Μιχάλης Χατζηγιάννης: Περί τους 2.500 καλλιτέχνες θα λαμβάνουν σύνταξη

Ο Υφυπουργός Πολιτισμού, Μιχάλης Χατζηγιάννης, σε συνέντευξή του στη «Σ» μιλά για το όραμά του για τον Πολιτισμό της χώρας μας, τους σχεδιασμούς της Κυβέρνησης στα θέματα που άπτονται του χαρτοφυλακίου του και τις δράσεις που προωθούνται με στόχο τη στήριξη των καλλιτεχνών. Μία εξ αυτών είναι η σύνταξη του καλλιτέχνη, της οποίας θα επωφελούνται πέριξ των 2500 καλλιτεχνών. Όπως αποκαλύπτει ο κ. Χατζηγιάννης, ήδη έχει ετοιμαστεί το σχετικό νομοσχέδιο για δημιουργία μητρώου καλλιτεχνών και για παραχώρηση «καλλιτεχνικής χορηγίας» προς τους αυτοεργοδοτούμενους, η οποία να διευκολύνει τα άτομα αυτά στην καταβολή των κοινωνικών τους ασφαλίσεων.

Στη συνέντευξη Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας είδαμε να γίνεται αναφορά στον Πολιτισμό, μέσω της Κάρτας Νέων. Σε συνεντεύξεις σας που προηγήθηκαν, αντιληφθήκαμε ότι έχει γίνει μια σειρά πραγμάτων στο ΥΦΠΟ. Πώς έχει η κατάσταση;

Όπως αντιλαμβάνεστε τα όσα έγιναν μέσα σε τρεις μήνες από μια «νεογέννητη» κυβέρνηση ήταν πολλά και ο τηλεοπτικός χρόνος μιας διάσκεψης δεν έφτανε για να τα χωρέσει όλα. Ωστόσο υπάρχει ο σχεδιασμός, υπάρχει η όρεξη και η εν λόγω δράση θα υλοποιηθεί.

Ας δούμε μαζί το όραμά σας για τον Πολιτισμό.

Αν ήταν να το θέσω όσο πιο λακωνικά γίνεται, θα έλεγα ότι το όραμά μας συνίσταται στο ότι στηριζόμενοι στη μακρά ιστορική παράδοση του Πολιτισμού μας, πρέπει να τον ανατάξουμε στις ράγες του σύγχρονου κόσμου, δημιουργώντας μια κοινωνία με Πολιτιστική Παιδεία. Μια κοινωνία πάνω στην οποία μέσω της γνώσης να θεμελιώνεται μια σύνθετη ποιότητα ζωής, που να σέβεται τον άνθρωπο, το περιβάλλον, και στην τελική να δημιουργεί ήθος. Αυτό, κατά την άποψή μου, είναι Πολιτισμός, κοσμήματα του οποίου είναι οι Τέχνες.

Πώς πιστεύετε μπορείτε να βοηθήσετε τους καλλιτέχνες του τόπου μας;

Ουσιαστικά. Τι εννοώ; Επειδή άρχισα την πορεία μου από νεαρή ηλικία και οικοδόμησα πάνω στη μουσική με τη δουλειά μου, ξέρω πόσο δύσκολο είναι να δημιουργήσεις σίγουρο μέλλον. Για τούτο κι επειδή η επαφή μου με τους καλλιτέχνες είναι καθημερινή, το πρώτο που με βρήκε να συμφωνώ με τις εξαγγελίες του Νίκου Χριστοδουλίδη ήταν η σύνταξη του καλλιτέχνη.

«Tο όραμά μας συνίσταται στο ότι, στηριζόμενοι στη μακρά ιστορική παράδοση του Πολιτισμού μας, πρέπει να τον ανατάξουμε στις ράγες του σύγχρονου κόσμου δημιουργώντας μια κοινωνία με Πολιτιστική Παιδεία»

Πρόκειται δηλαδή για την κατοχύρωση νομικά των καλλιτεχνών, οι οποίοι θα λαμβάνουν και σύνταξη από τούδε και στο εξής;

Πολύ σωστά. Σκεφτείτε ότι περί τους 2500 καλλιτέχνες θα λαμβάνουν σύνταξη. Ετοιμάστηκε νομοσχέδιο για δημιουργία Μητρώου Καλλιτεχνών και για παραχώρηση ειδικής χορηγίας («καλλιτεχνικής χορηγίας») προς τα αυτοεργοδοτούμενα άτομα που ασκούν καλλιτεχνική δραστηριότητα, η οποία να διευκολύνει τα άτομα αυτά στην καταβολή των κοινωνικών τους ασφαλίσεων.

Εξηγήστέ μας το λίγο.

