Οκτώβρη ο λογαριασμός της λύσης

Ν. Χριστοδουλίδης: Καθοριστικές οι μελέτες ΔΝΤ και ΠΤ, που ολοκληρώνονται τους επόμενους 3-4 μήνες
Ο Πρόεδρος αναφερόταν πολύ συγκεκριμένα στα ακριβή δεδομένα όσον αφορά τις ανάγκες στελέχωσης των νοσοκομείων που οι αρμόδιοι τεχνοκράτες των Ιατρικών Υπηρεσιών όφειλαν να είχαν εις γνώσιν τους, διευκρινίζει ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, για την «κρίση» στον τομέα της υγείας
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ
καμία σύνδεση ανάμεσα στην υλοποίηση των ενεργειακών μας σχεδιασμών και των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού. Και είναι ξεκάθαρη η θέση της Κυβέρνησης για το θέμα της χρηματοδότησης της λύσης
Στις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, στα προβλήματα στον τομέα της υγείας καθώς και στις διαδικασίες εκλογής νέου Προέδρου της Βουλής αναφέρεται στη συνέντευξή του στη «Σ» ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, χαρακτηρίζοντας ως κομβική την παρούσα φάση στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, εφόσον, όπως επισημαίνει, από την έκβασή της θα διαφανεί πόσο εφικτός είναι ο στόχος για επίλυση του εθνικού μας προβλήματος εντός του 2016.
Ξεκαθαρίζει, παράλληλα, ότι ουδεμία διασύνδεση υπάρχει ανάμεσα στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της ΚΔ και τη διαδικασία διαπραγμάτευσης, διαμηνύοντας ότι αυτοί θα συνεχιστούν απερίσπαστα και με βάση τα διαμορφωθέντα χρονοδιαγράμματα.
Η διαδικασία διαπραγμάτευσης για το Κυπριακό εισέρχεται σε φάση εντατικοποίησης, με στόχο την επίτευξη λύσης, ει δυνατόν, εντός του 2016. Τι θα πρέπει να αναμένουμε από τη συγκεκριμένη διαδικασία;
Με βάση τη μεθοδολογία που συμφωνήθηκε με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, έχει ληφθεί απόφαση εντατικοποίησης της διαδικασίας με συναντήσεις δύο φορές τη βδομάδα μεταξύ των δύο ηγετών, όπου αναμένεται:
(α) Nα συζητηθούν διεξοδικά όλα τα εκκρεμούντα ζητήματα σχετικά με τα κεφάλαια της Διακυβέρνησης, Οικονομίας, ΕΕ και Περιουσιακού με στόχο τη σμίκρυνση των διαφορών και ελαχιστοποίηση των αποκλίσεων.
(β) Να υπάρξει συζήτηση μεταξύ των δύο πλευρών στα κεφάλαια του Εδαφικού και της Ασφάλειας, ούτως ώστε να υπάρξει κατανόηση των βασικών θέσεων των δύο πλευρών και προσπάθεια επίτευξης συναντιλήψεων ή/και συγκλίσεων.
(γ) Να ξεκινήσουν οι λεπτομερείς διαπραγματεύσεις πάνω σε πολύ ευαίσθητα θέματα, όπως η πρώτη ημέρα της λύσης, η Σύνταξη των Ομοσπονδιακών Νομοθεσιών, του Ομοσπονδιακού Συντάγματος και των Συνταγμάτων των συνιστωσών πολιτειών.
Πρόκειται για μια κομβική, θα έλεγα, στιγμή στη διαπραγματευτική διαδικασία, αφού από τα αποτελέσματά της θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό το πώς μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία και πόσο εφικτός είναι ο στόχος κατάληξης σε μια συμφωνία μέχρι το τέλος του 2016.
