«Αν θα ξαναφέρουμε την Τρόικα με τη λύση, να το σκεφθούμε δ

Ο λόγος που δεν λύθηκε το Κυπριακό είναι εξαιτίας της Τουρκίας και να σταματήσουμε να τσακωνόμαστε μεταξύ μας, ότι φταίνε οι «νενέκοι» ή οι «απορριπτικοί», οι «μειοδότες» ή «αυτοί που δεν θέλουν λύση»
Για να απαλλαγούμε από την κατοχή θέλουμε δύο «ναι». Το κατανοούμε αυτό το απλό πράγμα; Το ίδιο πρέπει να κατανοήσουν και οι Τ/κ και η Τουρκία
Αν μας πει αύριο η Τουρκία και οι Τ/κ ότι αποδέχονται να επιστρέψουμε στο Σύνταγμα του 1960, λογικά με τις θέσεις που ακούμε, πρέπει να πούμε όχι
Για πρώτη φορά από την ύπαρξη του προβλήματος, συζητείται το θέμα εγγυήσεων. Συζητείται, δεν είπα ότι τελείωσε
«Εάν θα βρούμε λύση του Κυπριακού που δεν θα διασφαλίσουμε εκ των προτέρων τη δημοσιονομική πειθαρχία και το βιώσιμο των δημόσιων οικονομικών, και αν κάναμε θυσίες τα τελευταία τρία χρόνια για να απαλλαχθούμε από την Τρόικα και λύνοντας το Κυπριακό να χρειαστεί να την ξαναφέρουμε πίσω, ε να το σκεφτούμε διπλά», τονίζει ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, σε συνέντευξή του στη «Σημερινή». Η μορφή της λύσης, οι θεσμοί, ο τρόπος λειτουργίας, πρέπει να είναι τέτοιοι, που να δημιουργούν συνθήκες βιώσιμων δημόσιων οικονομικών, εξηγεί.

Την ίδια στιγμή, δηλώνει πως πρέπει να προσγειωθούμε, αν νομίζουμε ότι θα βρούμε λύση του Κυπριακού και θα έρθουν να μας δώσουν 25-30 δισεκατομμύρια για το περιουσιακό. «Κανένας δεν είναι διατεθειμένος να φορολογήσει τους πολίτες του για να λύσει το πρόβλημα κάποιου άλλου σε κάποια άλλη χώρα», υπογραμμίζει, λέγοντας ότι αυτό είναι και το βασικότερό μας όπλο στη διαπραγμάτευση του περιουσιακού, διότι όσα περισσότερα εδάφη επιστρέψουν υπό ε/κ διοίκηση, τόσο λιγότερες αποζημιώσεις θα απαιτούνται και συνεπώς γίνεται η λύση οικονομικά βιώσιμη.
Φταίει η νοοτροπία μας
Γιατί η Κυβέρνηση αντέδρασε τόσο έντονα στη διαρροή ενός εγγράφου προς τον Μπαν Κι Μουν, το οποίο είχαν στην κατοχή τους και οι Τούρκοι και δεν έθετε σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια;
Είναι για τις νοοτροπίες μας. Ακούσατε καμιά φορά, εδώ και δεκαετίες, όταν συνέρχεται το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας, να γίνονται οποιεσδήποτε δηλώσεις από τους παρισταμένους; Αν θα βγει μια ανακοίνωση, θα είναι μια γραπτή ανακοίνωση από το Σώμα. Διέρρευσε καμιά φορά στα ιστορικά του Συμβουλίου Ασφαλείας οποιοδήποτε έγγραφο; Η αντίληψη που υπάρχει στον κόσμο, την οποία δημιουργήσαμε εμείς, είναι ότι το Εθνικό Συμβούλιο γίνεται, για να έχουν ακόμη μια ευκαιρία οι συμμετέχοντες να βγούμε έξω, να πάρουμε από ένα μικρόφωνο, να κάνουμε δηλώσεις, και σχεδόν κανόνας, όταν δίνονται έγγραφα -και αυτό συνέβαινε πάντα- να τα δούμε την επόμενη μέρα είτε στις εφημερίδες είτε σε διάφορα ηλεκτρονικά μέσα. Αυτό δεν τιμά κανέναν.
