Μεταναστευτικό: Η ακτινογραφία του εννιαμήνου

Ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα που προκύπτουν για την πορεία του μεταναστευτικού προβλήματος στην Κύπρο. Η «Σ» εξασφάλισε στοιχεία που αφορούν το εννιάμηνο του 2023 και μέσα από την ανάλυσή τους καταγράφεται μείωση στις νέες αιτήσεις ασύλου, αύξηση στις επιστροφές παράτυπων μεταναστών, αλλά ταυτόχρονα και αύξηση στις ροές Σύρων. Επιπλέον η Συρία είναι η πρώτη χώρα σε προέλευση αιτητών ασύλου με μεγάλη διαφορά από τις υπόλοιπες χώρες.

Όμως η πρόοδος των τελευταίων μηνών σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι έλυσε το ζήτημα, καθώς χρειάζεται να γίνουν πολλά ακόμη. Οι πληροφορίες που έφτασαν στις Αρχές για καράβια μεταναστών, τα οποία αναμένεται να προσαράξουν τις επόμενες μέρες στις ακτές της Κύπρου, τις έθεσαν εκ νέου σε επιφυλακή.

Οι πληροφορίες για ένα νέο «μεταναστευτικό κύμα», προερχόμενο από τον Λίβανο, θορύβησαν το Υπουργείο Εσωτερικών και την Αστυνομία, καθώς ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα ανέτρεπε τους σχεδιασμούς και την πρόοδο που επιτεύχθηκε τους τελευταίους μήνες. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι σε 26 μέρες έφτασαν στην Κύπρο περίπου 750 μετανάστες.

Μειώθηκαν κατά 50% οι αιτήσεις ασύλου κατά το πρώτο εννιάμηνο

Μείωση κατά 50% παρουσιάζουν οι νέες αιτήσεις ασύλου κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2023. Συγκεκριμένα, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου του 2022 καταγράφηκαν 14.149 αιτήσεις ασύλου, ενώ μέχρι τις 27 Σεπτεμβρίου του 2023 είχαμε 7.950.

Τον Ιανουάριο του 2022 είχαμε 1.386 αιτήσεις, ενώ αντίστοιχα οι αιτήσεις για το 2023 ήταν 703. Τον Φεβρουάριο του 2022 ήταν 1.807, ενώ τον επόμενο χρόνο ήταν μόλις 800. Τον Μάρτιο του περσινού έτους οι αιτήσεις ήταν 1.873. Αυξημένες ήταν και τον ίδιο μήνα του 2023, καθώς έφτασαν τις 1.679. Τον Απρίλιο του 2022 είχαμε 2.025 αιτήσεις ασύλου, ενώ τον αντίστοιχο μήνα του 2023, αυτές ήταν μόλις 646. Οι περισσότερες αιτήσεις ασύλου που καταγράφηκαν κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2022 ήταν τον Μάιο, καθώς έφτασαν τις 2.556, ενώ τον ίδιο μήνα του επόμενου χρόνου ήταν μόλις 1.000. Τον Ιούνιο του περσινού χρόνου είχαμε 2.401 αιτήσεις, σε αντίθεση με τον Ιούνιο του 2023, όταν καταγράφηκαν 735. Τον Ιούλιο του 2022 ήταν 1.770, ενώ φέτος καταγράφηκαν 818. Ακόμη, 1.336 αιτήσεις ασύλου καταγράφηκαν τον περσινό Αύγουστο. Φέτος μειώθηκαν σε 888. Τέλος, τον περσινό Αύγουστο καταγράφηκαν 1.551 αιτήσεις, ενώ μέχρι τις 27 Σεπτεμβρίου είχαμε 581 αιτήσεις, αριθμός που αποτελεί τον μικρότερο του εννιαμήνου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου, είχαν φτάσει συνολικά 7.588 μετανάστες. Οι 1.815 ήρθαν διά θαλάσσης και οι 5.773 έφτασαν διαμέσου της γραμμής αντιπαράταξης. Στα θετικά καταγράφεται το γεγονός ότι το ποσοστό διελεύσεων από τα κατεχόμενα μειώθηκε στο 76%, ενώ το 2022 ήταν στο 95%.