Τελευταίως άρχισε να γίνεται λόγος για παράταση των διαπραγματεύσεων και μέσα στο 2017. Δεδομένου ότι η ΚΔ, σύμφωνα με τον Υπουργό Ενέργειας, ξεκινά γεωτρήσεις στην ΑΟΖ στις αρχές του νέου έτους, αυτό θα δυσχεράνει τις προσπάθειες, δεδομένης της προηγούμενης αντίδρασης της Τουρκίας;
Έχουμε κατ' επανάληψη δηλώσει ότι τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν αναστέλλονται λόγω της διαπραγματευτικής διαδικασίας για επίλυση του Κυπριακού. Και μάλιστα, δεν το υποστηρίζουμε αυτό μόνο μέσα από δημόσιες δηλώσεις αλλά μέσα και από συγκεκριμένες αποφάσεις και ενέργειες, όπως, για παράδειγμα, ανάμεσα σε άλλα, την προκήρυξη του 3ου γύρου αδειοδότησης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, η όποια σύνδεση ανάμεσα στην υλοποίηση των ενεργειακών μας σχεδιασμών και των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού. Αν θέλετε, η μόνη διασύνδεση που υπάρχει είναι ότι ενισχύει το κίνητρο για την Τουρκία που, αν σκεφτεί ορθολογιστικά, μπορεί να αντιληφθεί τα οφέλη που θα προκύψουν και για την ίδια μέσα από μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού. Την ίδια στιγμή, αποτελεί κίνητρο και για τους Τουρκοκύπριους. Σε σχέση με ενδεχόμενη αντίδραση από πλευράς Τουρκίας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει δείξει δείγματα γραφής για το τι θα πράξει.
Ισραηλινές διαβεβαιώσεις
Από καιρού βρίσκεται σε εξέλιξη, υπό την αμερικανική επίνευση, μια προσπάθεια επαναπροσέγγισης Τουρκίας - Ισραήλ. Πόσο ανησυχητική είναι για τα συμφέροντα της ΚΔ η συγκεκριμένη εξέλιξη, κυρίως στα θέματα της ενέργειας;
Κατ' αρχάς να σημειώσουμε ότι δεν προκύπτει από πουθενά ότι πρόκειται για αμερικανική πρωτοβουλία, ενώ ταυτόχρονα να σημειώσω ότι κανένα κράτος δεν προχωρεί σε μια τέτοια ενέργεια επειδή του το επιβάλλουν άλλοι, αλλά γιατί θεωρεί ότι μια τέτοια ενέργεια εξυπηρετεί τα δικά του συμφέροντα.

Όσον αφορά τώρα την ουσία του ερωτήματός σας, να σημειώσω ότι ενημερωνόμαστε από ισραηλινής πλευράς για το πού βρίσκεται η προσπάθεια αυτή και, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο ίδιος ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της πρόσφατης τηλεφωνικής του επικοινωνίας με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη τον ενημέρωσε για τις συζητήσεις με την τουρκική πλευρά, καθώς επίσης για την ξεκάθαρη θέση του Ισραήλ ότι, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας αυτής, δεν θα επηρεάσει με οιονδήποτε τρόπο τις άριστες και στρατηγικής σημασίας σχέσεις ανάμεσα στην Κύπρο και το Ισραήλ.

Όσον αφορά το πού βρίσκεται η προσπάθεια αυτή, θα έλεγα ότι το ενδεχόμενο επαναπροσέγγισης είναι πολύ κοντά και πολύ μακριά. Υπάρχουν ακόμη κάποια ευαίσθητα θέματα και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα.
Γενικότερα να αναφέρω ότι δεν προσεγγίζουμε τα θέματα εξωτερικής πολιτικής ως παιγνίδι μηδενικού αθροίσματος. Δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην πάντοτε ότι όταν κερδίζει κάτι η Τουρκία, χάνει κάτι η Κυπριακή Δημοκρατία. Στην προκειμένη περίπτωση, κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι η επαναπροσέγγιση Τουρκίας - Ισραήλ δύναται να αναβαθμίσει περαιτέρω και τον στρατηγικό ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφού, για παράδειγμα, όπως κάποιος μπορεί εύκολα να αντιληφθεί, αν εξετάσει τις υφιστάμενες επιλογές, μια ενεργειακή συνεργασία Τουρκίας - Ισραήλ προϋποθέτει και την εμπλοκή της Λευκωσίας και είναι κάτι που για να μπορεί να πραγματοποιηθεί, θα πρέπει να επιλυθεί το κυπριακό πρόβλημα. Άρα, δημιουργεί ακόμα ένα κίνητρο για την Τουρκία που, αν σκεφτεί ορθολογιστικά και ποιο είναι το πραγματικό της συμφέρον, θα πρέπει να εργαστεί συγκεκριμένα για επίλυση του Κυπριακού το συντομότερο δυνατό.