Το μέτρο αυτό, όταν ολοκληρωθεί, θα αποτελέσει, πιστεύω, μιαν από τις μεγάλες επιτυχίες της Κυβέρνησης στον Πολιτισμό, διότι αφορά στη διευθέτηση του χρονίζοντος προβλήματος της αναγνώρισης των καλλιτεχνών ως μιας ειδικής ομάδας εργαζομένων. Η φιλοσοφία του Νομοσχεδίου που ετοιμάστηκε βασίζεται στην αναγνώριση ότι η εργασία και συνεισφορά των καλλιτεχνών είναι ειδικού χαρακτήρα και ιδιαζόντων εργασιακών συνθηκών και σωρευτικά οδηγεί στην ανάπτυξη και εξέλιξη της Παράδοσης και του Πολιτισμού, που αποτελούν μέρος των «στοιχείων ενεργητικού» μιας χώρας.

Όταν λέτε «των στοιχείων ενεργητικού» μιας χώρας, εννοείτε ότι είναι μετρήσιμα;

Ναι, οπωσδήποτε, διότι οικονομική διάσταση του Πολιτισμού μπορεί πλέον να αποτιμηθεί ως ποσοτικοποιημένη συνεισφορά στο ΑΕΠ και ως εκ τούτου μια σύγχρονη Πολιτεία πρέπει να το αναγνωρίσει επίσημα και να αποδώσει τα δέοντα προς την κοινότητα των καλλιτεχνών.

Πώς θα συγκεντρώσετε τις χιλιάδες αυτές των καλλιτεχνών;

Μέσω του Μητρώου Καλλιτεχνών. Εδώ προνοείται η αυτόματη εγγραφή καλλιτεχνών που είναι ήδη μέλη Σωματείων, Ενώσεων ή Συνδέσμων Καλλιτεχνών. Για τους υπόλοιπους θα ακολουθείται διαδικασία αξιολόγησης βάσει κριτηρίων και βάσει σύστασης από Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν και αντιπρόσωποι των καλλιτεχνών.

«Ένα βήμα πριν από την υλοποίησή της βρίσκεται η Κάρτα Πολιτισμού Νέων, την οποία μπορεί να εξασφαλίζει δωρεάν ο κάθε νέος άνθρωπος που συμπληρώνει το 18ο έτος της ηλικίας του»

Και πώς θα καταβάλλεται η καλλιτεχνική χορηγία;

Θα καταβάλλεται σε αυτοτελώς εργαζομένους καλλιτέχνες που πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που προβλέπονται και θα αντιστοιχεί στο ήμισυ του ποσού που οφείλουν ανά τριμηνία στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Θα είναι αυτό αρκετό;

Κίνητρο για την εγγραφή στο Μητρώο δεν είναι μόνο η δυνατότητα λήψης της καλλιτεχνικής χορηγίας (που αφορά μόνο αυτοτελώς εργαζομένους), αλλά και πρόσθετα ωφελήματα που θα δικαιούνται οι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Καλλιτεχνών. Ωφελήματα όπως επιχορήγηση στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών προγραμμάτων που προσφέρονται από το Υφυπουργείο, συμμετοχή σε καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς που προκηρύσσονται στη Δημοκρατία από οποιαδήποτε δημόσια Αρχή, εκπροσώπηση της Δημοκρατίας σε διεθνείς διοργανώσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό και εργοδότηση στην υλοποίηση έργων παραστατικών τεχνών (περιλαμβανομένων και προγραμμάτων για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο).

Όλα αυτά θα περνούν από το Υφυπουργείο σας;

Το νομοσχέδιο προβλέπει δύο αρμόδιες Αρχές για την υλοποίηση των προνοιών του. Το Υπουργείο Οικονομικών, που θα είναι αρμόδιο για την παραχώρηση της καλλιτεχνικής χορηγίας, καθώς διαθέτει την τεχνογνωσία για εξέταση, έγκριση και απόρριψη των αιτήσεων και το Υφυπουργείο Πολιτισμού, που θα είναι αρμόδια Αρχή για τον υπόλοιπο νόμο.

«Στη βάση αναγκών των καλλιτεχνών που εντοπίσαμε καταρτίσαμε το πρότζεκτ «Στέγες για την Τέχνη», μέσω του οποίου εξασφαλίζουμε από δήμους και οργανισμούς, άδειους χώρους για καλλιτεχνικές δράσεις»

Στη συνέντευξη του Προέδρου την Τρίτη ακούσαμε και για την Κάρτα Πολιτισμού Νέων, που εξαγγέλθηκε προεκλογικά.

Η Κάρτα είναι ένα από τα μέτρα προώθησης και ανάπτυξης της Πολιτιστικής Παιδείας.