Αυξάνονται οι επιστροφές

Σημαντική επιτυχία καταγράφει το Υπουργείο Εσωτερικών στην προσπάθεια να αυξηθούν οι επιστροφές αιτητών ασύλου στις χώρες καταγωγής τους. Ειδικότερα, το γραφείο επιστροφών ενισχύθηκε με προσωπικό, ενώ παράλληλαβελτιώθηκαν οι διαδικασίες επιστροφής, ώστε να εντοπίζονται γρηγορότερα τα άτομα που θα μπορούσαν να επιστραφούν και να εντάσσονται άμεσα στο πρόγραμμα.

Μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν συνολικά 6.796 επιστροφές, ενώ το περσινό αντίστοιχο διάστημα αυτές ήταν 5.042. Τον Ιανουάριο του 2022 έγιναν 338 επιστροφές, ενώ τον φετινό Ιανουάριο ήταν 713. Τον Φεβρουάριο του 2022 έγιναν 308 επιστροφές, ενώ φέτος 751. Τον Απρίλιο του 2022 είχαμε 428 επιστροφές και τον φετινό Απρίλιο 621. Τον Μάιο του 2022 είχαμε 433 επιστροφές και φέτος 907. Όσον αφορά τον Ιούνιο του 2022, αυτές ήταν 513, ενώ τον φετινό Ιούνιο είχαμε 685 επιστροφές. Τον περσινό Ιούλιο οι επιστροφές μεταναστών ήταν 672, ενώ φέτος 857. Τον Αύγουστο του 2022 καταγράφηκαν 860 επιστροφές και τον αντίστοιχο φετινό μήνα είχαμε 957 επιστροφές, τις περισσότερες για το 2023. Τέλος, οι περισσότερες επιστροφές για το 2022 καταγράφηκαν τον Σεπτέμβριο καθώς έφτασαν τις 1.157, ενώ μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου είχαμε 581 επιστροφές.

Αυξήθηκαν 14% οι αφίξεις Σύρων το 2023

Αύξηση 14% παρουσιάζουν οι ροές Σύρων αιτητών ασύλου στην Κύπρο. Τα κυκλώματα μεταναστών που δρουν στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελούν «πονοκέφαλο» για το Υπουργείο Εσωτερικών και την Αστυνομία,με τις προσπάθειες να επικεντρώνονται στην εξάρθρωση των διακινητών που βρήκαν «στέγη» στην Κύπρο. Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια αναθεώρησης της πολιτικής που αφορά στους Σύρους υπηκόους, με στόχο την ορθή διαχείριση όσων ήδη βρίσκονται στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Μέχρι το τέλος Αυγούστου έφτασαν συνολικά στην Κύπρο 2.974 Σύροι, ενώ πέρσι ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 2.615. Τον Ιούνιο του 2022 έφτασαν στην Κύπρο 123 Σύροι και έναν χρόνο μετά αφίχθησαν 213. Τον Φεβρουάριο του 2022 ήρθαν 176, ενώ τον ίδιο μήνα του επόμενου έτους ήρθαν 145. Τον περσινό Μάρτιο είχαμε 255 αφίξεις από τη γειτονική χώρα, ενώ τονεπόμενο χρόνο αυτές ήταν 396. Τον Απρίλιο του 2022 έφτασαν 209 Σύροι και το 2023 185. Τον Μάιο του 2022 είχαμε άλλες 418 αφίξεις, ενώ τον Μάιο του 2023 έφτασαν 527. Κατά τη διάρκεια του πρώτου οκταμήνου του 2022, τον Ιούνιο έφτασαν οι περισσότεροι Σύροι. Αφίχθηκαν 653, ενώ τον Ιούνιο του 2023 ήταν 414. Τον Ιούλιο του 2023 είχαμε 352 αφίξεις, ενώ φέτος ήρθαν 559, οι περισσότεροι από κάθε άλλο μήνα. Τέλος, τον περσινό Αύγουστο έφτασαν 429 Σύροι, ενώ φέτος είχαμε 535 αφίξεις.

Οι πέντε πρώτες χώρες προέλευσης αιτητών ασύλου

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου, μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου οι πρώτες πέντε χώρες προέλευσης των αιτητών ασύλου ήταν η Συρία με 46%, η Νιγηρία με 12%, το Αφγανιστάν με 9%, το Καμερούν με 5% και το Κόνγκο επίσης με 5%.

