Η σύγχρονη Οδύσσεια των ασυνόδευτων στον κυκεώνα του μεταναστευτικού

Στη σκιά άλλης μιας σύγχρονης τραγωδίας πραγματοποιείται το παρόν ρεπορτάζ. Έχοντας νωπές ακόμη τις μνήμες και με τη φωτογραφία να έχει εντυπωθεί στο μυαλό όλων, θυμόμαστε τον τραγικό θάνατο του μικρού Αϊλάν. Το άψυχο σώμα του ξεβράστηκε εννέα περίπου χρόνια πριν στις ακτές της Τουρκίας, αφού η βάρκα στην οποία επέβαινε, με φάρο την ελπίδα, δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό της. Και αν στο μυαλό κάποιων οι μνήμες έχουν ξεθωριάσει, ήρθε ακόμα ένα τραγικό παρόμοιο συμβάν να μας υπενθυμίσει την τραγωδία, αυτήν τη φορά στη δική μας «αυλή».

Ανείπωτη τραγωδία

Ταξιδεύοντας για μέρες από τον Λίβανο, στοιβαγμένο σε μιαν ακυβέρνητη, ξύλινη βάρκα, χωρίς φαγητό και νερό, το τρίχρονο κοριτσάκι εξέπνευσε λίγες ώρες μετά τη διάσωση και διακομιδή του στη ΜΕΘ του Μακάρειου Νοσοκομείου. Η τραγωδία δεν σταματά εδώ, όμως, αφού στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας νοσηλεύονται ακόμα τρία μικρά παιδάκια, με το ένα εξ αυτών -ηλικίας οκτώ ετών- να είναι αδερφάκι του τρίχρονου κοριτσιού. Μια υπόθεση που συγκλόνισε την Κύπρο αλλά και την κοινωνία ανά την υφήλιο, με την είδηση, όπως είναι φυσιολογικό, να κάνει τον γύρο του κόσμου.

Πάνω από 1.300 παιδάκια στην Κύπρο

Κάτω, όμως, από τη σκόνη της θλιβερής είδησης κρύβονται δεκάδες πτυχές που διαμορφώνουν το παζλ της -σχεδόν- προδιαγεγραμμένης τραγωδίας, φέρνοντας εκ νέου στην επιφάνεια το ζήτημα των ασυνόδευτων ανηλίκων. Αλήθεια, έχετε αναρωτηθεί ποτέ πόσα παιδάκια -τυχερά μέσα στην ατυχία τους, αν μπορούν να χαρακτηριστούν έτσι- έχουν καταφέρει να φτάσουν στη χώρα μας σώα; Την απάντηση δίνουν τα στοιχεία που παρέθεσε στη «Σημερινή» το Υφυπουργείο Πρόνοιας, κάνοντας λόγο για 1.300 παιδιά. Τόσα είναι λοιπόν τα παιδιά που αποχωρίστηκαν τις οικογένειές τους και βρίσκονται πλέον υπό την κηδεμονία των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, διαχωρισμένα στα διάφορα προγράμματα ασυνόδευτων ανηλίκων παγκυπρίως.

Η μεγαλύτερη μάζα βρίσκεται τοποθετημένη σε προγράμματα ημιανεξάρτητης διαβίωσης είτε σε προγράμματα τα οποία λειτουργούν άλλοι Μ.Κ.Ο. που τελούν σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας. Επιπρόσθετα, αριθμός παιδιών είναι τοποθετημένα σε ιδρύματα, χώρους φιλοξενίας αλλά και ανάδοχες οικογένειες. Η συντριπτική πλειοψηφία αφορά παιδιά που προέρχονται από τη Συρία, αλλά και μια σειρά αφρικανικών χωρών, όπως το Κονγκό, η Σομαλία, η Ακτή Ελεφαντοστού και η Νέα Γουινέα.

Σανίδα οι ανάδοχες

Το θέμα της ανέγερσης δομής ανηλίκων βρίσκεται ακόμη σε στάδιο συζητήσεων, αφού, παρά το γεγονός ότι το κονδύλι υπάρχει, οι έντονες διαφωνίες των κατοίκων σε περιοχές που είχαν επιλεγεί έχουν φέρει μια μεγάλη καθυστέρηση. Παράλληλα, σαφής πληροφόρηση δεν υπάρχει στο παρόν στάδιο αναφορικά με τα 37 σπίτια φιλοξενίας παιδιών που προνοεί το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η πτυχή που φαίνεται να βαδίζει προς τη σωστή κατεύθυνση αφορά τη διαδικασία αναδοχής παιδιών. Όπως μας ενημέρωσε και η Διευθύντρια του Γραφείου της Υφυπουργού Πρόνοιας, κ. Τζόζη Φτανού, οι διαδικασίες που αφορούν την αναδοχή παιδιών γίνονται με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα. Κυρίως οι περιπτώσεις αυτές αφορούν γνωστούς και συγγενείς -ομοεθνείς- που δηλώνουν πως είναι σε θέση να φιλοξενήσουν κάποιο από τα παιδιά. Δηλώνουν το ενδιαφέρον τους -ή αντίθετα, παιδιά αναφέρουν ότι έχουν συγγενικά τους πρόσωπα στην Κύπρο- και, αφού γίνει ο απαιτούμενος έλεγχος (το λεγόμενο background check) και η οικογένεια συμφωνεί, προχωρεί η αναδοχή.

Όπως γίνεται όμως αντιληπτό, το κάθε μέτρο μόνο του δεν πρόκειται να φέρει αποτέλεσμα. Καμία δομή δεν μπορεί να φιλοξενήσει 1.300 και πλέον παιδάκια, τα σπίτια δεν θα είναι ποτέ αρκετά και προφανώς δεν υπάρχουν τόσες πολλές οικογένειες ικανές για αναδοχή. Θα πρέπει, στο πλαίσιο της στρατηγικής, όλοι οι πυλώνες να λειτουργούν παράλληλα και συγκεντρωτικά, δίνοντας έστω τη στοιχειώδη ανακούφιση σε αυτήν τη συνεχιζόμενη τραγωδία. Φανταστείτε μόνο πως τα παιδάκια αυτά δεν είναι παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Είχαν απλώς την ατυχία να γεννηθούν τη λάθος στιγμή, στο λάθος μέρος και έκτοτε βασανίζονται. Είναι καθήκον και χρέος μας να σταθούμε ασπίδα, σανίδα σωτηρίας σε αυτά τα παιδάκια, που η δική τους σύγχρονη Οδύσσεια τα οδήγησε στα δικά μας μέρη.

Έχε τον νου σου στο παιδί, γιατί αν γλυτώσει το παιδί… υπάρχει ελπίδα.