Πρόκειται για δράση που βρίσκεται αυτήν τη στιγμή ένα βήμα πριν από την υλοποίησή της. Μελετήσαμε καλές πρακτικές άλλων χωρών που έχουν ήδη εφαρμόσει την Κάρτα Πολιτισμού με επιτυχία όπως η Ελλάδα, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία και υιοθετήσαμε εκείνες τις διαδικασίες που κατέγραψαν επιτυχία. Η Κάρτα Πολιτισμού θα δώσει την ευκαιρία σε νέους να έρθουν σε επαφή με όλες τις μορφές τέχνης και τη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία. Μέσω αυτής της προπληρωμένης (pre-paid visa) Κάρτας Πολιτισμού, οι νέοι θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν πολιτιστικά δρώμενα και να επισκεφθούν χώρους Πολιτισμού. Θα δίνεται σε νέους που συμπληρώνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους. Τα έγγραφα προσφορών είναι έτοιμα και είμαστε έτοιμοι να προκηρύξουμε προσφορές μόλις το Υπουργείο Οικονομικών εγκρίνει τη σχετική δαπάνη. Ο εκτιμώμενος χρόνος κυκλοφορίας της Κάρτας, αν εξασφαλιστούν οι πιστώσεις με τον Συμπληρωματικό Προϋπολογισμό Ιουνίου, είναι ο Σεπτέμβριος 2023.

Έχετε προτάξει επίσης ευθύς εξαρχής το θέμα της παροχής φορολογικών και άλλων κινήτρων για την ενθάρρυνση της ιδιωτικής χρηματοδότησης πολιτιστικών δραστηριοτήτων, δεν είναι;

Πολύ σωστά κι επειδή από αυτό που γνωρίζω από την πολύχρονη επαφή μου με το ζήτημα, μετά από μελέτη των κινήτρων που προσφέρουν άλλες χώρες προκρίνεται το μέτρο της αφαίρεσης από το φορολογητέο εισόδημα φυσικού προσώπου, ή από τα ακαθάριστα εισοδήματα νομικού προσώπου, το ποσό που οι χορηγοί προσφέρουν σε πολιτιστικά δρώμενα ή φορείς του Πολιτισμού.

Είναι κι αυτό έτοιμο;

Μόλις οριστικοποιηθεί το προτεινόμενο μέτρο θα γίνει διαβούλευση με το Τμήμα Φορολογίας για προώθηση της υιοθέτησης των κινήτρων μέσω τροποποίησης του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου του 2002.

Πολύς λόγος έγινε για την ένταξη του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο Υφυπουργείο Πολιτισμού, πράγμα, που, όπως μαθαίνουμε, είχε αίσια κατάληξη.

Πολύ σωστά. Μετά από μια σύσκεψη όλων των συμβαλλομένων μερών στο Προεδρικό αποφασίστηκε ότι το Τμήμα εντάσσεται επίσημα την 1η Ιουλίου 2023 στο Υφυπουργείο ως προβλέπει ο σχετικός νόμος. Στο πλαίσιο αυτό θα υπογραφεί Μνημόνιο Συνεργασίας με το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων για την απρόσκοπτη συνεργασία με το Τμήμα Δημοσίων Έργων, Ηλεκτρομηχανολογικές Υπηρεσίες και Επιμετρητές Ποσοτήτων. Ακόμα θα ενισχυθεί η Διοίκηση του Υφυπουργείου με Διοικητικό και Λογιστικό προσωπικό για τις ανάγκες του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Ήδη μεταφέρθηκε η Λογιστική Λειτουργός που χειριζόταν το Τμήμα Αρχαιοτήτων στο Υπουργείο Μεταφορών και κινούμαστε με διαδικασία εσωτερικής αγοράς για Διοικητικό Λειτουργό.

Για την ανάγκη πλήρωσης 200 θέσεων που είχε προταχθεί από το Τμήμα Αρχαιοτήτων τι θα κάνετε;

Θα πληρωθούν κενές θέσεις αφού μελετηθούν διεξοδικά οι άμεσες ανάγκες για τη στελέχωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων.

Τελευταία είδαμε στα ΜΚΔ παράπονα και πάλι για το Σχέδιο ΘΥΜΕΛΗ. Τι γίνεται με τα θεατρικά αυτά δεδομένα;

Ξέρετε, το Σχέδιο ΘΥΜΕΛΗ είναι ένα πρόγραμμα-πλαίσιο που κληρονομήσαμε από τον ΘΟΚ ως Υφυπουργείο Πολιτισμού και είναι ένα Σχέδιο ζωντανό, που χρειάζεται να έχεις διαρκώς το βλέμμα σου επάνω του. Είδαμε τα εμπόδια, μελετήσαμε την κατάσταση και τώρα γίνεται ένας εξορθολογισμός. Θα προσπαθήσουμε να ενισχύσουμε οικονομικά το Σχέδιο και θα επιχειρήσουμε να το φέρουμε σε ένα επίπεδο που να μπορεί να λειτουργεί αξιοπρεπώς.

