Προσφυγικοί Οικισμοί: Καθυστέρηση δέκα χρόνων στους Αγίους Αναργύρους

Τα προβλήματα και την καθυστέρηση στην κατεδάφιση πολυκατοικιών στον κυβερνητικό οικισμό Αγίων Αναργύρων Α’ επανεξέτασε η Επιτροπή Προσφύγων της Βουλής, ένα ζήτημα το οποίο εκκρεμεί εδώ και μια δεκαετία.

Ο κυβερνητικός οικισμός Αγίων Αναργύρων συγκαταλέγεται, μαζί με άλλους οικισμούς, στο Πρόγραμμα «Αναδόμηση, Επιδιόρθωση/ Ενίσχυση και Ριζική Βελτίωση κατοικιών και πολυκατοικιών των Κυβερνητικών Οικισμών», το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή από το 2000.

Η υλοποίηση του σχεδίου προνοεί την κατεδάφιση οκτώ πολυκατοικιών στον εν λόγω οικισμό, καθώς κρίθηκαν ακατάλληλες, και τη δημιουργία δύο νέων πολυκατοικιών για να στεγαστούν οι πρόσφυγες. Το ζήτημα παραμένει άλυτο, καθώς εντός των πολυκατοικιών παραμένουν άνθρωποι και μάλιστα σε άθλιες συνθήκες.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ και Πρόεδρος της Επιτροπής Προσφύγων, Νίκος Κέττηρος, ανέφερε στη Βουλή ότι εδώ και 10 χρόνια η Πολιτεία έχει αφήσει οκτώ πολυκατοικίες να γίνουν εστία ρύπανσης, τρωκτικών και παραβατικών συνάξεων δημιουργώντας αποπνικτικές, επικίνδυνες και εκφοβιστικές συνθήκες για τους κατοίκους της περιοχής.

Μιλώντας στη «Σημερινή», επεσήμανε ότι παραμένουν σε ακατάλληλες κατοικίες επτά οικογένειες, προσθέτοντας ότι «είναι τραγικές περιπτώσεις και πρέπει να βρούμε τρόπους να στεγαστούν αυτές οι οικογένειες».

Τόνισε ότι οι αρμόδιοι δεσμεύτηκαν στην Επιτροπή ότι θα μεταφέρουν τους ανθρώπους αυτούς σε νέα πολυκατοικία βόρεια του συνοικισμού, για να μπορέσει να ξεκινήσει η κατεδάφιση, ενώ σημείωσε ότι οι εργασίες θα αρχίσουν μετά το καλοκαίρι. «Έχω επισκεφθεί τους ανθρώπους και είναι πρόθυμοι να μετακινηθούν, εφόσον βρεθούν κατάλληλες οικίες. Το κράτος δεν έδωσε επιλογές σε αυτούς τους ανθρώπους», είπε.

Ο Δήμαρχος Λάρνακας, Ανδρέας Βύρας, κλήθηκε να σχολιάσει στη «Σημερινή» την κατάσταση που επικρατεί στον οικισμό των Αγίων Αναργύρων, τονίζοντας ότι πρέπει επιτέλους να βρεθεί μια λύση. «Οι δικαιολογίες ότι δεν φεύγουν οι κάτοικοι ή ότι κάποιοι μπήκαν παράνομα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κατεδαφιστούν οι πολυκατοικίες, πρέπει να λυθούν», ανέφερε.

Συμπλήρωσε ότι το Τμήμα Πολεοδομίας πρέπει να λύσει αυτά τα προβλήματα. Τόνισε ότι στην περιοχή παρατηρείται οχληρία και ακαθαρσίες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν παράπονα από τους κάτοικους. «Το κράτος οφείλει να εγκύψει στο πρόβλημα και να βρει λύσεις. Είναι απαράδεκτη η κατάσταση», είπε.

Οι ενέργειες του Τμήματος Πολεοδομίας

Η «Σημερινή» ζήτησε από το αρμόδιο Τμήμα Πολεοδομίας να εξηγήσει τους λόγους της καθυστέρησης και σε ποιες ενέργειες έχει προχωρήσει για επίλυση του θέματος. Όπως λέχθηκε, ο κυβερνητικός οικισμός «Άγιοι Ανάργυροι Ι» εντάσσεται στο πρόγραμμα «Αναδόμησης, επιδιόρθωσης / ενίσχυσης και ριζικής βελτίωσης των κτηρίων οκτώ Κυβερνητικών Οικισμών», το οποίο υλοποιείται από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως. Με βάση Υπουργική Απόφαση το 2000 αποφασίστηκε η αναδόμηση όλων των πολυκατοικιών και η ριζική επιδιόρθωση των κατοικιών του πιο πάνω κυβερνητικού οικισμού.