Καθοριστικός ο ρόλος της Κύπρου στην περιοχή
Πόσο σημαντικά θεωρείτε τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων που είχατε στο πρόσφατο ταξίδι σας στις ΗΠΑ;
Γενικότερα όλες οι συναντήσεις ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, αφού από τη μια μου δόθηκε η ευκαιρία να διαβιβάσω τις θέσεις μας, αλλά και την ίδια στιγμή να αντιληφθούμε καλύτερα τον τρόπο προσέγγισης των συνομιλητών μας σε θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Κυπριακή Δημοκρατία. Για σκοπούς οικονομίας χώρου δεν θα αναφερθώ σε όλες τις συναντήσεις που είχα, αλλά θα σταθώ ενδεικτικά σε κάποιες συζητήσεις με τους συνομιλητές μου.
Η συνάντηση με την αρμόδια ομάδα του ΔΝΤ που ασχολείται με την οικονομική πτυχή μιας ενδεχόμενης λύσης απέδειξε πόσο ορθή ήταν η θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας για εμπλοκή διεθνών οικονομικών οργανισμών στην προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη, έτσι ώστε μια ενδεχόμενη λύση να αντιμετωπίζει και τη σημαντικότατη οικονομική πτυχή μιας επανενωμένης Κύπρου. Οφείλω να ομολογήσω ότι κατά τη διάρκεια των συζητήσεών μου με τους τεχνοκράτες του ΔΝΤ αντιλήφθηκα πόσο σημαντική εργασία εκτελούν, η οποία μάλιστα αγγίζει όλες τις πτυχές των Κεφαλαίων που συζητούνται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Οι μελέτες τους, στις οποίες θα αποτυπώνουν τη δική τους ανάγνωση σε σχέση με τη δημιουργηθείσα κατάσταση πραγμάτων σε μια επανενωμένη Κύπρο και θα προβαίνουν σε εισηγήσεις για βέλτιστες πρακτικές, αναμένεται να ολοκληρωθούν τους επόμενους 3-4 μήνες και θα είναι καθοριστικές στο να μας βοηθήσουν στην καλύτερη διάγνωση της οικονομικής πτυχής της λύσης, που έχει οριζόντια επίδραση σε όλα τα θέματα που συζητούνται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα λέχθηκαν στη συνάντηση αυτή, πραγματικά αναρωτιέμαι πώς για τόσα χρόνια προσπαθούσαμε να λύσουμε το Κυπριακό χωρίς την εμπλοκή τέτοιων διεθνών οικονομικών οργανισμών.
Στις συναντήσεις μου με Αμερικανούς αξιωματούχους αλλά και εκπροσώπους σημαντικών δεξαμενών σκέψεων, ανάμεσα σε άλλα, προέκυψε η σημαντικότατη διάσταση που αφορά τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει η Κυπριακή Δημοκρατία στην ανατολική Μεσόγειο ως πυρήνας σταθερότητας και ασφάλειας και πόσο σημαντικό είναι, έπειτα από μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού, ο ρόλος αυτός όχι μόνο να διατηρηθεί, αλλά και να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο. Αντιλαμβάνεστε ότι πρόκειται για μια σημαντικότατη διάσταση που αγγίζει και τις συζητήσεις στο τραπέζι των συνομιλιών.
Τέλος, στις συναντήσεις με αξιωματούχους των Ηνωμένων Εθνών αλλά και της Αμερικανικής Κυβέρνησης ήταν σημαντικό το γεγονός ότι μέσα από τις συζητήσεις μας, αντιλήφθηκαν ότι τα λάθη που έγιναν το 2004, τόσον όσον αφορά την ουσία όσο και τη διαδικασία για επίλυση του Κυπριακού, δεν μπορούν σε καμία απολύτως περίπτωση να επαναληφθούν.
Ξεκάθαρη η θέση της Κυβέρνησης για χρηματοδότηση της λύσης
Ποια είναι, τελικά, η θέση της Κυβέρνησης για το θέμα της χρηματοδότησης της λύσης, όπως προέκυψε μετά και τις πρόσφατες δηλώσεις του ΥΠΕΞ;
Σε σχέση με το συγκεκριμένο θέμα, η θέση της Κυβέρνησης είναι ξεκάθαρη.
Να αναφέρω κατ' αρχάς ότι με πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας, για πρώτη φορά στην ιστορία των συνομιλιών για λύση του Κυπριακού και προς ακριβέστερο καθορισμό της οικονομικής πτυχής μιας επανενωμένης Κύπρου, έχουν εμπλακεί διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί, οι οποίοι ετοιμάζουν σχετικές μελέτες.
Σας ανέφερα προηγουμένως με αφορμή την ερώτησή σας για τις συναντήσεις μου στις ΗΠΑ, πόσο σημαντική και πολυδιάστατη είναι η εμπλοκή του ΔΝΤ. Με την ολοκλήρωση των εν λόγω μελετών, θα έχουμε ενώπιόν μας, ανάμεσα σε άλλα στοιχεία, και πραγματικά δεδομένα για να αντιμετωπιστεί αυτή η σημαντικότατη πτυχή στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.

Αφού ληφθούν υπόψη τα σχετικά με τις οικονομικές ανάγκες μιας επανενωμένης Κύπρου ευρήματα αυτών των διεθνών οργανισμών (να επαναλάβω ότι δεν θα αφορούν μόνον αυτό το θέμα) ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα αναλάβει διεθνή εκστρατεία για αντιμετώπιση του συγκεκριμένου θέματος μέσω διεθνών εισφορών, ενώ θεωρείται απ’ όλους, εκ των ων ουκ άνευ, ότι η Τουρκία, η κατοχική δύναμη, θα πρέπει να συνεισφέρει ουσιαστικά για τη χρηματοδότηση της λύσης του Κυπριακού.

Σε σχέση τώρα με την αξιοποίηση των εσόδων από την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου, θέλω να ξεκαθαρίσω ότι αυτό που μόνο έχει αποφασισθεί από την Κυβέρνηση είναι αυτό που αντικατοπτρίζεται στο νομοσχέδιο που ενέκρινε το Υπουργικό Συμβούλιο στις 13 Ιουνίου και που ρητά προβλέπει την ίδρυση Εθνικού Ταμείου Επενδύσεων με τους σχετικούς κανονισμούς, που θα οδηγηθούν στη Βουλή και η οποία θα κληθεί να εξετάσει και να εγκρίνει το πλαίσιο αυτό.
Αναβαθμισμένο Εθνικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπέβαλε ή θα υποβάλει στους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας του Εθνικού Συμβουλίου, με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητάς του και τη διασφάλιση της αρχής της εμπιστευτικότητας. Σε τι συνίσταται, αφενός, αυτό το πλαίσιο και, αφετέρου, το συνδέετε, ενδεχομένως, και με την είσοδο της διαπραγμάτευσης στη φάση της εντατικοποίησης;
Η πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν σχετίζεται καθόλου με την εντατικοποιημένη φάση των διαπραγματεύσεων. Να σας θυμίσω, εξάλλου, ότι η ανάγκη αυτή προέκυψε με αφορμή τη δημοσιοποίηση πρακτικών του Εθνικού Συμβουλίου, που έγινε πολύ πριν αποφασισθεί η εντατικοποίηση των συνομιλιών. Το πλαίσιο του Πρόεδρου έχει ως κύριο στόχο να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα του Εθνικού Συμβουλίου, διασφαλίζοντας την ίδια στιγμή την εμπιστευτικότητα που θα πρέπει να διέπει τις συνομιλίες για ένα τόσο σημαντικό θέμα, καθώς επίσης την ανάγκη να γίνεται στο Εθνικό Συμβούλιο συγκεκριμένη, στοχευμένη και παραγωγική συζήτηση.
Τι απαντάτε στις επικρίσεις για αντιθεσμική παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας στις διαδικασίες εκλογής Προέδρου της Βουλής;
Να σας αναφέρω ακριβώς τι έγινε. Προ των εκλογών, ο Πρόεδρος είχε επικοινωνήσει με τον κ. Κυπριανού και του επανέλαβε την πρόταση που είχε υποβάλει και το 2011, όταν ήταν Πρόεδρος του ΔΗΣΥ. Δηλαδή, τα δύο μεγάλα κόμματα, όποια και αν είναι αυτά, για να αποφεύγονται φαινόμενα συνδιαλλαγής και εφόσον δεν έχουν τη δυνατότητα πλειοψηφίας, να μοιράζονται τη θητεία της Προεδρίας της Βουλής, όπως συμβαίνει για παράδειγμα και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η απάντηση από πλευράς ΑΚΕΛ ήταν αρνητική. Ταυτόχρονα, μετά τις εκλογές, ως ήταν αναμενόμενο, ο Πρόεδρος συζήτησε το θέμα με τον Πρόεδρο του ΔΗΣΥ. Από τη μια είναι το κόμμα που εργάζεται καθημερινά με την Κυβέρνηση, ενώ, από την άλλη, όπως είναι γνωστό, όταν απουσιάζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τον αναπληροί ο Πρόεδρος της Βουλής.