Επί του ιδίου τοπίου, υπάρχουν συνεργασίες με άλλες χώρες;

Είμαστε σε συνεργασία στη βάση μνημονίων συνεργασίας με χώρες όπως η Γαλλία, η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Ιταλία, η Ινδία και η Κίνα. Οι συνεργασίες καλύπτουν ανταλλαγές σε κλάδους του Πολιτισμού, ζητημάτων τεχνογνωσίας ως επίσης και σε θέματα διατήρησης / συντήρησης αρχαίων μνημείων και ψηφιοποίησης.

Στο Υφυπουργείο σας υπάγεται και το κεφάλαιο Βιβλιοθήκες και η πρωτεύουσα μιας ευρωπαϊκής χώρας δεν γίνεται να μην έχει μια σύγχρονη Βιβλιοθήκη.

Υπάρχει το τεμάχιο της γης, στην Αρχιγραμματεία, και τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη η προετοιμασία για προκήρυξη του Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού τον Σεπτέμβριο του 2023, για το κτήριο της νέας Κυπριακής Βιβλιοθήκης.

Το Υφυπουργείο δεν έχει ανάγκη για μόνιμη στέγη;

Οπωσδήποτε. Για μόνιμη στέγαση του Υφυπουργείου Πολιτισμού και του Τμήματος Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού είμαστε στη διαδικασία προετοιμασίας σε συνεργασία με την Πολεοδομία, των σχεδίων για να στεγαστούμε μόνιμα σε ένα αναπαλαιωμένο οικοδόμημα στην Αρχιγραμματεία.

«Έχει οριστικοποιηθεί η απόφαση για παροχή φορολογικών κινήτρων για ενθάρρυνση της ιδιωτικής χρηματοδότησης πολιτιστικών δραστηριοτήτων και θα γίνει διαβούλευση με το Τμήμα Φορολογίας προς υλοποίησή της»

Σκέψεις για καινούργιες καλλιτεχνικές στέγες γίνονται;

Ναι, αλλά στη βάση ενός σκεπτικού εκτός πλαισίου. Από τις επαφές που είχαμε με δεκάδες καλλιτέχνες, εντοπίσαμε ότι από τις βασικές τους ανάγκες είναι η στέγη που θα τους φιλοξενεί με το λιγότερο δυνατόν κόστος. Στέγη για πρόβες, δοκιμές, κατασκευές και άλλες λειτουργίες που σχετίζονται με την τέχνη μέσα από την οποία ο καθένας λειτουργεί. Έτσι, με δική μας πρωτοβουλία, είχαμε σειρά επαφών με δημάρχους για να εντοπίσουμε χώρους κενούς που θα μπορούσαμε να βάλουμε κάτω από την εποπτεία του Υφυπουργείου και να τις διαμορφώσουμε σε «Στέγες για την Τέχνη». Έχουμε ήδη έρθει σε επαφή με τους Δήμους Λευκωσίας, Αγλαντζιάς, Λεμεσού, Λάρνακας και Αραδίππου και συνεχίζονται οι επαφές μας με άλλους δήμους. Όταν θα είμαστε έτοιμοι, θα προβούμε σε επαφές με τις καλλιτεχνικές κοινότητες για επιθεώρηση των σκηνών, καταγραφή των αναγκών τους και ανάλογη παροχή τους στους καλλιτέχνες, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος ή και δωρεάν.

Ένα σημαντικό κομμάτι που συχνά ξεχνάμε ότι εντάσσεται στο Υφυπουργείο σας είναι και η Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας.

Η Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας διαφυλάσσει την άυλη κληρονομιά και τις παραδόσεις του τόπου. Ως εκ τούτου προωθούνται δράσεις για περαιτέρω ανάπτυξη της Υπηρεσίας και έχει εξασφαλιστεί έγκριση για χρηματοδότηση τεχνικής βοήθειας από τη Γενική Διεύθυνση Μεταρρύθμισης της ΕΕ με στόχο την αναβάθμιση της Υπηρεσίας και των δράσεών της.

Τέλος ακούσαμε πολλά για την υποστελέχωση. Το λύσατε το πρόβλημα;

Ολοκληρώθηκε η ετοιμασία Οργανογράμματος του Υφυπουργείου Πολιτισμού και αξιολογήθηκαν οι ανάγκες στελέχωσης με μόνιμο προσωπικό. Επί του παρόντος γίνεται επίσης ανάλογη αξιολόγηση αναγκών στελέχωσης στο Τμήμα Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού και στην Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας.