Στο Σφυρί τα «Κάσκαβελ» και νέο κενό ασφαλείας - Όλο το παρασκήνιο, οι αντιδράσεις και η τιμή ευκαιρίας

Στο σφυρί βγάζει η Εθνική Φρουρά και δη το Υπουργείο Άμυνας, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, 120 τεθωρακισμένα τροχοφόρα άρματα μάχης, τα γνωστά «Κάσκαβελ», χωρίς προηγουμένως να προκύψει αντικατάστασή τους από άλλα εφάμιλλων ή βελτιωμένων επιχειρησιακών χαρακτηριστικών. Το γεγονός αυτό δημιουργεί κενά στην αμυντική διάταξη με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια των ελεύθερων εδαφών. Και πότε συμβαίνουν αυτά; Τη στιγμή κατά την οποία ο Ταγίπ Ερντογάν μάς θυμίζει ότι η Τουρκία είναι εκτός των συνόρων της και ότι ήταν λάθος των Κεμαλιστών που δεν κατέλαβαν ολόκληρη την Κύπρο το ’74. Και ότι δεν έπρεπε να υποκύψουν σε πιέσεις. Χωρίς περιστροφές, διευκρινίζει ότι για τη χώρα του η λύση στο Κυπριακό είναι η πλήρης τουρκοποίηση της Κύπρου.

Πώς οι ξένοι στρατοί εκσυγχρονίζουν παλιό υλικό αντί να το «πετούν»

Μπορούν να βγάλουν κέρδη οι εταιρείες που θα πάρουν τα «Κάσκαβελ» και πώς

Τι συμβαίνει στις διεθνείς αγορές, οι πόλεμοι και οι καθυστερήσεις

Τιμές και διαδικασίες

Από τα 120 «Κάσκαβελ» τα 79 είναι εν ενεργεία, ενώ άλλα 41 έχουν αποσυρθεί και χρησιμοποιούνται για ανταλλακτικά. Η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων για συμμετοχή στην εκποίηση αποσυρθέντος στρατιωτικού εξοπλισμού λήγει στις 28 Μαρτίου. Βεβαίως, δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρήθηκε η πώλησή τους. Είχε ξανασυμβεί και πριν από ενάμιση περίπου χρόνο, αλλά η διαδικασία δεν ευοδώθηκε κυρίως λόγω των εξευτελιστικών τιμών που προσφέρθηκαν, ανεξαρτήτως των αντιδράσεων και διαφωνιών εντός της Εθνικής Φρουράς, διότι δεν είχαν τηρηθεί οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων για ένα θέμα μείζονος ασφάλειας, που άπτεται της άμυνας του κράτους.

Εν ολίγοις δεν είχε συγκληθεί, όπως θα έπρεπε για κρίσιμα θέματα ασφαλείας, το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο. Με παράκαμψη των διαδικασιών, το ΓΕΕΦ έστειλε τη σχετική εισήγηση στο Υπουργείο Άμυνας και από εκεί στο Υπουργικό, το οποίο αποφάσισε να αρχίσει η διαδικασία εκποίησης τού υπ’ όψιν στρατιωτικού υλικού. Προσφορές υπέβαλαν αριθμός εταιρειών, μεταξύ των οποίων και η εταιρεία στην οποία εν συνεχεία πωλήθηκαν τα πυροβόλα 100 χιλιοστών με τα πυρομαχικά τους και στάλθηκαν στην Ουκρανία.

Το αντίτιμο των προσφοροδοτών αφορούσε το ποσό των 2 χιλιάδων ευρώ για τα 41 «Κάσκαβελ» που είχαν αποσυρθεί και δύο επιπλέον προσφορές για τα υπόλοιπα, που ήταν εν ενεργεία. Η μία αφορούσε την άμεση πώληση 51 «Κάσκαβελ» που βρίσκονταν σε ενέργεια στην τιμή των 9.000 ευρώ και η άλλη για 28 ενεργά «Κάσκαβελ» στην τιμή των 5 χιλιάδων το καθένα με χρονοδιάγραμμα το 2024. Ως προς τα πυρομαχικά και τα ανταλλακτικά, η προσφορά ήταν 171.000 ευρώ. Συνολικά το χρηματικό ποσό που θα ελάμβανε η Δημοκρατία, εάν κατακύρωνε την προσφορά, θα έφτανε τις 852.000 ευρώ περίπου. Με αυτό το κόστος αγοράς, όποια εταιρεία κέρδιζε τον διαγωνισμό θα μπορούσε να το μετατρέψει σε πολλαπλάσιο κέρδος, εάν πωλούσε ή εάν μεταπωλούσε τα «Κάσκαβελ» ως εξαρτήματα ή εάν ακόμη τα εκσυγχρόνιζε και τα διέθετε στη διεθνή αγορά.

