Μεταρρυθμίσεων συνέχεια… Πήρε σειρά το οικογενειακό δίκαιο

Συνέχεια στις μεταρρυθμίσεις θέλει να δώσει η Επιτροπή Νομικών της Βουλής. Αφού ολοκληρώθηκε τους προηγούμενους μήνες η «πολύπαθη» μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης, πλέον παίρνει σειρά το οικογενειακό δίκαιο, μία μεταρρύθμιση που βρίσκεται για χρόνια στο συρτάρι της Επιτροπής Νομικών. Την τελευταία φορά που πραγματοποιήθηκαν τροποποιήσεις ήταν στο μακρινό 1990. Πλέον, με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής, άρχισε και η συζήτηση των τεσσάρων νομοσχεδίων σε σύνολο οκτώ που αφορούν το οικογενειακό δίκαιο.

Υπουργείο Δικαιοσύνης και Επιτροπή Νομικών έθεσαν στο επίκεντρο της μεταρρύθμισης το παιδί, την ισότητα μεταξύ των γονέων, την ίση κατανομή των μεταξύ τους βαρών, τη γρήγορη εκδίκαση των υποθέσεων και την εξομάλυνση των οικογενειακών σχέσεων.

Τα νομοσχέδια που βρίσκονται ήδη στην Επιτροπή έχουν περισσότερα σημεία, τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν ως συγκρουσιακά, σε αντίθεση με τα επόμενα τέσσερα νομοσχέδια, που αφορούν περισσότερο το παιδί. Ορισμένες από τις τροποποιήσεις που συζητήθηκαν αφορούν την αλλαγή του ορίου ηλικίας για τον γάμο, τη μείωση των δικαστών που εξετάζουν τις υποθέσεις διαζυγίου αλλά και τον εκσυγχρονισμό και την εξειδίκευση των προσόντων των δικαστών.

Τι προνοούν τα νομοσχέδια που βρίσκονται στην Επιτροπή Νομικών

Το πρώτο νομοσχέδιο αφορά τη διαγραφή πρόνοιας, με την οποία τα διαζύγια εκδικάζονται από τρεις δικαστές, ένας εκ των οποίων να είναι κληρικός νομομαθής, κάτι που δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Υπάρχει ως εισήγηση όλες οι υποθέσεις να εκδικάζονται από έναν και μόνο δικαστή. Ακόμη τροποποιείται η πρόνοια που καλύπτει τους λόγους διαζυγίου, περιλαμβανομένου του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας, ώστε να ισχύει για όσους επιλέγουν να τελέσουν θρησκευτικό γάμο.

Πρόθεση είναι να τροποποιηθεί και ο νόμος για τα οικογενειακά δικαστήρια με την εξειδίκευση και αναβάθμιση των προσόντων του δικαστή και την εισαγωγή διαδικασίας υποχρεωτικής συνεχούς επιμόρφωσής του σε θέματα οικογενειακού δικαίου και δικαιωμάτων του παιδιού. Εισάγεται επίσης πρόνοια, σύμφωνα με την οποία ο ίδιος δικαστής να επιλαμβάνεται όλων των υποθέσεων που εγείρονται σε οποιοδήποτε χρόνο μεταξύ των ίδιων διαδίκων ενώπιον του ίδιου Οικογενειακού Δικαστηρίου, ώστε να είναι εξοικειωμένος με τα περιστατικά που διαχειρίζεται και να έχει μια ευρύτερη αντίληψή τους. Επίσης, εισάγεται πρόνοια όπως τα οικογενειακά δικαστήρια εκδικάζουν πλέον και τις υποθέσεις διαζυγίων μελών των θρησκευτικών ομάδων που μέχρι σήμερα εκδικάζονταν από τα επαρχιακά δικαστήρια. Επιπρόσθετα τροποποιείται ο περί Γάμου Νόμος, ώστε το ηλικιακό όριο για τέλεση γάμου να είναι τα 18 έτη αντί τα 16. Με αυτόν τον τρόπο θα εναρμονίζεται με τον νόμο για την ηλικία σεξουαλικής συναίνεσης, που είναι το 17ο έτος της ηλικίας. Ακόμη οι λόγοι διαζυγίου θα συγκεντρώνονται πλέον στο άρθρο 27 του Περί Γάμου Νόμου.

Επίσης τροποποιείται ο νόμος, ώστε να εισάγεται το συναινετικό διαζύγιο με τις προϋποθέσεις ότι ο γάμος έχει διαρκέσει έξι μήνες και οι σύζυγοι δηλώνουν ενώπιον του δικαστηρίου σε συνεδρία που ορίζεται τρεις μήνες μετά την αίτηση της καταχώρησης ότι συναινούν στη λύση του γάμου. Σε περίπτωση που υπάρχουν ανήλικα τέκνα θα πρέπει να ρυθμιστούν ζητήματα επιμέλειας και επικοινωνίας με τα παιδιά. Ο χρόνος διάστασης που απαιτείται για να δημιουργηθεί το τεκμήριο κλονισμού του γάμου μειώνεται από τέσσερα χρόνια σε δύο.