Τώρα θα μου πείτε, μα θέλετε να κρατιέται η κοινωνία και οι πολίτες στο σκοτάδι, για ένα θέμα που έχει να κάνει με το μέλλον του τόπου; Αυτό είναι ένα διαφορετικό πράγμα και να το συζητήσουμε πότε και πώς θα ενημερωθεί και θα συμμετέχει ο κόσμος. Αλλά δεν είναι υπεύθυνη στάση αυτό που παρακολουθούμε εδώ και δεκαετίες. Πλήττει την αξιοπιστία και του θεσμού και όση αξιοπιστία έμεινε σ’ εμάς τους συμμετέχοντες.
Πιστεύετε ότι θα συνέβαινε αυτό, αν ο λαός ετηρείτο ενήμερος;
Στο επίπεδο των πολιτικών αρχηγών γίνεται η ενημέρωση, είτε στο Συμβούλιο Αρχηγών είτε στο Εθνικό Συμβούλιο. Στις 11 του Φλεβάρη θα είναι μια από τις σπάνιες περιπτώσεις που Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενημερώσει το Νομοθετικό Σώμα. Για πρώτη φορά από την ύπαρξη του προβλήματος, στη διαπραγματευτική ομάδα έχει εκπρόσωπο το κάθε κόμμα. Δεν διόρισε ο Πρόεδρος τεχνοκράτες απ' όλα τα κόμματα αλλά συμμετέχουν εκπρόσωποι των κομμάτων. Τον κ. Κλεάνθους είναι το ΔΗΚΟ που τον εισηγήθηκε, τον κ. Τσιελεπή είναι το ΑΚΕΛ. Δεν είναι επιλογές του Προέδρου αλλά προτάσεις των κομμάτων. Προετοιμάζουν τα κείμενα. Αλλά δεν υπάρχει τίποτα που είναι κρυπτό. Επιπροσθέτως, το κάθε κόμμα δικαιούται να στείλει εκπρόσωπό του, και να κάτσει για ώρες ή μέρες και να διαβάσει όλα τα σημειώματα, και αυτά που εμείς καταθέτουμε και αυτά που καταθέτει η άλλη πλευρά.
Ας κάνουμε συγκρίσεις. Επί Χριστόφια, επί Τάσσου, επί Κληρίδη, επί Βασιλείου, επί Σπύρου Κυπριανού, υπήρχε πιο πλήρης ενημέρωση; Κάθε φορά που πήγαιναν οι διαπραγματευτές γινόταν δημοσιογραφική διάσκεψη, με όλες τις λεπτομέρειες και ενημερωνόταν ο πολίτης; Δεν μπορώ να κατανοήσω αυτήν την υπερευαισθησία σε αυτήν τη φάση.
Τώρα, όμως, είναι που αναπτύσσουμε πολιτική κουλτούρα για τη διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα...
Εγώ, ως πολιτικός αρχηγός, ενημερώνω το Πολιτικό μου Γραφείο και εδώ και ενάμιση χρόνο βγήκα έξω στο λαό, στους φίλους, τους υποστηρικτές του ΔΗΣΥ. Τους ενημερώνω αλλά ακούω και τις απόψεις, την ενθάρρυνση και τις ανησυχίες τους. Υπάρχουν κάποιοι κανόνες. Ζούμε σε μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Βλέπω κάποιες τάσεις, να θέλουν τη δημοκρατία του Περικλή. Θέλουμε το 2016 τη δημοκρατία του Περικλή; Αλλά έχουμε ή δεν έχουμε αντιπροσωπευτική δημοκρατία; Ενημερώνονται οι αντιπρόσωποι των θεσμών και των κομμάτων.
