφο, ακόμα και μέσα από την ασχήμια, διεκδίκησε αυτό που σου αξίζει, ζήσε ελεύθερος’’. Είπα και επαναλαμβάνω στον εαυτό μου πως ο καρκίνος στο τέλος της μέρας με έμαθε να ζω.

»Όταν ο καρκίνος μού χτύπησε την πόρτα και με βρήκε εντελώς απροετοίμαστη, χρειάστηκα χέρια να πιαστώ, χέρια να με αγκαλιάσουν, ανθρώπους να μοιραστούν μαζί μου στιγμές, χωρίς όρους και όρια. Αν εσύ που διαβάζεις τώρα την ιστορία μου, έχεις να διαβείς τον ίδιο δρόμο, μην κλειστείς στον εαυτό σου, μην παραδοθείς, ζήσε όσα μπορείς και όπως μπορείς καλύτερα, πάρε αγάπη απ’ όπου σου χαρίζεται απλόχερα, διώξε από μέσα σου καθετί αρνητικό, προσευχήσου και πίστεψε στο τεράστιο ‘‘γεννηθήτω το θέλημα Σου’’. Οπλίσου με υπομονή και κάνε όνειρα για την επόμενη μέρα».

Άντρη Προδρόμου: «Νιώθω ότι ξαναγεννήθηκα»

«Η δική μου ιστορία ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2014 (Παρασκευή, 13 Ιουνίου 2014), στα 31 μου χρόνια. Η ημερομηνία που δεν θα ξεχάσω ποτέ, όσα χρόνια και αν περάσουν. Το ευτύχημα ήταν, όπως είπαν οι γιατροί, ότι η διάγνωση έγινε Παρασκευή και όχι Δευτέρα. Φάνηκα πολύ τυχερή, επειδή μου είπαν ότι υπήρχε πιθανότητα να πέθαινα, πριν βγουν τα αποτελέσματα. Το ευτυχές ήταν ότι πρόλαβα στο παρά τσακ. Υπήρχε και η περίπτωση να χρειαστώ μόσχευμα, αλλά τελικά δεν το χρειάστηκα επειδή ανταποκρίθηκα σε όλες τις χημειοθεραπείες που έγιναν. Προηγήθηκαν συμπτώματα, όπως έντονη αιμορραγία και μώλωπες στο σώμα. Η διάγνωση έδειξε οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία, 3ο στάδιο, που ανήκει στην κατηγορία ΟΜΛ - οξεία μυελογενής λευχαιμία. Η ΟΜΛ θεωρείται σχετικά σπάνια και εξελίσσεται ραγδαία και είναι θανατηφόρα μέσα σε διάστημα λίγων ημερών αν δεν αντιμετωπιστεί.

»Έπειτα ακολούθησαν υποχρεωτικά οι ζόρικες χημειοθεραπείες [4 κύκλοι ενδοφλέβιες χημειοθεραπείες στο Αιματολογικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου (6 μήνες) σε απομόνωση και μετέπειτα 22 χάπια την ημέρα για 2 χρόνια], ζαλάδες, πόνοι στα κόκκαλα, εμετοί, πυρετοί, απώλεια μαλλιών, βάρους, τα πάντα. Χρειάστηκα και αρκετές φορές μετάγγιση αίματος, αιμοπετάλια.

»Όλο αυτό κράτησε άλλα δύο χρόνια μέχρι και τις 12 Δεκεμβρίου 2016, ημερομηνία κατά την οποία νίκησα την λευχαιμία. Ολοκλήρωσα με επιτυχία τις τέσσερεις ενδοφλέβιες χημειοθεραπείες (Ιούνιος-Οκτώβριος 2014), ενώ τον Νοέμβριο άρχισα την φαρμακευτική χημειοθεραπεία, λαμβάνοντας καθημερινά 22 χάπια μέχρι την 12η Δεκεμβρίου 2016. 13 Ιουνίου αν και ήταν η μέρα διάγνωσής μου αποφάσισα να την γιορτάζω, γιατί νιώθω ευλογημένη και τυχερή για τα όσα είχα και έχω μέχρι σήμερα. Νιώθω ότι ξαναγεννήθηκα.