Το πάγωμα και η επαναφορά

Τελικά η διαδικασία πάγωσε για τους πιο πάνω λόγους. Όμως, το θέμα επανήλθε εκ νέου, χωρίς να υπάρξει η αντικατάστασή τους από πιο σύγχρονα άρματα μάχης. Υπάρχει από τη μια η σχολή σκέψης που προβάλλει τον ισχυρισμό ότι τα «Κάσκαβελ» είναι παλιά άρματα και ότι θα πρέπει να πιεστεί με τον τρόπο αυτό η πολιτική ηγεσία να καλύψει το κενό. Αυτή είναι η μια όψη του νομίσματος. Υπάρχει και η άλλη, όμως, που προβάλλει την εξής επιχειρηματολογία: Και τι θα γίνει εάν δεν πεισθεί η πολιτική ηγεσία για αγορά νέων αρμάτων; Πώς θα καλυφθεί το επιχειρησιακό κενό που έρχεται να προστεθεί στα ήδη υφιστάμενα; Ποιος έχει το δικαίωμα να παίζει με θέματα ασφάλειας και ειδικώς με το κενό που προκύπτει στην πρώτη γραμμή, διότι, εκτός από τα «Κάσκαβελ», έχουν ήδη αποσυρθεί και μεγάλος αριθμός ΠΑΟ (Πυροβόλα Άνευ Οπισθοδρομήσεως).

Αντικατάσταση, αναβάθμιση και τεχνολογία

Αληθές είναι ότι τα 79 εν ενεργεία «Κάσκαβελ» μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους. Άλλωστε, είναι καλύτερη η παρουσία τους από την απουσία τους. Υπάρχει, μάλιστα, στην τρέχουσα περίοδο άλλο ένα θέμα: Λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η πολεμική παραγωγή της Δύσης είναι εξαντλημένη. Ακόμη και τα αποθέματα. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση του Ισραήλ, με το οποίο είχαν γίνει επαφές για την αγορά των αρμάτων μάχης Merkava. Υπό τις υφιστάμενες συνθήκες: 1) Ακόμη και αν υπήρχε τελική συμφωνία, θα προέκυπτε καθυστέρηση. 2) Ακόμη και να στραφούμε σε άλλη αγορά, δεν θα σταλούν πριν από την πώληση των «Κάσκαβελ». Επί τούτων θα πρέπει να λάβει κάποιος υπόψη και κάτι άλλο: Ότι και το λοιπό αρματικό υλικό δεν είναι και στην καλύτερη κατάστασή του.

Κάποιος μπορεί να προβάλει τον ισχυρισμό, «μα είναι παλιάς τεχνολογίας»… Είναι, όντως, αλλά θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ακόλουθα: Το υλικό της Εθνικής Φρουράς αφέθηκε επί μακρόν στο έλεός του. Δεύτερο, εφόσον, για παράδειγμα, δεν μπορούν να αντικατασταθούν τα «Κάσκαβελ», τουλάχιστον ας εντάσσονταν σε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού τους. Και τα συστήματα ελέγχου πυρός μπορούν να αντικατασταθούν και η θωράκισή τους μπορεί να βελτιωθεί και εκτοξευτές θα ήταν δυνατό να εγκατασταθούν. Η Βραζιλία, δηλαδή η κατασκευάστρια χώρα, έχει προχωρήσει σε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού αντίστοιχων «Κάσκαβελ», δηλαδή παραγωγής μεταξύ ’81 έως ’83, όμοιων με αυτά που διαθέτει η Εθνική Φρουρά. Είναι εκ των πραγμάτων ζήτημα προϋπολογισμού και στρατηγικών αποφάσεων. Οι στρατοί όμως σε όλο τον κόσμο δεν συνηθίζουν να αποσύρουν οπλικά συστήματα χωρίς να τα αντικαθιστούν. Ή ακόμη και αν τα αντικαθιστούν, προχωρούν σε αναβαθμίσεις παλαιότερων κατά τρόπο που ενισχύουν της επιχειρησιακή αξία τους. Για παράδειγμα, τα αμερικανικής κατασκευής άρματα μάχης Μ48Α5, τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού Μ113, που έχουν οι Τούρκοι στα κατεχόμενα είναι της δεκαετίας του 1950. Και, όμως, οι Τούρκοι δεν τα πώλησαν ούτε τα κατέστρεψαν, αλλά τα εκσυγχρόνισαν, παρότι σταδιακά αγόραζαν νεότερης γενιάς άρματα μάχης. Συν του ότι φτιάχνουν δικά τους πλέον. Τα «Αλτάι» (Altay). Στην Ουκρανία μέχρι και πυροβόλα, πολυβόλα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έχουν ανασυρθεί από τα αποθέματά τους για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες του πολέμου και θεωρούνται υπό τις περιστάσεις χρήσιμα για τις ανάγκες του πεδίου της μάχης, ανεξαρτήτως της τροφοδοσίας της με νεότερα οπλικά συστήματα από Δυτικές χώρες.