Όταν ζητείται από αυτούς τους αντιπροσώπους να μην ενημερώνουν τον λαό σε λεπτομέρεια, ο λαός δεν συνεχίζει να μην μπορεί να αξιοποιήσει πλήρως την κρίση του στο να αξιολογήσει τα δεδομένα;
Θα αστειεύεστε προφανώς. Υπήρχε καμιά φορά λογοκρισία στον τρόπο που ο κάθε πολιτικός αρχηγός θα ενημερώσει τα πολιτικά του σώματα; Το αντίθετο άκουγα: Να διαμαρτύρονται στελέχη άλλων κομμάτων, γιατί δεν τυγχάνουν της ενημέρωσης από τους εκπροσώπους τους που συμμετέχουν στο Εθνικό Συμβούλιο. Αυτά τ’ ακούμε και τ’ ακούτε, μέσω δημόσιων παρεμβάσεων.
«Προίκα» το δημοψήφισμα
Ακούγεται -και πολύ συχνά από στελέχη του ΔΗΣΥ- ότι θα υπάρξει λύση εντός του 2016. Από κει δεν εκπηγάζουν οι αντιδράσεις; Δεν είναι φυσικό να δημιουργούνται ερωτήματα όταν δημιουργείται η αίσθηση ότι είμαστε πολύ κοντά στη λύση;
Είμαι ο τελευταίος που θα υπερασπιστώ τον σκοταδισμό. Ο τελευταίος. Αλλά, πέραν των όσων έχω πει, αγνοούμε το πιο ουσιαστικό μέρος. Θεωρώ ότι, ενώ αναθεματίζουμε το σχέδιο Ανάν, μας έμεινε και μια προίκα, ότι δεν πρόκειται να υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία που θα είναι η λύση του Κυπριακού, αν δεν εγκριθεί από τους πολίτες. Άρα τον τελευταίο λόγο θα τον έχουν οι πολίτες. Αν θα καταλήξουμε σε κάποια συμφωνία, αυτή θα τεθεί με πλήρη λεπτομέρεια προς την κοινωνία. Θεωρώ ότι πρέπει να δοθεί και επαρκής χρόνος για να μελετηθεί, θα ακουστούν τα επιχειρήματα, τα θετικά, τα αρνητικά, και στο τέλος είναι οι πολίτες που θα αποφασίσουν αν θα εγκρίνουν ή θα απορρίψουν την συμφωνία. Αυτό δεν γίνεται στο παγκόσμιο.

Αυτός δεν είναι ο κανόνας, ούτε καν η εξαίρεση. Υπήρχε ένα θέμα, που μάλιστα δεν ήταν πρόβλημα μόνο μεταξύ δύο χωρών, μιλώ για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, που αφορούσε ολόκληρη την οικουμένη. Έγινε μια συμφωνία και επικυρώθηκε από τις κυβερνήσεις. Πήγε κανένας στον λαό του; Έγιναν δημοψηφίσματα; Πέστε μου ποια άλλη διένεξη έχετε υπόψη σας, που τίθεται σε δημοψήφισμα. Να μην εκληφθεί ότι είμαι ενάντια στα δημοψηφίσματα. Απλώς τονίζω ότι από τη στιγμή που έχουμε αυτήν την προίκα και είναι δεδομένο ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να εγκριθεί από τον λαό, θεωρώ την οξεία συζήτηση που γίνεται για δήθεν σκότος για το τι συμβαίνει ως ολίγον τι τραβηγμένη.
Χρειάζεται χρόνος
Από τη μια βλέπουμε να καλλιεργείται ένα έντονο κλίμα αισιοδοξίας, από την άλλη ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έγραψε στον Γ.Γ. του ΟΗΕ ότι θα πρέπει να αποφύγουμε τη δημιουργία προσδοκιών ότι η λύση είναι άμεσα εφικτή. Υπάρχει μια απόσταση...