»Η αντίδραση σε μια διάγνωση καρκίνου είναι ο φόβος, ο τρόμος, το πάγωμα της σκέψης, το μούδιασμα του σώματος. Προσπαθείς να αφομοιώσεις τη λέξη και τις πληροφορίες που την πλαισιώνουν. Ανατροπή. Προσπαθείς να συνειδητοποιήσεις ότι η ζωή σου αλλάζει. Δίνεις χρόνο στον εαυτό σου, όσο μπορείς. Κι ύστερα καλείσαι να απαντήσεις στο ερώτημα: “Τώρα, τι κάνω. Θα τα καταφέρω;”. Αναμετριέσαι με ένα σωρό όρους, έννοιες, ιδέες. Κάνεις προεκτάσεις και τρομάζεις… σκέφτεσαι την ηλικία σου και τρομάζεις ακόμη περισσότερο. Και φθάνεις -πρέπει- στο σημείο να εξηγηθείς με τον εαυτό σου. Καθαρά και σταράτα. Να συγκεντρώσεις όλες σου τις δυνάμεις, να ενισχύσεις την ανθεκτικότητά σου και να επιλέξεις.

»Δυο είναι οι επιλογές. Ή το παλεύεις ή αφήνεσαι και παραδίνεσαι. Ο βαθμός δυσκολίας μεγάλος και στις δύο περιπτώσεις. Επέλεξα τον πρώτο δρόμο. Πάλεψα τον καρκίνο με την ψυχή μου. Πίστεψα ότι θα νικήσω. Και νίκησα… Αυτή η πίστη και η θέλησή μου δούλεψαν αρμονικά μαζί με τις θεραπείες, τις συμβουλές των γιατρών μου και τη στήριξη των δικών μου ανθρώπων. Έτσι τα κατάφερα… Μια δεύτερη ευκαιρία ζωής, όπως τονίζω συχνά. Νιώθω ευγνώμων γι’ αυτήν την ευκαιρία και προσπαθώ να την εκτιμώ και να την τιμώ καθημερινά.

»Βέβαια, οι χημειοθεραπείες είναι τόσο δυνατές, που τα κατάλοιπά τους θα με συντροφεύουν για πολύ καιρό ακόμα. Δεν θα μπορέσω ποτέ να δώσω αίμα, ούτε να γίνω δότρια μυελού των οστών. Ο οργανισμός μου μετά τις χημειοθεραπείες είναι ιδιαίτερα ευάλωτος και ευαίσθητος. Όμως αυτό δεν με εμποδίζει να δουλεύω, να ασχολούμαι με τον εθελοντισμό, να πηγαίνω εκδρομές και δεν χάνω ευκαιρίες να ταξιδεύω.

»Ένα από τα δυσκολότερα μαθήματα στη ζωή είναι να μάθουμε να αφήνουμε το παρελθόν πίσω μας... και να προχωρούμε. Τελικά 8 χρόνια μετά, τα σκέφτομαι όλα αυτά ως ανάμνηση. Πλέον είμαι πιο συνειδητοποιημένη, ξέρω τι ζητώ, δεν θα στεναχωρηθώ για κάποιον ασήμαντο λόγο. Είδα τη ζωή με διαφορετικό μάτι, επειδή κατάλαβα ότι όταν έχεις την υγεία σου, τότε μπορείς να κάνεις όλα τα υπόλοιπα. Προσπαθώ να μη στεναχωριέμαι με το καθετί. Νιώθω ότι μετά από όλην αυτήν την περιπέτεια, απέκτησα τεράστια δύναμη. Δεν ξέρω από πού αντλώ αυτήν τη δύναμη και αυτήν την ενέργεια. Όπως έγραψα και πρόσφατα επ’ ευκαιρία των γενεθλίων μου:

“Η ζωή υφαίνεται από κλωστές σε κάθε χρώμα. Μία για κάθε συναίσθημα. Είναι όλες οι στιγμές, του χθες, του σήμερα και του αύριο”.

»Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να τις ζεις στον υπέρτατο βαθμό. Να τις ζεις και να εξελίσσεσαι μέσα από τη χαρά και το δάκρυ σου. Μέσα από τη δοκιμασία και την επιτυχία σου. Είναι οι ευκαιρίες, μικρές και μεγάλες, που κάθε μέρα μάς χαρίζει η ζωή. Σημασία έχει λοιπόν να είμαστε παρόντες σε αυτές τις ευκαιρίες. Να μεγαλώνουμε πλάι στην αισιοδοξία και να κάνουμε το καλύτερο. Να νοιαζόμαστε για τους ανθρώπους που έχουμε κοντά μας και παραδίπλα μας».

Γιώργος Παναγιώτου: «Μέσα από το μαρτύριο του πόνου έχουν βγει οι πιο δυνατές ψυχές»

«Θα μπορούσα να πω πως η ζωή θα μπορούσε εύκολα να παραλληλιστεί με τον δεκαετή αγώνα του μυθικού βασιλιά Οδυσσέα μέχρι να φτάσει πίσω στην πολυπόθητη Ιθάκη του. Όπως και η περιπέτεια του ιδίου ξεκίνησε με κάπως τραγικό τρόπο, λόγω μιας λανθασμένης απόφασης των θεών, έτσι και η δική μου ζωή ξεκίνησε και ήδη ήρθα αντιμέτωπος με τον πόνο και την αδικία. Στην ηλικία των 4 ετών χάσαμε τη μικρή μου αδερφή στα δόντια του καρκίνου και ένα χρόνο μετά, μόλις 5 ετών, διαγνώστηκα με μυϊκή δυστροφία «Duchenne». Σιγά σιγά η πάθησή μου άρχισε να δείχνει τα σημάδια της, αφού η μυϊκή μου δύναμη άρχισε να εξασθενεί και δεν μπορούσα να κάνω ό,τι έκαναν και τα άλλα παιδιά στην ηλικία μου. Εκεί άρχισαν μέσα μου να προκύπτουν κάποια ερωτήματα, παρόλα αυτά, λόγω του νεαρού της ηλικίας μου, οι γονείς μου θεώρησαν πιο σωστό να μη μου αποκαλύψουν κάτι και εγώ συνέχισα να κάνω όνειρα για το μέλλον. Στην ηλικία των 16 ετών, μετά από δύο ατυχήματα, κομμάτι της ζωής μου έγινε και το τροχοκάθισμά μου, και απαντήθηκαν και όλα μου τα ερωτήματα. Εκεί άρχισε και το ‘‘bullying’’ από τους συμμαθητές μου, παρόλα αυτά γνώρισα και αξιόλογα άτομα στη ζωή μου που στάθηκαν στο πλάι μου, όπως φυσικοθεραπευτές, συνοδοί αλλά και μερικοί καθηγητές μου. Έτσι με αυτό το θάρρος κατάφερα να πάρω τη θέση του σημαιοφόρου στο Λύκειο και μέσα μου μπήκαν και οι πρώτες ιδέες για συγγραφή βιβλίων και δύο χρόνια μετά έγγραψα το πρώτο μου συγγραφικό έργο “Ένας Αλλιώτικος Οδυσσέας”. Σπούδασα επίσης στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, στο τμήμα των Χρηματοοικονομικών και τώρα κάνω δεύτερο πτυχίο στο Τμήμα Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου.

