Άνοιξε ο ασκός του Αιόλου για τα ετοιμόρροπα κτήρια

Από τύχη δεν θρηνήσαμε θύματα όταν κατέρρευσαν σαν ντόμινο τρία μπαλκόνια πολυκατοικίας στην Πάφο. Υπενθυμίζεται ότι τρεις νεαροί εργάτες από το Νεπάλ τραυματίστηκαν και νοσηλεύτηκαν σε σοβαρή κατάσταση στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου, όταν κατέρρευσε το μπαλκόνι στο διαμέρισμα πολυκατοικίας όπου διαμένουν στο κέντρο της πόλης.

Το χρονικό της... πτώσης

Όπως φαίνεται, λόγω ζέστης, οι τρεις νεαροί ξάπλωσαν να κοιμηθούν το βράδυ στο μπαλκόνι του διαμερίσματός τους, το οποίο βρίσκεται στον τρίτο όροφο της πολυκατοικίας. Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της νύκτας το μπαλκόνι κατέρρευσε υπό το βάρος των τριών ατόμων, παρασύροντάς τα στο κενό. Τα χαλάσματα από την οικοδομή έπεσαν πάνω σε σταθμευμένο αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα να προκληθούν εκτεταμένες ζημιές. Το μπαλκόνι συμπαρέσυρε και τα μπαλκόνια των δύο πιο κάτω ορόφων, ενώ καταπλάκωσε και όχημα που βρισκόταν σταθμευμένο κάτω από το κτήριο.

Σαν να μην έφτανε αυτό, και δεύτερο μπαλκόνι, στο κέντρο της Κάτω Πάφου, κατέρρευσε μέσα σε 24 ώρες. Απολογισμός: Δύο τραυματίες.

Σύμφωνα με την Αστυνομία, ο πρόβολος κατέρρευσε και τα χαλάσματα έπεσαν πάνω σε πέργολα εστιατορίου που στεγάζεται στο ισόγειο του κτηρίου με αποτέλεσμα να τραυματισθούν, ελαφρά -από τύχη- δύο θαμώνες.​

Και κάπως έτσι άνοιξε ο ασκός του Αιόλου. Ποιος φέρει την ευθύνη; Υπάρχει λύση στο πρόβλημα; Πόσα κτήρια θεωρούνται επικίνδυνα και τι γίνεται γι’ αυτό;

Τα δύο σχεδόν συναπτά συμβάντα αποτέλεσαν τη θρυαλλίδα για μια δημόσια αντιπαράθεση μεταξύ του Υπουργού Εσωτερικών, Νίκου Νουρή, και του Δημάρχου Πάφου, Φαίδωνα Φαίδωνος.

Μπαλάκι ευθυνών

Ο κ. Φαίδωνος επιρρίπτει τις ευθύνες στα αρμόδια κρατικά τμήματα, υποστηρίζοντας πως «δεν συνεργάζονται» προκειμένου η εν λόγω κατάσταση να τερματιστεί. Τις δηλώσεις του Δημάρχου της Πάφου ακολούθησε η απάντηση του Υπουργού Εσωτερικών, με επιστολή την οποία έδωσε αυτούσια στη δημοσιότητα. Στην επιστολή το Υπουργείο Εσωτερικών καλούσε τον Δήμαρχο - ως αρμόδια δημοτική Αρχή - να δράσει, όπου ο Δήμος είναι πεπεισμένος ότι κινδυνεύουν πολίτες λόγω φθοράς ή ακαταλληλότητας οποιασδήποτε οικοδομής, η οποία βρίσκεται εντός των δημοτικών του ορίων.

Ο κ. Φαίδωνος πέρασε στην αντεπίθεση με απαντητική επιστολή, στην οποία καλεί το Υπουργείο να πράξει τα αυτονόητα, αναφερόμενος συγκεκριμένα σε 8 σημεία.