Συνεπώς, ο Πρόεδρος της Βουλής πρέπει να είναι άτομο που εμπιστεύεται απόλυτα ή τουλάχιστον να μην ανησυχεί ότι όσα συζητά μαζί του θα διαρρέουν στον Τύπο ή θα γίνονται θέμα δημόσιας συζήτησης. Δεν λέω να συμφωνεί με τον Πρόεδρο στο Κυπριακό. Να σας θυμίσω ότι ο κ. Ομήρου, που εξελέγη μάλιστα με την υποστήριξη του ΔΗΣΥ Πρόεδρος της Βουλής, δεν έχει την ίδια προσέγγιση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στο Κυπριακό και παρ' όλα αυτά υπήρξε άριστη συνεργασία ανάμεσά τους.
Η επιλογή λοιπόν ήταν ανάμεσα στον κ. Σιζόπουλο και τον κ. Συλλούρη, και, όπως και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δημόσια έχει δηλώσει, δεν τον ενοχλεί η διαφωνία του κ. Σιζόπουλου με τις θέσεις του στο Κυπριακό ή ο τρόπος που τις εκφράζει. Τον ενόχλησε, όμως, η δημοσιοποίηση πρακτικών του Εθνικού Συμβουλίου και η επιμονή του κ. Σιζόπουλου ότι θα τα δημοσιοποιεί, όποτε εκείνος θεωρεί ότι πρέπει να το πράττει. Πώς είναι δυνατό στον Πρόεδρο της Βουλής, που είναι ο δεύτερος τη τάξει, να εμπιστεύεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έγγραφα τα οποία μπορεί, αν ο ίδιος το κρίνει, να διαρρέει;
Εν πάση περιπτώσει, η εκλογική διαδικασία έχει τελειώσει, αποτελεί ιστορία και εκείνο που έχει σημασία είναι πώς θα υπάρχει αποτελεσματική συνεργασία ανάμεσα στη νομοθετική και εκτελεστική εξουσία.
Ειλικρινής ο Πρόεδρος στα θέματα υγείας
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι εξαπατήθηκε όσον αφορά το ΓεΣΥ. Από ποιους εξαπατήθηκε και σε τι συνίσταται η εξαπάτησή του;
Η ειλικρίνεια του Προέδρου δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ερμηνεύεται ως αδυναμία, αλλά ως συνειδητός τρόπος που η Κυβέρνηση πολιτεύεται, που δεν ωραιοποιεί καταστάσεις και δεδομένα και δεν κρύβει από τον κυπριακό λαό την αλήθεια για να είναι περιστασιακά αρεστή. Αυτή την πολιτική προσέγγιση, να λέμε δηλαδή στον κόσμο την αλήθεια, την ακολουθεί η Κυβέρνηση σε όλα τα θέματα, είτε αφορά το Κυπριακό, είτε την οικονομία, είτε την υγεία. Να σας θυμίσω ότι, σε αντίθεση με αυτή την πολιτική προσέγγιση, στο παρελθόν κάποιοι επέλεγαν να μην παρουσιάζουν τις καταστάσεις ως είχαν, και είδαμε όλοι τα αποτελέσματα που βιώσαμε.
Ο Πρόεδρος αναφερόταν πολύ συγκεκριμένα στα ακριβή δεδομένα όσον αφορά τις ανάγκες στελέχωσης των νοσοκομείων που οι αρμόδιοι τεχνοκράτες των Ιατρικών Υπηρεσιών όφειλαν να είχαν εις γνώσιν τους και, όταν ο Πρόεδρος τα ζήτησε, να μπορούσαν να ανταποκριθούν. Να σας θυμίσω ότι τα στοιχεία αυτά δόθηκαν στον Πρόεδρο στις 14 Ιουνίου και μάλιστα ο κ. Μάτσας, που ετοίμασε τον σχετικό κατάλογο, υποστήριξε ότι για πρώτη φορά ετοιμάστηκε ένας τέτοιος κατάλογος από το Υπουργείο Υγείας!