Συμφωνία για το χαλλούμι: Μόνο προϊόντα ΠΟΠ

Βρήκαν τελικά την χρυσή τομή τυροκόμοι και Υπουργείο Γεωργίας. Με συμφωνία που επετεύχθη την περασμένη Δευτέρα μεταξύ των εμπλεκομένων αλλά στην απουσία των αγροτικών οργανώσεων αποφασίστηκε το πλαίσιο της συμφωνίας. Ο Υπουργός Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Καδής, χαρακτήρισε ικανοποιητικό το πλαίσιο συμφωνίας και ξεκαθάρισε πως έτσι κερδίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στην παραγωγή του χαλλουμιού, ο πρωτογενής και δευτερογενής τομέας της Κύπρου και γενικότερα η κυπριακή οικονομία. Το πλαίσιο προνοεί την πλήρη συμμόρφωση με τη Νομοθεσία με την άμεση έναρξη μαζικής παραγωγής χαλλουμιού ΠΟΠ από τα μεγαλύτερα τυροκομεία του τόπου μας, τα πλείστα των οποίων έχουν αρχίσει τη διαδικασία πιστοποίησης για την παραγωγή χαλλουμιού ΠΟΠ από την πρώτη μέρα μετά τη Συμφωνία.

Στην συνέντευξη που ακολουθεί απαντά, μεταξύ άλλων, γιατί απουσίαζαν οι αγροτικές οργανώσεις από αυτήν τη συμφωνία, προσθέτοντας ότι στόχος του είναι να τις ενημερώσει.

Επιτεύχθηκε την περασμένη Δευτέρα συμφωνία σχετικά με την παρασκευή χαλλουμιού που θα φέρει τη σήμανση ΠΟΠ. Ποιες είναι οι πρόνοιες της συμφωνίας και κατά πόσο σας ικανοποιούν; Πόσο σας ικανοποιεί το αποτέλεσμα;

Το πλαίσιο της συμφωνίας που επιτεύχθηκε την περασμένη Δευτέρα προνοεί την πιστή εφαρμογή της Νομοθεσίας και του Ευρωπαϊκού Κανονισμού που κατοχυρώνει το χαλλούμι ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ). Προβλέπει επίσης την άμεση εγγραφή όλων των τυροκομείων στο σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης για την παραγωγή χαλλουμιού ΠΟΠ, με παράλληλη ουσιαστική αύξηση των τιμών του γάλακτος που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του προϊόντος. Επί της ουσίας, στο εξής όλα τα προϊόντα που φέρουν την ονομασία «χαλλούμι» θα πρέπει να έχουν παραχθεί από τυροκομεία του τόπου μας που μετέχουν στο σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης ΠΟΠ.

Λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της διατάραξης που έχει προκαλέσει στην ομαλή λειτουργία της αγοράς, ενδέχεται να υπάρχει μειωμένη παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος τους μήνες Σεπτέμβριο 2022 μέχρι Ιανουάριο 2023, όπου, εκ των πραγμάτων, η γαλακτοφορία των αιγοπροβάτων είναι περιορισμένη. Η μειωμένη παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος μπορεί να επηρεάσει την παραγωγική δυνατότητα του προϊόντος και να επιφέρει περαιτέρω αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις τόσο στον πρωτογενή, όσο και στον δευτερογενή τομέα. Για τον λόγο αυτό, όλες οι εμπλεκόμενες ομάδες στην παραγωγή του χαλλουμιού συμφώνησαν, ειδικά για την περίοδο αυτή, η συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος στην παρασκευή του προϊόντος να τεθεί κατ’ εξαίρεσιν στο 10%. Από τον ερχόμενο Φεβρουάριο το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 25%. Αν δεν γίνουν τροποποιήσεις στις προδιαγραφές του προϊόντος που περιγράφονται στον σχετικό Ευρωπαϊκό Κανονισμό, τον Ιούλιο του 2024 η συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος στην παρασκευή του προϊόντος θα πρέπει να ανέλθει στο 50+%.

Το πλαίσιο της συμφωνίας έχει κριθεί ως ικανοποιητικό, αφού μέσα από αυτό διασφαλίζεται η προστασία του σημαντικότερου αγροτικού προϊόντος της χώρας μας, κερδίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στην παραγωγή του χαλλουμιού, ο πρωτογενής και δευτερογενής τομέας της Κύπρου και γενικότερα η κυπριακή οικονομία. Το πλαίσιο προνοεί την πλήρη συμμόρφωση με τη Νομοθεσία με την άμεση έναρξη μαζικής παραγωγής χαλλουμιού ΠΟΠ από τα μεγαλύτερα τυροκομεία του τόπου μας, πλείστα των οποίων έχουν αρχίσει τη διαδικασία πιστοποίησης για την παραγωγή χαλλουμιού ΠΟΠ από την πρώτη μέρα μετά τη Συμφωνία.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές που είναι προς όφελός τους εκ της συμφωνίας;