«Ο Υπουργός Εσωτερικών πρέπει ν’ αντιληφθεί ότι έχει βαρύτατες ευθύνες για την αποτυχημένη διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος, το οποίο διασυνδέεται και με τη χρήση ακατάλληλων οικοδομών από αιτητές πολιτικού ασύλου και μετανάστες. Δεν υπάρχει καμιά εξουσία να ζητεί ενημέρωση για ενέργειες του Δήμου και καλό θα ήταν να εγκύψει στις ενέργειες που θα πρέπει ο ίδιος και το Υπουργείο να λάβουν για να δοθούν στους Δήμους τα αναγκαία εφόδια για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα», είπε.

Το Υπουργείο Εσωτερικών, στην επιστολή που έδωσε στη δημοσιότητα, αναφέρει συγκεκριμένα: «Σε περίπτωση που η οικοδομή είναι επικίνδυνη, η αρμόδια Αρχή δύναται να εισέλθει αυτεπάγγελτα σε αυτήν και να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την άρση του άμεσου κινδύνου. Με διάταγμα οι Δήμοι μπορούν να κλείσουν οποιαδήποτε οικοδομή, η οποία, σύμφωνα με τη γνώμη τους, είναι ακατάλληλη για ανθρώπινη κατοίκηση λόγω συνθηκών ανθυγιεινών, κακού εξαερισμού ή συνωστισμού ή είναι επικίνδυνη κατοίκηση λόγω των δομικών της ελαττωμάτων ή ελαττωμάτων πυροπροστασίας».

Σύμφωνα με πηγή της «Σ», το Υπουργείο ξεκαθαρίζει ότι ο Δήμος Πάφου είναι Πολεοδομική και Οικοδομική Αρχή και, ως εκ τούτου, οφείλει να εφαρμόζει τη νομοθεσία.

Νομικά κενά και αδιέξοδα

Η πτώση των μπαλκονιών στην Πάφο, εντούτοις, ανέδειξε τα νομικά κενά και αδιέξοδα στα οποία σκοντάφτουν οι όποιες προσπάθειες για προστασία των πολιτών από επικίνδυνες οικοδομικές κατασκευές.

Την ίδια ώρα, το μπαλάκι των ευθυνών πηγαινοέρχεται χωρίς αποτέλεσμα από το Υπουργείο Εσωτερικών στον Δήμο Πάφου και αντίστροφα.

Ποια η θέση του ΕΤΕΚ;

Σημαντικό μέτρο για την αποφυγή παρόμοιων περιστατικών αποτελούν οι τακτικοί έλεγχοι, η ενημέρωση του κόσμου αλλά και η ηλεκτρονική ταυτότητα, ένα μέτρο που εφαρμόζεται στη γείτονα Ελλάδα και μάλιστα με επιτυχία. Τα άνωθεν αποτελούν προτάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, ώστε να αντιμετωπιστούν τα παλαιά κτήρια που αποτελούν κίνδυνο-θάνατο για τους ενοίκους αλλά και τους κατοίκους της περιοχής.

Οι καταρρεύσεις των μπαλκονιών στην Πάφο ταρακούνησαν το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ), το οποίο παραθέτει στο Υπουργείο Εσωτερικών συγκεκριμένες εισηγήσεις, ώστε να προλάβει τα χειρότερα, προτού να είναι αργά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τις εισηγήσεις του ΕΤΕΚ προκύπτει μέσα από την εισήγηση της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτηρίων, κάτι που εφαρμόζεται και στην Ελλάδα, με απόλυτη επιτυχία.

Η ηλεκτρονική ταυτότητα των κτηρίων γνωστοποιεί στον υπεύθυνο το κτηριακό απόθεμα, πόσο παλιό είναι, πότε χρήζει ανακαίνισης, συντήρησης αλλά και ενεργειακής αναβάθμισης.

Το ΕΤΕΚ, σε ανακοίνωσή του, υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της διενέργειας τακτικών επιθεωρήσεων και συστηματικής συντήρησής τους και χαρακτηρίζει ως επιτακτική ανάγκη την άμεση θεσμοθέτηση του Πιστοποιητικού Επιθεώρησης Κτηρίων.

«Ακόμη, θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι μεγάλο μέρος του κτηριακού αποθέματος της χώρας είναι γερασμένο, ενώ αρκετές οικοδομές στην Κύπρο έχουν ανεγερθεί κατά χρονικές περιόδους που δεν εφαρμόζονταν αντισεισμικοί κώδικες στον σχεδιασμό τους και παράλληλα γινόταν χρήση ακατάλληλων υλικών κατά την κατασκευή τους, ενώ επίσης δεν είχε θεσμοθετηθεί η υποχρεωτική επίβλεψη των κατασκευαστικών εργασιών», αναφέρει το ΕΤΕΚ.

Το ΕΤΕΚ έχει καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση νόμου στο Υπουργείο Εσωτερικών, κατηγοριοποιώντας όλες τις οικοδομές, ανάλογα με τη χρήση των κτηρίων.

Αυτό που τονίζει είναι ότι κανείς δεν θα μπορεί να πουλάει και να ενοικιάζει, αν το υποστατικό δεν συνοδεύεται από πιστοποιητικό καταλληλότητας.

Μόνιμη λύση θα δοθεί εάν δημιουργηθεί μια κουλτούρα στην κοινωνία, ώστε να διατηρούμε τα κτήριά μας ασφαλή. Η έλλειψη κουλτούρας συστηματικής συντήρησης των κτηρίων στην Κυπριακή Δημοκρατία, δυστυχώς, εντείνει τα υπάρχοντα προβλήματα στα κτήρια αυτά, ενώ συχνά αποτελεί τον κύριο παράγοντα για την τμηματική ή ακόμη και την ολική κατάρρευση κτηρίων.

Ο Πρόεδρος Συνδέσμου Ιδιοκτητών Ακινήτων, Γιώργος Μουσκίδης, σε δηλώσεις του έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας πως αναμένεται να ακολουθήσουν κι άλλα παρόμοια περιστατικά και ίσως αυτήν τη φορά να μην είμαστε τόσο τυχεροί. Υπογράμμισε δε πως η νομοθεσία είναι αυτή που καθυστερεί τις διαδικασίες και επιβάλλεται να υπάρξει εκσυγχρονισμός της άμεσα. Στο μεταξύ, πρότεινε και τη δημιουργία ανεξάρτητης Αρχής, αποτελούμενης από μηχανικούς της ΕΤΕΚ, που θα κρίνει την καταλληλότητα των κτηρίων μέσα από συχνούς ελέγχους.

Λένε όχι στις επιδιορθώσεις οι ιδιοκτήτες ακινήτων

Τα κενά στη Νομοθεσία φαίνεται να βάζουν φρένο στις προσπάθειες του Δήμου για επιδιορθώσεις. Οι διαδικασίες για να εφαρμοστεί η νομοθεσία είναι δαιδαλώδεις, με αποτέλεσμα κανείς να μην κάνει τίποτα.

Τα προβλήματα, ως εκ τούτου, δεν παραμένουν μόνο στις κτηριακές εγκαταστάσεις, αλλά έχουν να κάνουν και με τους ίδιους τους ιδιοκτήτες και τους θεσμικούς ενοικιαστές. Οι ιδιοκτήτες αρνούνται να επιδιορθώσουν τις οικίες τους και οι θεσμικοί ενοικιαστές δεν εγκαταλείπουν τους χώρους τους για να επιδιορθωθούν.

Στη Νομοθεσία αναφέρεται ρητά ότι εάν είναι κατοικία η αρμόδια Αρχή οφείλει να έχει διάταγμα και αφότου υπάρξει ιεραρχική προσφυγή - η οποία μπορεί και να πάρει ένα χρόνο - τότε δικαιούται να επέμβει.

Ακόμα και την υστάτη η Πολιτεία οφείλει να στρέψει το βλέμμα στις κατοικίες, που αντί να είναι καταφύγιο για τον ένοικο, αποτελούν ωρολογιακή βόμβα. Επισημαίνεται ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την επαρχία Πάφου, καθώς και στη Λεμεσό, στη Λευκωσία και στην Αραδίππου, συνέβησαν, πρόσφατα, ανάλογα περιστατικά.