«Συγγενείς αιτητών ασύλου θα επιβιβάζονταν

σε βάρκες με προορισμό την Κύπρο»

Την πορεία του μεταναστευτικού, τους σχεδιασμούς του Υπουργείου και τις πληροφορίες για άφιξη πέραν των 500 αιτητών ασύλου στην Κύπρο, σχολίασε στη «Σ» ο Σύμβουλος του Υπουργού Εσωτερικών για θέματα μετανάστευσης και ασύλου, Ανδρέας Γεωργιάδης.

Αρχικά ανέφερε ότι πληροφορίες καταφθάνουν στο Υπουργείο, στην Υπηρεσία Ασύλου και στο Immigration πολύ συχνά. «Είναι πληροφορίες που παίρνουμε από άτομα τα οποία αφίχθησαν με βάρκες στην Κυπριακή Δημοκρατία και τα στοιχεία δόθηκαν στο πλαίσιο των ανακρίσεων».

Συμπλήρωσε ότι δίνονται πληροφορίες και από άτομα τα οποία βρίσκονται ήδη στην Κύπρο και έχουν συγγενείς που επιβιβάστηκαν σε βάρκα και αναμένουν την άφιξή τους στο νησί. «Το θέμα είναι τι ανάλυση κάνουμε των πληροφορίων. Διασταυρώνονται από δύο και τρεις πηγές πριν τις λάβουμε σοβαρά. Οι συγκεκριμένες πληροφορίες ήρθαν ως επί το πλείστον από τα άτομα που βρίσκονταν στην τελευταία βάρκα. Δήλωσαν ότι έχουν συγγενείς που θα επιβιβάζονταν στις επόμενες βάρκες με κατεύθυνση την Κύπρο».

Τόνισε ότι, λόγω της κατάστασης στον Λίβανο, το Υπουργείο θορυβήθηκε και μετέφεραν τις πληροφορίες αυτές στην Κυβέρνηση του Λιβάνου, με την οποία υπάρχει συνεννόηση για ανταλλαγή πληροφοριών και συνεργασία. «Μέχρι στιγμής δεν ήρθε καμία βάρκα. Αναμένουμε και θεωρούμε ότι θα υπάρχει μια μικρή αύξηση στις ροές διά θαλάσσης με Σύρους».

«Σύροι το 61% των αιτητών ασύλου»

Επεσήμανε ότι οι αριθμοί των αιτήσεων ασύλου ανά μήνα έχουν μειωθεί πολύ. «Είμαστε στο 50% σε σχέση με πέρσι. Έχουν μειωθεί οι ροές από τα κατεχόμενα, αλλά έχουν αυξηθεί διά θαλάσσης και αυτό έχει να κάνει με το σημείο εκκίνησης. Όταν έρχονταν από Τουρκία, περνούσαν με βάρκα στην κατεχόμενη Μόρφου και Κερύνεια και μετά τους έπαιρναν μέχρι την Περιστερώνα, όπου και περνούσαν στις ελεύθερες περιοχές. Τώρα το σημείο εκκίνησης είναι ο Λίβανος».

Ως παράδειγμα της κατάστασης που επικρατεί με τις αφίξεις Σύρων ανέφερε ότι τον Αύγουστο του 2023 έφτασαν 535 Σύροι, ενώ το 2022 ήρθαν 429. «Φέτος έχουμε μιαν αύξηση σε Σύρους της τάξης του 14%. Το ενδιαφέρον είναι ότι τον Ιούλη του 2022 είχαμε 352 αιτήσεις από Σύρους, ενώ τον Ιούλη του 2023 ήταν 559. Αυτός ο αριθμός πέρσι αναλογούσε στο 20% του συνόλου των αιτήσεων για τον μήνα, ενώ ο φετινός αριθμός ανήλθε στο 61%».

Εξήγησε ότι κατάφεραν και μείωσαν τις ροές από την Υποσαχάρια Αφρική και από χώρες όπως η Νιγηρία, το Καμερούν, το Κόνγκο, με αποτέλεσμα να φαίνονται πολλές οι αφίξεις των Σύρων.