»Στην αρχή, και λανθασμένα, πίστευα πως οποιοιδήποτε στόχοι μου για το μέλλον θα ήταν απλώς άπιαστα όνειρα, κάποιες μακρινές και άφταστες ‘‘Ιθάκες’’. Όταν απαντήθηκαν στην αρχή τα ερωτήματά μου για την πάθησή μου οι αρνητικές σκέψεις με περικύκλωσαν και προσπάθησαν να με διαλύσουν. Ένιωσα ακριβώς όπως θα ένιωθε και ο Οδυσσέας όταν οι Αίολοι Άνεμοι ξεχύθηκαν από το ασκί τους. Ήρθα αντιμέτωπος με μια καταιγίδα αρνητικότητας. Δυο ήταν οι επιλογές μου: είτε να ριχτώ μέσα στο χάος και να διαλυθώ ψυχικά είτε να ζεστάνω την ψυχή μου με τη φωτιά της ελπίδας και να περιμένω να περάσει η καταιγίδα και να φανεί κάποτε το ουράνιο τόξο. Τελικά επέλεξα τον πιο φωτεινό δρόμο, τον πιο δύσκολο, αλλά και γεμάτο μαθήματα αγώνα. Αυτό που θα μπορούσα να πω ότι μου άλλαξε την οπτική μου για τη ζωή, αν και μπορεί να ακουστεί κάπως κλισέ, ήταν οι συμβουλές αλλά και η γεμάτη από αγάπη υποστήριξη που είχα από τους γονείς μου. Πολλοί μπορεί να θεωρούν τη στήριξη της οικογένειας δεδομένη, αλλά δεν είναι. Λόγω του ότι από μικρό οι γονείς μου μού είχαν εξηγήσει για τη διαφορετικότητα και πώς να την αγκαλιάζω, μου ήταν πολύ πιο εύκολο να δεχτώ την αναπηρία μου. Αν δεν είχα τη στήριξή τους, το πρώτο μου συγγραφικό έργο μπορεί να μην έβλεπε το φως της μέρας. Θυμάμαι όταν πήγα να τα παρατήσω με τη συγγραφή, η μητέρα μου μού τόνισε ότι το χρωστούσα στον εαυτό μου να βγάλω τις ανησυχίες μου κάτω στο χαρτί, αλλά και στα υπόλοιπα άτομα τα όποια περνούν τον δικό τους δύσκολο αγώνα, για τα οποία το βιβλίο μου μπορεί να ήταν ο φάρος ελπίδας τους.

»Το μήνυμά μου στους ανθρώπους που βρίσκονται στην ίδια θέση με μένα, είναι να μην αφήσουν τίποτα να μπει μπρος σε αυτούς και τα όνειρά τους. Να μην αφήσουν τα πικρά λόγια κάποιων πληγωμένων ανθρώπων να σβήσουν μέσα τους τη φωτιά του θάρρους που σιγοκαίει. Επίσης, αν κάποτε σκέφτονται ‘‘γιατί συμβαίνουν όλα αυτά σε μένα’’, τους προτείνω να σκεφτούν λίγο διαφορετικά και να πουν ‘‘γιατί όχι σε μένα’’. Να σκεφτούν πως αν δεν περνούσαν όλες αυτές τις δυσκολίες θα έχαναν σπουδαία μαθήματα ζωής, που αλλιώς δεν θα ζούσαν. Κλείνοντας, τους αφήνω με κάποια λόγια, τα οποία πάντα παρείχαν παρηγοριά σ’ εμένα όταν τα πράγματα ήταν σκούρα και έπεφτα στον κάτω κόσμο μέσα μου. Αυτά είναι τα λόγια του “Khalil Gibran” και λένε: “Μέσα από το μαρτύριο του πόνου έχουν βγει οι πιο δυνατές ψυχές. Οι πιο σπουδαίοι χαρακτήρες είναι σημαδεμένοι με βαθιές ουλές”».