Ακόμη, το Τμήμα Πολεοδομίας εξήγησε ότι, στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος, έχουν αναδομηθεί μέχρι σήμερα 6 πολυκατοικίες και έχουν επιδιορθωθεί άλλες 286 κατοικίες. Ωστόσο, παραμένει σε εκκρεμότητα η κατεδάφιση 8 πολυκατοικιών, που, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες για ολοκλήρωση της κατεδάφισης, δεν κατέστη δυνατή, αφού μέχρι και σήμερα σε αριθμό διαμερισμάτων εξακολουθούν να παραμένουν πρόσωπα τα οποία αρνούνται να μετακινηθούν και δεν αποδέχονται την προσωρινή μεταστέγασή τους σε άλλες οικιστικές μονάδες της Λάρνακας. Την ιδία ώρα πρόβλημα δημιουργείται και από πρόσθετο αριθμό ενοικιαστών διαμερισμάτων, οι οποίοι επίσης αρνούνται να συνεργαστούν.

Το Τμήμα Πολεοδομίας διευκρίνισε ότι για την επίλυση του πιο πάνω προβλήματος έχει επισπεύσει την αναδόμηση δύο πολυκατοικιών στον κυβερνητικό οικισμό «Άγιοι Ανάργυροι Ι», προκειμένου να στεγαστούν οι δικαιούχοι που εξακολουθούν να παραμένουν στις 8 πολυκατοικίες, ενώ μέχρι την ολοκλήρωση του εν λόγω έργου, συνεχίζεται η προσπάθεια για την προσωρινή μεταστέγασή τους σε άλλες οικιστικές μονάδες εντός των οικισμών Λάρνακας, ή σε ιδιωτικές μονάδες με ενοίκιο που θα καταβάλλει το κράτος. Μόλις κενωθούν οι πολυκατοικίες, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως θα προχωρήσει με την κατεδάφισή τους.

Σπαζοκεφαλιά οι ανελκυστήρες

Πέραν αυτού, επανήλθε στην Επιτροπή και το θέμα με τους ανελκυστήρες στους προσφυγικούς οικισμούς. Ένα ζήτημα με κοινωνικό υπόβαθρο, αφού κατά καιρούς έρχονται στο φως δημοσιεύματα που αφορούν τον αποκλεισμό ηλικιωμένων με κινητικά και άλλα προβλήματα μέσα στα διαμερίσματά τους.

Το όλο ζήτημα περιπλέκεται στην άρνηση ορισμένων ενοίκων των πολυκατοικιών, οι οποίοι κατέχουν τίτλους ιδιοκτησίας, για τοποθέτηση ανελκυστήρων. Η γνωμάτευση που κοινοποιήθηκε από τη Νομική Υπηρεσία προς την Επιτροπή Προσφύγων ξεκαθαρίζει ότι οποιαδήποτε επέμβαση σε κοινόχρηστη ιδιοκτησία απαιτεί συγκατάθεση απ’ όλους τους ενοίκους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εγκατασταθούν ανελκυστήρες σε όλες τις πολυκατοικίες.

Το Τμήμα Πολεοδομίας εξήγησε ότι για την υλοποίηση των έργων απαιτείται η αμετάκλητη συγκατάθεση όλων των συνιδιοκτητών, λόγω της παραχώρησης τίτλων ιδιοκτησίας (ε/κ γη) ή πιστοποιητικών μίσθωσης (τ/κ γη), καθότι, σύμφωνα με τη Νομική Υπηρεσία, «οποιαδήποτε επέμβαση στην κοινόχρηστη ιδιοκτησία στην οποία γίνεται η εγκατάσταση του ανελκυστήρα, προϋποθέτει λήψη συγκατάθεσης απ’ όλους τους κυρίους των μονάδων». Συνεπώς σε περίπτωση που έστω και ένας ιδιοκτήτης δεν συγκατατεθεί, δεν είναι δυνατή η εγκατάσταση ανελκυστήρα, πρόβλημα που αντιμετωπίζεται συχνά στις εναπομείνασες πολυκατοικίες.

Σύμφωνα με δεδομένα από το Τμήμα Πολεοδομίας, το πρόγραμμα προσθήκης ανελκυστήρων αφορά την εγκατάσταση ανελκυστήρων σε 368 υφιστάμενες πολυκατοικίες κυβερνητικών οικισμών παγκυπρίως, με προτεραιότητα σε πολυκατοικίες στις οποίες διαμένουν ηλικιωμένα άτομα ή άτομα με κινητικά προβλήματα.

Μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση σε 115 υφιστάμενες πολυκατοικίες. Επιπρόσθετα βρίσκεται σε εξέλιξη η εγκατάσταση 30 ανελκυστήρων και προγραμματίζεται η εγκατάσταση άλλων 30 σε υφιστάμενες πολυκατοικίες κυβερνητικών οικισμών στις επαρχίες Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας.

Ακόμη, το Τμήμα Πολεοδομίας έχει προχωρήσει με την προκαταρκτική μελέτη όλων των περιπτώσεων προσθήκης ανελκυστήρων. Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν περιπτώσεις που τεχνικά δεν είναι δυνατόν να τοποθετηθεί ανελκυστήρας ή απαιτείται επέμβαση σε χώρους διαμερισμάτων ή κατεδάφιση αυθαίρετων προσθηκών.

Παράθυρο αισιοδοξίας από το Κτηματολόγιο

Κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή, εκπρόσωπος του Κτηματολογίου άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο για λύση του προβλήματος με ψήφο από τον κάθε ιδιοκτήτη. Η λειτουργός του Κτηματολογίου εκτίμησε ότι η Νομική Υπηρεσία θα έπρεπε να δει τον περί Κοινόκτητων Οικοδομών νόμο και η απόφαση για οποιαδήποτε επέμβαση σε κοινόχρηστη περιουσία, να προκύπτει μέσα από γενική συνέλευση και κατά πλειοψηφία απόφαση.

Όπως λέχθηκε στη συνεδρίαση, πλέον ανοίγεται ένα παράθυρο αισιοδοξίας για άρση του αδιεξόδου, με την Επιτροπή να εξετάζει την ερμηνεία των συγκεκριμένων όρων του νόμου.

Προς ψήφιση τρία νομοσχέδια για τον προσφυγικό κόσμο

Στην επόμενη Ολομέλεια της Βουλής θα οδηγηθούν τρία σημαντικά νομοσχέδια με στόχο τη στήριξη του προσφυγικού κόσμου.

Συγκεκριμένα, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων θα οδηγήσει προς ψήφιση την πρόταση για οικονομική χορηγία με τη μορφή αποζημίωσης για την απώλεια χρήσης κατεχόμενων περιουσιών, μία πρόταση που δεν βρίσκει σύμφωνο το Υπουργείο Οικονομικών, καθώς την θεωρεί αντισυνταγματική.

Ο Νίκος Κέττηρος διευκρίνισε στη «Σημερινή» ότι με αυτήν την απόφαση θα δίνεται η δυνατότητα στον Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών να αποζημιώνει την απώλεια χρήσης της ακίνητης περιουσίας στα κατεχόμενα. Επεσήμανε ότι η Επιτροπή Προσφύγων δίνει στο Υπουργείο Οικονομικών ένα εργαλείο για να κάνει την αποζημίωση της απώλειας χρήσης.

Σημείωσε ότι ο ίδιος κατέχει επιστολή από το Κτηματολόγιο, στην οποία αναγράφεται ότι από την ψήφιση του τέλους του 0,4% επί των αγοραπωλησιών ακίνητης περιουσίας στις ελεύθερες περιοχές, έχουν χαθεί 15.5 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα έπρεπε να εισπραχθούν. «Η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται επειδή το Υπουργείο Οικονομικών δεν εφάρμοσε τους κανονισμούς», ανέφερε.

Η δεύτερη πρόταση νόμου αφορά στο δικαίωμα αξιοποίησης της κατοικίας σε συνοικισμό αυτοστέγασης, που έχει ανεγερθεί σε τουρκοκυπριακή γη. Η συγκεκριμένη τροποποίηση θα δίνει το δικαίωμα για μικρές αναπτύξεις σε κατοικίες αυτοστέγασης στους συνοικισμούς, εφόσον εξασφαλίσουν τις απαραίτητες πολεοδομικές άδειες και τις άδεια από τις τοπικές Αρχές.

Η τρίτη πρόταση νόμου στοχεύσει στην κατοχύρωση περιουσιών που βρίσκονται στα κατεχόμενα και παραμένουν αδήλωτες. Η πρόταση προνοεί το άνοιγμα καταλόγων των επαρχιακών κτηματολογίων Αμμοχώστου και Κερύνειας, οι οποίοι χάθηκαν κατά την τούρκικη εισβολή, με αποτέλεσμα το 20% των περιουσιών στα κατεχόμενα να παραμένουν αδήλωτες. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής εξήγησε ότι θα ανοίξουν οι κτηματολογικοί κατάλογοι για να μπορεί ο κόσμος να δηλώσει τις περιουσίες του, ενώ θα προστεθεί η δήλωση συμφέροντος, ώστε να μην εμφανιστεί από το πουθενά το ΕΒΚΑΦ και να διεκδικήσει τις περιουσίες που είναι αδήλωτες.