Ερωτηθείς για την προσπάθεια αναθεώρησης της πολιτικής που αφορά τους Σύρους, ανέφερε ότι είναι ένα από τα θέματα που προωθεί ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Υπάρχουν και αλλά κράτη-μέλη που προωθούν αυτήν την αλλαγή, αλλά χρειάζεται μια σύμπλευση απόψεων και η δημιουργία ενός δυνατού λόμπι», ανέφερε.

Ο κ. Γεωργιάδης μίλησε και για την προσπάθεια εξάρθρωσης κυκλωμάτων διακινητών, τονίζοντας ότι οι ενέργειες του Υπουργείου μαζί με την Αστυνομία είναι σε πολύ καλό δρόμο. «Έχουν γίνει συλλήψεις διακινητών από διαφορετικά κυκλώματα, ενώ παράλληλα γίνονται έλεγχοι για την παράνομη εργασία». Συνεχίζοντας, ανέφερε ότι είναι σε πολύ καλό επίπεδο η συνεργασία που υπάρχει με τις Αρχές του Λιβάνου. «Προσφέραμε βοήθεια σε εξοπλισμό, όμως υπάρχει μια καθυστέρηση λόγω της αστάθειας που επικρατεί στη χώρα. Όταν αποκτήσουν Κυβέρνηση, τότε θα αναπτυχθεί περαιτέρω η συνεργασία».

Προστίθενται και αφαιρούνται ονόματα με υπόπτους

Ερωτηθείς για τις αποκαλύψεις της «Σ» για μετανάστες που έχουν επαφές με την Τουρκία ή το Ισλαμικό Κράτος, ανέφερε ότι είναι εις γνώσιν της Κυβέρνησης. «Στις λίστες υπάρχουν πάρα πολλοί που ορίζονται ως άτομα που έλαβαν μέρος σε πολεμικές συρράξεις. Σε μια χώρα που έχει 11 χρόνια πολεμική σύρραξη, αντιλαμβάνεστε ότι οι μισοί είναι από τη μια πλευρά και οι υπόλοιποι από την άλλη. Υπάρχουν υπηρεσίες, όπως η ΚΥΠ και το Immigration, που είναι αρμόδιες και κάνουν καλά τη δουλειά τους. Η λίστα υπάρχει εδώ και χρόνια. Προστίθενται και αφαιρούνται ονόματα», σημείωσε.

Όσον αφορά το Υφυπουργείο Μετανάστευσης, ανέφερε ότι αναμένεται εντός των επόμενων εβδομάδων να ξεκινήσει η συζήτηση στην Επιτροπή Εσωτερικών. «Υπήρξε μια καθυστέρηση καθώς υπήρχαν θέματα που έμειναν ανοικτά από πριν το καλοκαίρι. Στόχος είναι να ψηφιστεί μέχρι το τέλος της χρονιάς».

«Έπεσε στο 5,30% το ποσοστό των αιτητών ασύλου»

Ο κ. Γεωργιάδης επεσήμανε ότι το 2022 το ποσοστό των αιτητών ασύλου σε σχέση με τον πληθυσμό της Κύπρου ήταν 6%. «Το ποσοστό μέχρι το τέλος του Αυγούστου έπεσε στο 5,30%. Αυτό δείχνει την καθοδική πορεία και σημαίνει ότι μειώνουμε τον μεταναστευτικό πληθυσμό στην Κύπρο».

Υπογράμμισε ότι από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο ήρθαν στην Κύπρο 4.187 άτομα, ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα έφυγαν 4.803. «Είναι η πρώτη φορά που μειώνεται ο μεταναστευτικός πληθυσμός. Οι εθελούσιες επιστροφές μαζί με τις απελάσεις και τις μετεγκαταστάσεις σε άλλες χώρες δείχνουν ότι φεύγουν περισσότεροι άνθρωποι απ’ ό,τι έρχονται.

Καταληκτικά, ανέφερε ότι ανά πάσα στιγμή υπάρχει ο φόβος ανατροπής του όλου σχεδιασμού, αν το επόμενο διάστημα αυξηθούν οι βάρκες που θα φέρνουν στα παράλια της Κύπρου αιτητές ασύλου. «Υπάρχουν πάρα πολλοί εξωγενείς παράγοντες, οι οποίοι δεν είναι υπέρ μας», κατέληξε.