Όσον αφορά τον νόμο περί Απόπειρας Συνδιαλλαγής και Πνευματικής Λύσης του Γάμου, η νομοθεσία αφορά την υποχρέωση γνωστοποίησης της πρόθεσης διαζυγίου στον αρμόδιο Επίσκοπο, ώστε να γίνει απόπειρα συνδιαλλαγής για να διασωθεί ο γάμος. Πρόθεση του Υπουργείου Δικαιοσύνης είναι να καταργήσει τον νόμο είτε να τον τροποποιήσει, ώστε να αποτελεί επιλογή των συζύγων.

Νομοσχέδια επωφελή προς το παιδί

Με την ολοκλήρωση της συζήτησης των πιο πάνω νομοσχεδίων θα ακολουθήσουν τα νομοσχέδια που έχουν να κάνουν περισσότερο με τα τέκνα διαζευγμένων οικογενειών. Όπως πληροφορείται η «Σημερινή», οι τέσσερεις νομοθεσίες που θα οδηγηθούν ενώπιον των μελών της Επιτροπής Νομικών είναι οι εξής:

• Ο περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμος.
• Ο περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση) Νόμος.
• Ο περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμος.
• Ο περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμος.

Μέσα από αυτά τα νομοσχέδια αναμένεται να ρυθμιστούν ζητήματα που αφορούν τη γονική μέριμνα και την επιμέλεια του παιδιού. Επίσης, ο καθορισμός των περιουσιακών στοιχείων, και θα αφορά τις σχέσεις γονέων, όπου καθορίζεται ουσιαστικά και το παιδί μέσα σ’ αυτήν τη διαδικασία. Επιπλέον αναμένεται να ρυθμιστούν τα ζητήματα διατροφής ως προς τον δεύτερο γονέα και το παιδί.

Η Σύμβουλος της Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, Μαρία Τζαμαλή, εξήγησε στη «Σ» ότι ακόμη να καθοριστεί η κατεύθυνση για τα προαναφερθέντα νομοσχέδια, καθώς το Υπουργείο βλέπει εσωτερικά αυτά τα νομοσχέδια. «Προτεραιότητα έχουν τα νομοσχέδια που βρίσκονται ήδη στη Βουλή. Ο τρόπος που τα προσεγγίζουμε είναι για να γίνει πιο δίκαιος ο καθορισμός είτε των υποχρεώσεων είτε των οικονομικών και γονικών ευθυνών ανάμεσα στους δύο γονείς». Επεσήμανε ότι στόχος είναι μία διαδικασία πιο επωφελής προς το παιδί, αλλά και πιο ανώδυνη, ώστε να μπορέσει ένα παιδί να έχει αυτά που χρειάζεται.

Επιδίωξη η παιδοκεντρική μεταρρύθμιση

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών, Νίκος Τορναρίτης, ανέφερε στη «Σ» ότι η μεταρρύθμιση που επιδιώκει η Επιτροπή πρέπει να είναι παιδοκεντρική. «Το κέντρο βάρους και η ενδυνάμωση πρέπει να είναι το παιδί του διαλυμένου γάμου». Συμπλήρωσε ότι η Βουλή στοχεύσει στην προστασία της γυναίκας.

Ο κ. Τορναρίτης επεσήμανε ως δεύτερο σημαντικότερο σημείο της μεταρρύθμισης, την άμεση επίλυση των διαδικασιών. «Δεν μπορεί να παίρνει πολύ χρόνο η εκδίκαση των υποθέσεων. Γι’ αυτόν τον λόγο, από τρεις δικαστές που δικάζουν σήμερα τις οικογενειακές υποθέσεις, θα το αλλάξουμε και θα είναι ένας ο δικαστής». Συμπλήρωσε ότι ο ένας δικαστής θα ακολουθεί όλη την πορεία εκδίκασης της υπόθεσης μέχρι το τέλος.

Ερωτηθείς για τα άλλα 4 νομοσχέδια που εκκρεμούν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης ανέφερε ότι βρίσκονται σε διαβούλευση, ενώ ακόμη να φτάσει κάτι στα χέρια της Επιτροπής Νομικών. «Μόλις μας τα αποστείλουν, θα τεθούν προς συζήτηση», ανέφερε, διευκρινίζοντας ότι προέχει η εξέταση των νομοσχεδίων που βρίσκονται ενώπιον της Επιτροπής, τα οποία δόθηκαν προς μελέτη στα μέλη της.

Η Επιτροπή Νομικών αναμένεται να συνεχίσει τη συζήτηση της μεταρρύθμισης του οικογενειακού δικαίου σε δύο περίπου εβδομάδες.