Η ένταξη σχεδόν όλων των τυροκομείων στο σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης ΠΟΠ σημαίνει επί της ουσίας ότι όλα ανεξαιρέτως τα προϊόντα που φέρουν την ονομασία «χαλλούμι» πληρούν τις προδιαγραφές παρασκευής του προϊόντος και έχουν τύχει των προβλεπόμενων ελέγχων. Συνεπώς, ο καταναλωτής, τόσο στην Κύπρο, όσο και στο εξωτερικό, θα είναι σε θέση να απολαμβάνει το αυθεντικό κυπριακό χαλλούμι χωρίς να κινδυνεύει να προμηθευτεί, πολλές φορές και εν αγνοία του, άλλα προϊόντα μιμητισμού. Επί της ουσίας, στην αγορά θα κυκλοφορεί χαλλούμι ΠΟΠ, το οποίο θα προέρχεται από την πρόσμιξη αγελαδινού, αιγινού και πρόβειου γάλακτος, καθώς επίσης και χαλλούμι το οποίο παρασκευάζεται αποκλειστικά από αιγινό ή πρόβειο ή αιγοπρόβειο γάλα.

Η μεγάλη πλειοψηφία των αιγοπροβατοτρόφων δεν ανήκουν στις ομάδες παραγωγών, οι οποίες συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις της περασμένης Δευτέρας στο ΚΕΒΕ, όπου υπήρξε συμφωνία γύρω από το χαλλούμι. Με δεδομένο την απουσία των Αγροτικών Οργανώσεων των οποίων είναι μέλη, πώς εγγυάστε την ομαλή κατάληξη και συμφωνία όλων;

Ο ρόλος του αγροτικού κινήματος είναι ιδιαίτερα σημαντικός σε όλες τις πτυχές του πρωτογενούς τομέα παραγωγής και όχι μόνο για το χαλλούμι, εξ ου και πλείστες αποφάσεις αγροτικής πολιτικής του Υπουργείου μας λαμβάνονται μέσα από διάλογο και διαβούλευση με τις Αγροτικές Οργανώσεις. Προσωπικά, σε όλες τις σημαντικές αποφάσεις πολιτικής που έχω λάβει για τον πρωτογενή τομέα του τόπου μας, είχα τη θετική συμβολή του αγροτικού κινήματος.

Οι τελικές διαπραγματεύσεις γύρω από το χαλλούμι έγιναν με τους εκπροσώπους των οργανωμένων συνόλων παραγωγών, οι οποίοι εκπροσωπούσαν τα μέλη τους αλλά και ενημέρωναν στο μέτρο του δυνατού και άλλους αιγοπροβατοτρόφους που δεν είναι ακόμη ενταγμένοι σε ομάδες παραγωγών. Το κυρίως μέρος των συζητήσεων αφορούσε την υποχρέωση των τυροκόμων για συμμόρφωση με τις προδιαγραφές του ΠΟΠ, ενώ οι διαπραγματεύσεις είχαν επίσης τη φύση εμπορικής συμφωνίας, όπως είναι, για παράδειγμα, η τιμολόγηση του γάλακτος με βάση τα ποιοτικά και άλλα χαρακτηριστικά του, θέματα που, όπως καταλαβαίνετε, αφορούν κατά κύριον λόγο τα ενδιαφερόμενα μέρη και όχι την πολιτική πτυχή του θέματος.

Σε κάθε περίπτωση, πρόθεσή μου είναι να ενημερώσω πλήρως τις Αγροτικές Οργανώσεις για όλες τις εξελίξεις και τις πρόνοιες της Συμφωνίας που έχει επιτευχθεί.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται να επιχειρηθεί αίτημα για αλλαγή της ποσόστωσης του γάλακτος όπως ορίζεται μέσα από τον φάκελο. Δεν κρίνεται επικίνδυνο, αφού δεν είναι αλλαγή ήσσονος σημασίας η οποία περικλείει σοβαρούς κινδύνους. Σε τέτοια περίπτωση, δεν θα υπάρξει αντίδραση άλλων χωρών;

Το πλαίσιο συμφωνίας μεταξύ των τυροκόμων, των αγελαδοτρόφων και των αιγοπροβατοτρόφων δεν προνοεί την κατάθεση αιτήματος για τροποποίηση του ποσοστού συμμετοχής των τριών ειδών γάλακτος στην παρασκευή του προϊόντος, παρά μόνο μια παρέκκλιση εντός της μεταβατικής περιόδου για τους ιδιαίτερους λόγους που επεξηγήθηκαν προηγουμένως. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι αιτήματα για αλλαγές στις προδιαγραφές ενός προϊόντος ΠΟΠ μπορούν να υποβάλλονται οποιαδήποτε στιγμή από οποιοδήποτε μέρος θεωρείται ότι έχει έννομο συμφέρον. Ακολούθως, είναι υποχρέωση της Αρμόδιας Αρχής να εξετάσει το αίτημα και αναλόγως είτε να το απορρίψει, είτε να το μεταβιβάσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα λάβει και την τελική απόφαση. Γίνεται λοιπόν αντιληπτόν ότι το Υπουργείο Γεωργίας ούτε υποβάλλει, ούτε και εγκρίνει αιτήματα μείζονος σημασίας. Έτσι, οι χειρισμοί ενός πιθανού αιτήματος τροποποίησης της ποσόστωσης των διαφόρων ειδών γάλακτος στην παρασκευή του προϊόντος, θα γίνουν με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και σε καμία περίπτωση δεν εγκυμονούν κινδύνους, ούτε αναμένεται να προκαλέσουν τις αντιδράσεις άλλων χωρών.