Αναλύσεις

Το σχέδιο ΗΒ για απέλαση αιτητών ασύλου που φτάνουν με βάρκες

Στατιστικά στοιχεία για τις παράνομες αφίξεις το 2022 - Οι νομικές διαστάσεις και οι αντιδράσεις ΕΕ-ΟΗΕ

Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου παρουσίασε αυτήν την εβδομάδα μια νέα πρόταση νόμου, σε μια ύστατη προσπάθεια να προστατεύσει τη χώρα από την παράνομη μετανάστευση. Ουσιαστικά η πολιτική που πρότεινε ο Πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ θα απαγορεύει στους μετανάστες που εισέρχονται παράνομα στη Βρετανία να ζητούν άσυλο.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δει μια δραματική αύξηση των ανθρώπων που φτάνουν μέσω της Μάγχης από τη Γαλλία με μικρά, μη αξιόπιστα σκάφη, έχοντας πληρώσει εγκληματικές συμμορίες διακινητών ανθρώπων για να τους οδηγήσουν στη Βρετανία. Πολλά από αυτά τα σκάφη έχουν βυθιστεί και άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έχει ουσιαστικά στόχο να αποθαρρύνει τους ανθρώπους από του να κάνουν τα ταξίδια και με αυτόν τον τρόπο να εξαρθρωθεί το επιχειρηματικό μοντέλο των εμπόρων ανθρώπων.

Για τη βρετανική Αριστερά, τα σκάφη είναι αποτέλεσμα του ότι η κυβέρνηση δεν παρέχει ασφαλείς διαδρομές προς το Ηνωμένο Βασίλειο για τους ανθρώπους που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους. Για τη βρετανική Δεξιά, τα σκάφη αντιπροσωπεύουν μια «εισβολή» στη χώρα και είναι γεμάτα από ανθρώπους που δεν ζητούν άσυλο, αλλά οικονομικούς μετανάστες που θέλουν να εκμεταλλευτούν το σύστημα.

Απελάσεις για εγκλήματα

Το Υπουργείο Εσωτερικών της Βρετανίας επέστρεψε περισσότερους από 320 αλλοδαπούς εγκληματίες και παραβάτες ασύλου, που δεν είχαν δικαίωμα να βρίσκονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον περασμένο μήνα, στο πλαίσιο των προσπαθειών να σταματήσουν τα σκάφη.

Τα άτομα που επέστρεψαν στις χώρες καταγωγής τους περιελάμβαναν πάνω από 200 αλλοδαπούς παραβάτες, πάνω από 30 παραβάτες ασύλου και πάνω από 85 μη παραβάτες ασύλου, ενώ περισσότεροι από 15 είναι γνωστό ότι έφτασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο με μικρά σκάφη. Οι αλλοδαποί παραβάτες που απομακρύνθηκαν, καταδικάστηκαν για εγκλήματα όπως βιασμό και προμήθεια ναρκωτικών. Είχαν συνολική ποινή κάθειρξης άνω των 145 ετών.

Μέσα στο 2022 εντοπίστηκαν 45.755 άτομα που έφτασαν στη χώρα με μικρά σκάφη. Στο σύνολο, ο αριθμός παράνομων αφίξεων το 2022 ήταν κατά 60% υψηλότερος από το 2021

Παράνομες αφίξεις 2022

Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία της χώρας, μέσα στο 2022 εντοπίστηκαν 45.755 άτομα που έφτασαν στη χώρα με μικρά σκάφη. Το 51% αυτών των ατόμων έφτασαν τους 3 μήνες Αυγούστου, Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου. Ο μήνας Αύγουστος του 2022 σημείωσε τον υψηλότερο αριθμό αφίξεων μικρών σκαφών από οποιονδήποτε άλλο μήνα (8.631). Στο σύνολο, το 2022 ο αριθμός παράνομων αφίξεων ήταν κατά 60% υψηλότερος από το 2021.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, συνολικά, οι άνδρες αντιπροσώπευαν το 87% των αφίξεων με το ποσοστό αυτό να είναι παρόμοιο με το ποσοστό των ανδρών κάθε χρόνο από το 2018 έως το 2021. Από τον Ιανουάριο του 2018, το 76% των αφίξεων ήταν ενήλικες άνδρες ηλικίας 18 ετών και άνω. Περίπου το ένα έκτο (16%) ήταν παιδιά ηλικίας 17 ετών και κάτω.

Από τον Ιανουάριο του 2018, οι Ιρανοί αποτελούν το 22% όλων των αφίξεων μικρών σκαφών. Αντιπροσώπευαν την πλειοψηφία των αφίξεων το 2018 (80%) και το 2019 (66%). Ωστόσο, έχει εντοπιστεί πλέον ένα μεγαλύτερο μείγμα εθνικοτήτων που πραγματοποιεί διέλευση από το 2020 . Πρόκειται για Αλβανούς και Αφγανούς λαθρομετανάστες, οι αριθμοί των οποίων αυξάνονται αισθητά από το 2022. Το 2022, σχεδόν οι μισές αφίξεις μικρών σκαφών ήταν από αυτές τις 2 εθνικότητες - Αλβανούς (28%) και Αφγανούς (20%).

Τι λέει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων;

Όλη η νομοθεσία στο Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να είναι συμβατή με τα δικαιώματα που εγγυάται η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα - χάρη στον Νόμο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του 1998.

Ως εκ τούτου, κατά την εισαγωγή ενός νομοσχεδίου για τη δεύτερη ανάγνωση στη Βουλή των Κοινοτήτων, ένας υπουργός πρέπει να πει στους βουλευτές είτε ότι είναι βέβαιοι ότι είναι συμβατό με την ΕΣΔΑ, είτε ότι δεν μπορούν να πουν ότι είναι συμβατό, αλλά θέλουν να το προχωρήσουν.

Κατά την εισαγωγή του νομοσχεδίου για την παράνομη μετανάστευση, η Υπουργός Εσωτερικών Σουέλα Μπράβερμαν επέλεξε το δεύτερο, λέγοντας στους βουλευτές ότι «υπάρχει μεγαλύτερη από 50% πιθανότητα» ότι οι διατάξεις του νέου νόμου «μπορεί να μην είναι συμβατές».

Αυτό δεν σημαίνει ότι το νομοσχέδιο είναι σίγουρα παράνομο, αλλά είναι μια αναγνώριση ότι οι προκλήσεις μπορεί να είναι πιο πιθανό να επιτύχουν.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον νομικό σχολιαστή, Joshua Rozenberg, η απαγόρευση εισόδου σε μετανάστες που έρχονται με βάρκες μπορεί να είναι παραβίαση του άρθρου 34 της ΕΣΔΑ, το οποίο επιτρέπει σε άτομα να ασκήσουν αγωγή κατά μιας κυβέρνησης στο δικαστήριο του Στρασβούργου, εάν δεν έχουν λάβει την κατάλληλη επανόρθωση στη χώρα αυτή.

Η πολιτική που πρότεινε ο Πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ θα απαγορεύει στους μετανάστες που εισέρχονται παράνομα στη Βρετανία να ζητούν άσυλο

Υπάρχουσα νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου

Σύμφωνα με το Sky New, ο νέος νόμος παρέχει στην κυβέρνηση την εξουσία να αρνείται τις αιτήσεις ασύλου από όσους έχουν εισέλθει παράνομα στο Ηνωμένο Βασίλειο, κυρίως αυτούς που φτάνουν με μικρά σκάφη.

Ωστόσο, ένας πιθανός πονοκέφαλος για την Κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι το προηγούμενο που δημιούργησε το Εφετείο το 2021, το οποίο διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που διέσχισαν τη Μάγχη με μικρά σκάφη μπορεί να μην παραβίασαν τον νόμο.

Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, οι δικαστές ακύρωσαν τις καταδίκες τριών ανδρών που διαπίστωσαν ότι είχαν φυλακιστεί λανθασμένα για «βοήθεια στην παράνομη μετανάστευση» μεταφέροντας λέμβους κατά μήκος της Μάγχης, κρίνοντας ότι δεν είχαν διαπράξει αδίκημα.

Αντίδραση Ευρωπαίων και ΟΗΕ

Ευρωπαίοι Υπουργοί Εσωτερικών, που συνήλθαν στις Βρυξέλλες την Πέμπτη, προέτρεψαν το Ηνωμένο Βασίλειο να διασφαλίσει ότι το νέο βρετανικό νομοσχέδιο είναι σύμφωνο με το Διεθνές Δίκαιο.

Η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ylva Johansson, έχει ήδη εκφράσει την ανησυχία της στον Βρετανό ομόλογό της.

Η Γαλλία, η οποία συνεργάζεται στενά με το Ηνωμένο Βασίλειο για το θέμα, είναι κυρίως επιφυλακτική για τον αντίκτυπο της νομοθεσίας στις διμερείς σχέσεις των δύο χωρών.

«Προφανώς δεν πρέπει να υπάρξουν αρνητικές συνέπειες στη διμερή μας σχέση», δήλωσε ο Γάλλος Υπουργός Εσωτερικών, Gerald Darmanin. «Αλλά είμαι βέβαιος ότι με έναν πολύ εποικοδομητικό τρόπο θα μπορέσουμε να βρούμε τους τρόπους και τα μέσα των συνεπειών τους».

Υπήρχαν όμως και κράτη, όπως η Αυστρία, που έδειξε ανοικτά τη συμπάθειά της για τα μέτρα πάταξης της λαθρομετανάστευσης από την Κυβέρνηση του ΗΒ. Σύμφωνα με τον Αυστριακό Υπουργό Εσωτερικών, Γκέρχαρντ Κάρνερ, «η συζήτηση στη Μεγάλη Βρετανία δείχνει ότι η πίεση στην Ευρώπη αυξάνεται εδώ όσον αφορά την παράνομη μετανάστευση και την κατάχρηση ασύλου. Στην Ευρώπη, πρέπει να ελέγχουμε και να επικεντρωθούμε στα ζητήματά μας».

Από την πλευρά της, η Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) έχει ήδη πει ότι το νομοσχέδιο, εάν ψηφιστεί, θα αποτελούσε «σαφή παραβίαση» της Σύμβασης για τους Πρόσφυγες και προέτρεψε τους νομοθέτες «να επανεξετάσουν το νομοσχέδιο και αντ' αυτού να επιδιώξουν πιο ανθρώπινες και πρακτικές λύσεις πολιτικής».