Έχει δίκαιο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ότι χρειάζεται χρόνος, γιατί υπάρχουν πολλά τεχνικά ζητήματα. Δηλαδή και να αποφασίσουν σε πολιτικό επίπεδο τα διάφορα ζητήματα, για να διατυπωθούν όλες αυτές οι πολιτικές συγκλίσεις σε ένα σύνταγμα, με όλες τις λεπτομέρειες, με όλες τις νομοθεσίες, με όλους τους θεσμούς ενός ομοσπονδιακού κράτους, χρειάζεται σοβαρή, ενδελεχής προσπάθεια και χρόνος. Όμως όταν μιλούμε για το Κυπριακό, κι αν κάποιος μιλήσει για μια εκτίμηση ενός ορίζοντα λύσης, εκτινασσόμαστε όπως τα ελατήρια αντιδρώντες. Μα το πρόβλημα του Κυπριακού δεν λύθηκε διότι δεν είχαμε αρκετό χρόνο τα τελευταία 42 χρόνια; Δεν ήταν αρκετά; Ή ήταν η έλλειψη πολιτικής βούλησης;

Δηλαδή στα σημαντικά ζητήματα του περιουσιακού, των εδαφικών αναπροσαρμογών, των εγγυήσεων, αν έρθει η Τουρκία και πει δεν θέλω εγγυήσεις, δεν θέλω τουρκικό στρατό, δεν θέλω μονομερή επεμβατικά δικαιώματα και μια εδαφική αναπροσαρμογή, η οποία ικανοποιεί τη θέση της δικής μας πλευράς για επανεγκατάσταση 100.000 προσφύγων υπό ε/κ διοίκηση και γίνει μια σωστή διευθέτηση του περιουσιακού, θα λέμε όχι, θέλουμε ακόμα πέντε χρόνια να το λύσουμε;
Γιατί αντιδρούμε και στέλνουμε και αρνητικά μηνύματα στο εξωτερικό; Εμείς έπρεπε να θέλουμε, εάν ικανοποιηθεί η δική μας πλευρά, το συντομότερο δυνατό να βρούμε λύση. Γιατί ο χρόνος δεν δουλεύει υπέρ των συμφερόντων της δικής μας πλευράς. Δεν είναι μόνο το τσιμέντωμα επί του εδάφους, αλλά σιγά-σιγά και στις συνειδήσεις του λαού μας δημιουργείται ένα κλίμα «καλύτερα εκείνοι απ’ εκεί κι εμείς από εδώ». Φυσικά αυτό, εγώ, δεν θα το δεχτώ ποτέ. Δεν χαρίζω και δεν υπογράφω τη μισή μου πατρίδα, με την ψευδαίσθηση ότι θα ζω ήσυχα.
Οι συγκυρίες συμβαίνουν, δεν τις δημιουργείς
Από την ενημέρωση της οποίας έχετε τύχει, προσωπικά εκτιμάτε ότι όντως μπορεί να έρθει ένα σχέδιο λύσης ενώπιον του λαού εντός του 2016;
Ναι. Και θα σας πω γιατί για μένα έχει σημασία ο χρόνος, χωρίς να θέτουμε οποιαδήποτε χρονοδιαγράμματα. Οι συγκυρίες συμβαίνουν, δεν τις δημιουργείς. Το ότι η Τουρκία σήμερα είναι σε πολύ ψυχρές σχέσεις με τη Ρωσία έχει συμβεί, δεν το έχουμε δημιουργήσει. Το ότι, παρά την προσπάθεια καλυτέρευσης των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας, οι σχέσεις δεν είναι καλές όπως ήταν στο παρελθόν είναι μια συγκυρία, συνέβη, δεν το δημιουργήσαμε εμείς. Θεωρούμε ότι όπως είναι οι σχέσεις σήμερα Ισραήλ-Τουρκίας και Ρωσίας-Τουρκίας, αυτές οι χώρες θα ήταν ικανοποιημένες να υπάρξει λύση του Κυπριακού με τουρκικές εγγυήσεις και μονομερή επεμβατικά δικαιώματα και την Τουρκία επικυρίαρχο της ενωμένης Κύπρου για θέματα ασφάλειας; Από την άλλη, να μην εκληφθεί ότι δημιουργώ μια εικόνα, ότι για χάρη της Κύπρου το Ισραήλ ή η Ρωσία θα θυσιάσουν ζωτικά εθνικά τους συμφέροντα. Έχουν τα δικά τους προβλήματα και τις δικές τους προτεραιότητες.
Επίσης, η Ευρώπη έχει κακές σχέσεις με τη Ρωσία. Θέλει να απεξαρτηθεί σιγά-σιγά από την εξάρτηση του φυσικού αερίου της Ρωσίας. Θέλει να βρει τρόπους που θα συμβάλουν στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Από την άλλη έχει το προσφυγικό κύμα, που δημιουργεί κινδύνους για τη συνοχή της Ε.Ε. Άρα θα ήθελε η Ευρώπη μια καλυτέρευση των σχέσεων με την Τουρκία. Την ίδια ώρα, η Τουρκία, ακολουθώντας, δήθεν, την πολιτική του μηδενικού κόστους, για να κάνει φίλους και να γίνει τάχα ηγέτιδα στην περιοχή, κατέληξε να μην έχει καν πρεσβεία στις πλείστες γείτονες χώρες.

Άρα και η Τουρκία θέλει να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ευρώπη. Όμως για να συμβεί αυτό, χρειάζεται και η συγκατάθεση της Κύπρου. Άρα η επίλυση του Κυπριακού βοηθά και ευρύτερα γεωπολιτικά και άλλα συμφέροντα. Αυτή η κατάσταση που έχω αναλύσει είναι λόγω των συγκεκριμένων συγκυριών. Δεν ξέρω αν σε δύο χρόνια δεν θα αποκατασταθούν οι σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας, αν δεν θα έχει λυθεί το προσφυγικό, αν δεν θα έχουν αποκατασταθεί οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας και θα ξαναγίνουμε οι ξεχασμένοι γείτονες της περιοχής.
Σύγκριση με το 1960, όχι με το σήμερα
Ακούμε τους Τούρκους να μιλούν συνεχώς δημοσίως για δύο κράτη, κυριαρχία του «τ/κ λαού» μετά τη λύση, να επαναλαμβάνουν τις πάγιες τους θέσεις. Τελικά τι άλλαξε στη στάση της Τουρκίας, το οποίο διευκολύνει την πορεία προς τη λύση;
Δεν θα γίνω ποτέ δικηγόρος της Τουρκίας. Ο λόγος που δεν λύθηκε το Κυπριακό είναι εξαιτίας της Τουρκίας και να σταματήσουμε να τσακωνόμαστε μεταξύ μας, ότι φταίνε οι «νενέκοι» ή οι «απορριπτικοί», οι «μειοδότες» ή «αυτοί που δεν θέλουν λύση». Αυτά είναι ξεπερασμένα.
Για πρώτη φορά από την ύπαρξη του προβλήματος, συζητείται το θέμα εγγυήσεων. Συζητείται, δεν είπα ότι τελείωσε. Ούτε ότι πετύχαμε απαλλαγή από τις τουρκικές εγγυήσεις. Αλλά συζητείται, ακόμη και εκ μέρους της Τουρκίας. Γίνονται τα επιχειρήματά μας πολύ πιο αποδεκτά σήμερα, απ' ό,τι στο παρελθόν. Και στην Ευρώπη και στην Αμερική και στη Ρωσία. Και θεωρώ ότι σε αυτό συνέτειναν και οι συγκυρίες, τα γεωστρατηγικά και τα γεωπολιτικά, αυτά που συμβαίνουν στη γειτονιά μας. Τώρα μου λέτε τις θέσεις που εκφράζει η Τουρκία και οι Τ/κ και μου ζητάτε να τοποθετηθώ. Δεν θα δεχθούμε ποτέ λύση δύο κρατών αλλά με τη ρητορική που ακολουθούν κάποιοι, μήπως κινδυνεύουμε να το κάνουμε στην πράξη; Η μη λύση δεν έχει κινδύνους;
Και ακούω πολλούς που υπερασπίζονται -κι εγώ υπερασπίζομαι- την Κυπριακή Δημοκρατία. Σωστά πράττουμε. Αλλά ποτέ δεν είπαμε στους πολίτες ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ένα Σύνταγμα και Συνθήκες Εγγύησης, ξένους εγγυητές με μονομερή δικαιώματα επέμβασης, με αποσπάσματα της ΤΟΥΡΔΥΚ στην Κύπρο. Έχει ένα Σύνταγμα με Τ/κ Αντιπρόεδρο. Ακούω τη σωστή θέση «ένας πολίτης, μία ψήφος». Το 1960 ήταν έτσι; Σε αυτόν τον τόπο πρέπει επιτέλους να συζητούμε με επιχειρήματα και όχι συνθήματα. Ακούω να λεν, και συμφωνώ μαζί τους, ότι πρέπει να υπάρχει αναλογικότητα. Για να δούμε την αναλογικότητα του 1960;
Πόσο ήταν το ποσοστό των Τ/κ; Γιατί το 18% είχε αντιπροσώπευση στη Βουλή, στο Υπουργικό Συμβούλιο και στη δημόσια υπηρεσία 30%; Και στα σώματα ασφαλείας 40%; Και γιατί τόσα χρόνια δεν μιλήσαμε για ρατσιστική νοοτροπία; Όταν μιλούμε για Κυπριακή Δημοκρατία τι λέμε καθημερινά στους πολίτες; Για το ελληνικό κράτος, που ζούμε μετά το 1963. Και πρέπει να συγκρίνουμε τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ομοσπονδιακό κράτος με το τι υπήρχε το 1960 και όχι με το τι ζήσαμε από το 1963 μέχρι σήμερα.
Με τις θέσεις που ακούω από πολλούς, αν αύριο το πρωί η Τουρκία και οι Τ/κ πουν να πάμε πίσω στο 1960 και στο ενιαίο κράτος, με βάση τις θέσεις τους σήμερα, πρέπει να το απορρίψουν. Όταν λεν δεν πρόκειται να δεχθούν τουρκικές εγγυήσεις, τουρκικά στρατεύματα, μονομερή επεμβατικά δικαιώματα, ένας πολίτης μία ψήφος, να μην υπάρχουν δικαιώματα βέτο... Όλα αυτά τα βαρίδια ήταν από το 1960. Άρα μας δίνεται η ευκαιρία, μέσα από τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ομοσπονδιακό κράτος, έχουμε τη δυνατότητα να βελτιώσουμε και κάποια πράγματα.

Αν σας δώσω το σημειωματάριό μου και σας πω γράψτε τη λύση του Κυπριακού όπως τη θέλετε, εμείς οι Ε/κ, λύσαμε το Κυπριακό; Θα πιάσει 100% σε ένα δημοψήφισμα η πρότασή μας. Θα περάσει από τους Τ/κ; Για να απαλλαγούμε από την κατοχή θέλουμε δύο «ναι». Το κατανοούμε αυτό το απλό πράγμα; Το ίδιο πρέπει να κατανοήσουν και οι Τ/κ και η Τουρκία. Δεν αρκεί το «ναι» των Τ/κ. Και πολύ σωστά λέει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ότι δουλεύει να βελτιώσει πράγματα, γιατί θέλει αυτούς που ψήφισαν «όχι», να τους παρουσιάσει ένα καλύτερο σχέδιο, για να μπορέσει να διασφαλίσει την πλειοψηφία.
Κίνητρο η ενέργεια
Θα επαναδιατυπώσω την προηγούμενή μου ερώτηση. Η τουρκική πλευρά έχει δείξει στο τραπέζι πως έχει μετακινηθεί από τις πάγιες θέσεις της;
Η Τουρκία έχει απομονωθεί. Είναι σε μια περιοχή που, και στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και στα χερσαία σύνορά της, έχει πολλά ενεργειακά αποθέματα και η Τουρκία είναι απομονωμένη. Δεν έχει δικά της ενεργειακά αποθέματα, ούτε μπορεί να παίξει οποιοδήποτε ρόλο. Και θεωρώ ότι η ενέργεια είναι ένα κίνητρο που λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη στην Τουρκία. Εγώ, αν ήμουν Τούρκος και έπαιρνα αποφάσεις, θα έβλεπα αυτή την προοπτική.
Λέμε «μα θα δώσουμε το φυσικό μας αέριο, να το έχουμε εμείς, και το ρουπινέτο στην Τουρκία;». Αγνοούμε ένα πράγμα: Η Τουρκία είναι μέσα στους G20, μέχρι το 2023 εκτιμάται από τα ενεργειακά φόρα ότι οι ανάγκες της σε φυσικό αέριο θα διπλασιαστούν. Η Ευρώπη θέλει να απεξαρτοποιηθεί από το ρωσικό γκάζι. Η Τουρκία από πού προμηθεύεται γκάζι; Από τη Ρωσία. Αυτή δεν θέλει να απεξαρτοποιηθεί για τις δικές της ανάγκες; Και υπάρχουν σημαντικά κοιτάσματα στη γειτονιά της και μπορεί να το παίρνει και πιο φτηνά και εμείς να κερδίζουμε περισσότερα. Όχι για να είναι διαμετακομιστικός σταθμός.

Εγώ το θεωρώ αυτονόητο αν θα λύσουμε το Κυπριακό. Εμείς θα κερδίζουμε περισσότερα κι εκείνους θα τους κοστίζει λιγότερο. Θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένη την εξομάλυνση των εμπορικών και άλλων σχέσεών μας με την Τουρκία. Δηλαδή θα λύσουμε το Κυπριακό και δεν θα εξομαλυνθούν οι σχέσεις μας; Δεν θα έχουμε εμπορικές συναλλαγές; Δεν θα δεχόμαστε Τούρκους τουρίστες στην ενωμένη ομοσπονδιακή Κύπρο; Οι έμποροι οι δικοί μας δεν θα κάνουν συναλλαγές με τους Τούρκους εμπόρους; Οι λογιστές μας, οι δικηγόροι μας, δεν θα έχουν Τούρκους πελάτες; Και θα είναι προδοσία; Εγώ λέω θα είναι μια σοβαρή προοπτική.
Δεν θα μας δώσουν 30 δις
Είστε καλός γνώστης των οικονομικών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρόσφατα δήλωσε στο Reuters ότι για τη λύση θα χρειαστούν δισεκατομμύρια. Ο Υπουργός Εξωτερικών στη συνέντευξή του στη «Σ» είπε ότι κι αυτός ανησυχεί πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα. Εσείς πώς εκτιμάτε ότι θα εξευρεθούν;
Εάν θα βρούμε λύση του Κυπριακού που δεν θα διασφαλίσουμε εκ των προτέρων τη δημοσιονομική πειθαρχία και το βιώσιμο των δημόσιων οικονομικών, και αν κάναμε θυσίες τα τελευταία τρία χρόνια για να απαλλαχθούμε από την Τρόικα και λύνοντας το Κυπριακό να χρειαστεί να την ξαναφέρουμε πίσω, ε να το σκεφτούμε διπλά. Η μορφή της λύσης, οι θεσμοί, ο τρόπος λειτουργίας, πρέπει να είναι τέτοιοι, που να δημιουργούν συνθήκες βιώσιμων δημόσιων οικονομικών, για να μη δημιουργούμε μέσα από τη λύση δημοσιονομικά ελλείμματα και νομίζουμε ότι θα βρεθούν ξένοι να μας ενισχύουν για τις δημοσιονομικές μας τρύπες.
Υπάρχει, όμως, και το εξής. Αν θα χρειαστούν χρήματα για τη λύση.

Εγώ εκτιμώ ότι θα τύχουμε σημαντικής βοήθειας, ιδιαίτερα για τα θέματα των υποδομών και από τα ευρωπαϊκά προγράμματα και από τη διεθνή κοινότητα. Δεν θα πάψω, όμως, να είμαι πραγματιστής και ορθολογιστής. Αν νομίζουμε ότι θα βρούμε λύση του Κυπριακού και θα έρθουν να μας δώσουν 25-30 δισεκατομμύρια για το περιουσιακό, να προσγειωθούμε. Κανένας δεν είναι διατεθειμένος να φορολογήσει τους πολίτες του για να λύσει το πρόβλημα κάποιου άλλου σε κάποιαν άλλη χώρα. Αν αύριο πει η Κυβέρνηση Αναστασιάδη ότι θα αυξήσουμε κατά 2% τον ΦΠΑ γιατί πρέπει να δώσουμε 100 εκατομμύρια βοήθεια για τη συριακή κρίση, θα το δεχθεί ο κόσμος; Θα το ψηφίσουν οι νομοθέτες μας; Επιτέλους πρέπει να είμαστε ορθολογιστές.
Και επειδή αυτή η εκτίμηση είναι πραγματιστική, είναι όπλο στη δική μας πλευρά. Γιατί είναι όπλο; Επειδή η διεθνής κοινότητα, η Ευρώπη, ο Έιντε, γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν θα βρεθούν τα δεκάδες δισεκατομμύρια για το περιουσιακό, άρα στο θέμα αυτό πρέπει να είναι τέτοιες οι προσφερόμενες λύσεις, που θα ελαχιστοποιήσουν το κόστος του περιουσιακού. Δηλαδή, όσα περισσότερα εδάφη επιστρέψουν υπό ε/κ διοίκηση, τόσο λιγότερες αποζημιώσεις θα απαιτούνται και συνεπώς γίνεται η λύση οικονομικά βιώσιμη.
Αυτό πώς μπορεί να συμβεί; Επειδή και πάλι θέλω να είμαι πραγματιστής, εάν λέμε ότι για να λύσουμε το περιουσιακό πρέπει όλοι οι πρόσφυγες να πάνε πίσω υπό ε/κ διοίκηση και όλοι οι ιδιοκτήτες περιουσιών στα κατεχόμενα -που δεν είναι μόνο οι πρόσφυγες- να επανακτήσουν την περιουσία τους μέχρι την τελευταία ίντσα, απλώς εν γνώσει μας το Κυπριακό θα είναι εκεί και για τις επόμενες δεκαετίες. Και όταν με το καλό θα είμαστε μια δύναμη στρατιωτική, που θα έχουμε τη δυνατότητα, να έχουμε πιθανότητες να πετύχουμε αυτά που θέλουμε. Όμως είναι δίκαιο και ορθό, από τη στιγμή που αναγνωρίστηκε το δικαίωμα του ιδιοκτήτη, κάποιος μπορεί να πάρει το 100% της περιουσίας του πίσω, κάποιος να πάρει ένα μέρος, κάποιος να πάρει ανταλλαγή με τ/κ γη στις ελεύθερες περιοχές και ένα μέρος μπορεί να είναι αποζημιώσεις. Οι διάφορες θεραπείες στο σύνολό τους, πρέπει να αντικατοπτρίζουν μια λογική αξία της περιουσίας.
*Διαβάστε αύριο το β’ μέρος της συνέντευξης του Αβέρωφ Νεοφύτου: Τι λέει για τον Βγενόπουλο και ποιοι του έκαναν πλάτες και ποιοι είναι οι στόχοι του για τις βουλευτικές εκλογές.