Ασφάλεια, συνομιλίες και τουρκικές απειλές

Το θέμα, λοιπόν, είναι εάν η Πολιτεία θέλει ή όχι να έχει άμυνα ως βασική υποχρέωσή της σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα, όπου ο Αττίλας έχει καθαρά επιθετική διάταξη. Ο δε πολίτης προσφέρει επί σειρά ετών από το υστέρημά του. Μόνο, όμως, την πενταετία μεταξύ 2017 και 2022 αγνοείται, όπως είχε αποκαλύψει η «Σ», 1 δις ευρώ από τους φόρους τους οποίους πλήρωσε ο φορολογούμενος πολίτης για την αγορά οπλικών συστημάτων. Άρα χρήματα υπήρχαν και υπάρχουν για τον εκσυγχρονισμό υφιστάμενων οπλικών συστημάτων ή αγοράς νέων, πλην, όμως, μεταφέρονται αλλού για να καλυφθούν ελλείμματα κακοδιαχείρισης. Εκείνο που κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ως λανθασμένο προγραμματισμό και σοβαρό θέμα, το οποίο θα πρέπει να εξεταστεί, είναι η πώληση οπλικών συστημάτων χωρίς την εκ των προτέρων αντικατάστασή τους με καλύτερα και η πρόκληση πρόσθετου κενού ασφαλείας. Έτσι ενισχύεται η αποτροπή; Και μάλιστα πότε; Όταν θέλουμε να πάμε σε συνομιλίες. Πώς θα καθίσουμε στο τραπέζι; Εμείς πιο γυμνοί από τους γυμνούς και με τους Τούρκους να μας έχουν το πιστόλι στον κρόταφο; Ο Ερντογάν, πάντως, ήταν ξεκάθαρος για το λάθος των Κεμαλιστών το 1974. «Λύγισαν» στις πιέσεις, όπως είπε, και δεν κατέλαβαν ολόκληρη την Κύπρο. Είναι σαφές ότι θέλει να μας καταπιεί. Και αυτό το έχουμε αναλύσει σε προηγούμενες εκδόσεις, ακόμη και την περασμένη Κυριακή. Βήμα - βήμα οικοδομεί την αυτοκρατορία του από την Ευρώπη, ώς την Αφρική και την Ασία, ώς τον Καύκασο και την «Καρδιά της Γης». Σβήνει τις ψευδαισθήσεις, αλλά τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία ζουν τη δική τους ουτοπία… Ρεαλισμός είναι η τουρκική απειλή και η απουσία πολιτικής πρόθεσης από την Άγκυρα για λύση, καθώς και το σοβαρό έλλειμμα στην αποτροπή, που αποθρασύνει τον Ερντογάν. Και μέσα σε όλα αυτά… τα «Κάσκαβελ» μάς έφταιξαν!

Η φωτογραφία απεικονίζει τροχοφόρο άρμα μάχης τύπου «Κάσκαβελ» της Εθνικής Φρουράς. Τα εν λόγω άρματα βγαίνουν στο σφυρί χωρίς προηγουμένως ν’ αντικατασταθούν από άλλα σύγχρονα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται κενό ασφαλείας.

«Κάσκαβελ» βραζιλιάνικης κατασκευής ανάλογο με αυτά της Εθνικής Φρουράς, σχεδόν πλήρως εκσυγχρονισμένο, με περιστρεφόμενο πυργίσκο, λέιζερ, νέο πυροβόλο και εκτοξευτές.

Άρματα μάχης M48 παλαιότερης κατασκευής απ’ ό,τι τα «Κάσκαβελ» έχουν εκσυγχρονιστεί, είναι εν ενεργεία, βρίσκονται στα κατεχόμενα και είναι έτοιμα να προελάσουν προς τις ελεύθερες περιοχές. Οι Τούρκοι, πάντως, όχι μόνο αγόρασαν και κατασκευάζουν άρματα νέας γενιάς όπως τα Altay, αλλά ταυτοχρόνως εκσυγχρόνισαν τόσο τα Μ48 όσο και τα Μ113, γενιάς του ’50.

Τουρκικά οχήματα μεταφοράς προσωπικού παλαιάς γενιάς, τα οποία οι Τούρκοι όχι μόνο δεν πώλησαν ή δεν πέταξαν, αλλά και εκσυγχρόνισαν με πυροβόλο 0,25 χιλιοστών, πανέτοιμα για το πεδίο της μάχης. Μερικά εξ αυτών βρίσκονται στα κατεχόμενα.

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων