Έρχονται νέα έργα από ευρωπαϊκά κονδύλια…

Σειρά ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέσω των προϋπολογισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στήριξαν, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη σε θέματα υποδομών, αναγνωρίζοντας τη θέση μας ως χώρας μέλους της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Η Πλατεία Ελευθερίας, ένα έργο που απολαμβάνουμε καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι. Ο περιμετρικός δρόμος Λευκωσίας, που αρχίζει σύντομα και θα επιφέρει τεράστια οδική αλλαγή και μείωση της τροχαίας κίνησης έξω αλλά και εντός της πρωτεύουσας, το έργο ανάπλασης του παλαιού ΓΣΠ, και το έργο της παραδοσιακής αγοράς στη Λάρνακα, είναι μερικά από τα δεκάδες έργα υποδομών που πραγματοποιήθηκαν χάρη στους χειρισμούς των ευρωβουλευτών.

Συνεχίζοντας το ευρωπαϊκό πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ, ο μήνας Σεπτέμβριος σηματοδότησε την έναρξη του νέου κύκλου του έργου «Τι κάνει η Ευρώπη για μένα», που υλοποιεί το συγκρότημα «ΔΙΑΣ» και η τηλεόραση «ΣΙΓΜΑ».

Μιλώντας στην «Σημερινή της Κυριακής» ο ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ, που ανήκει στην ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, Κώστας Μαυρίδης αναφέρθηκε στο μεγαλύτερο «δώρο» που παραχώρησε μέχρι σήμερα η Ε.Ε. στις χώρες μέλη της.

Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Ζητήσαμε από τον κ. Μαυρίδη, ως τον μοναδικό ευρωβουλευτή από Κύπρο που εκπροσώπησε την Πολιτική του Ομάδα, συμμετέχοντας στη διαπραγμάτευση και διαμόρφωση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, να μας περιγράψει τα σημαντικά οφέλη για τα κράτη-μέλη και την Κύπρο. Όπως μας εξήγησε, «ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους €723,8 δισ. ευρώ, αποτελεί το κυριότερο χρηματοδοτικό εργαλείο του Σχεδίου Ανάκαμψης της ΕΕ («Next Generation EU»), για αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων από την πανδημία, με παράλληλο στόχο να καταστούν οι ευρωπαϊκές μας οικονομίες πιο ανθεκτικές. Πρώτη φορά η ΕΕ αποφάσισε σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα να αντλήσει η ίδια μέσω κοινού χρέους ένα τόσο μεγάλο ποσό για χρηματοδότηση προς τα κράτη-μέλη. Δηλαδή, η ΕΕ δανείζεται το ποσό από τις αγορές (εξασφαλίζοντας ευνοϊκότερους όρους παρά κάθε κράτος-μέλος ξεχωριστά) και στη συνέχεια χρηματοδοτεί τα κράτη με χορηγία (όχι δανεικά) κι επιπλέον ποσό με δάνειο, στη βάση συμφωνημένων κριτηρίων και επιλέξιμων τομέων. Κάθε κράτος έχει καταρτίσει δικό του Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θέτοντας τις προτεραιότητές του (μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις) λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές αξιολογήσεις/συστάσεις της ΕΕ, τους ποσοτικούς στόχους για πράσινη ανάπτυξη, ψηφιακό μετασχηματισμό και κοινωνικό κράτος, αλλά και με δυνατότητα επιλογής έργων βάσει ιδιαζόντων αναγκών, χωρίς προ-αποκλεισμούς.

Ως διαπραγματευτής της Πολιτικής μου Ομάδας, συνέτεινα στη συμπερίληψη συγκεκριμένων αναφορών ώστε να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στα νησιά και τις απομονωμένες περιοχές λόγω των ιδιαιτεροτήτων που αντιμετωπίζουν, μεγαλύτερη έμφαση στην κοινωνική διάσταση (και όχι μόνο οικονομική), την απαραίτητη διαβούλευση των Κυβερνήσεων με τους κοινωνικούς εταίρους κ.ά».

Πόσα θα λάβουμε εμείς;

Ερωτηθείς πόσα θα λάβουμε εμείς, είπε πως «στην Κύπρο αναλογεί περίπου 1 δις σε επιδοτήσεις και 1.5 δις με δανεισμό, που αποτελεί σημαντική χρηματοδοτική στήριξη. Η αποτελεσματικότητα βεβαίως του Μηχανισμού και πόσο τελικά θα επωφεληθούν οι πολίτες, θα κριθεί από τη σωστή αξιοποίησή του από τις κυβερνήσεις των κρατών και κυρίως από δύο συνιστώσες:

α) Η επιλογή των τομέων και έργων που θα συμπεριληφθούν στο Σχέδιο (τα οποία έχουν ήδη καταρτιστεί) και β) ο τρόπος με τον οποίο θα διατεθούν τα ποσά στους αποδέκτες. Άλλο είναι μια διαδικασία με τυπική «ελεύθερη πρόσβαση», με τη χρηματοδότηση να καταλήγει πρακτικά σε μεγάλους και προνομιούχους με τεχνογνωσία και διασυνδέσεις, κι άλλο είναι μια διαδικασία με ισότιμη πρόσβαση όλων, περιλαμβανομένων εκείνων που έχουν άμεση ανάγκη επιβίωσης, ιδιαίτερα των μικρών επιχειρήσεων, με το πολλαπλασιαστικό όφελος από τέτοιου είδους επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Η Κύπρος αιτήθηκε €1 δις σε χορηγία και €0.2 δις σε δάνειο και οι προσδοκίες είναι για πάνω από 3000 νέες θέσεις απασχόλησης, αύξηση στον όγκο εργασίας σε εταιρείες, μικρές μέχρι μεγάλες, δημιουργία υποδομών και μεταρρυθμίσεων για βελτίωση της παραγωγικότητας και του ανταγωνισμού για τις επόμενες δεκαετίες».

Χαμένες ευκαιρίες και δυνατότητες

Πρόσθεσε μάλιστα πως το Σχέδιο χρηματοδοτείται με ευρωπαϊκά χρήματα και όχι από τον κρατικό προϋπολογισμό. «Το πλαίσιο και τα κριτήρια του Σχεδίου θεσπίστηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όχι σε κρατικό. Συνεπώς, δεν πρόκειται για άλλο ένα κυβερνητικό σχέδιο όπως παρουσιάζεται στην Κύπρο. Για να διαμορφωθεί το κάθε κρατικό Σχέδιο, θα έπρεπε να προηγηθεί ουσιαστική διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους (π.χ. από οργανώσεις αναπήρων, φορείς υπαίθρου, νεολαίας κ.ά.), που στην Κύπρο περιορίστηκε στο ελάχιστο. Επιπλέον, το χρονικό περιθώριο της ΕΕ για υλοποίηση των έργων μέχρι το 2026 λειτούργησε πιεστικά, αλλά αυτό καθιστούσε τη διαβούλευση ακόμη πιο απαραίτητη. Τελικά, τα έργα που συμπεριλήφθηκαν στο Κυπριακό Σχέδιο είναι σημαντικά, με τα πλείστα ήδη υπό ώριμο σχεδιασμό στα Υπουργεία αναμένοντας χρηματοδότηση, ενώ άλλα είχαν ήδη ξεκινήσει. Από τα έργα -όχι από τα λόγια-, είναι προφανές ότι ουσιαστική διαβούλευση δεν υπήρξε, αλλά επικράτησαν οι κυβερνητικές προτεραιότητες. Θα περιοριστώ σε δύο σημαντικά ζητήματα, τα οποία θέτω εξ αρχής κι αφορούν ειδικά την Κύπρο.

»Το ζήτημα της στέγασης αποτελούσε πριν από την πανδημία πρόβλημα, το οποίο όμως διογκώθηκε με την ενεργειακή κρίση, την ραγδαία αύξηση των οικοδομικών υλικών, την αύξηση των επιτοκίων και άλλους παράγοντες, που έχουν καταστήσει σήμερα την στέγαση ως ένα τεράστιο κοινωνικο οικονομικό πρόβλημα. Πρόκειται για πρόβλημα με προεκτάσεις που αφορούν τα νεαρά ζευγάρια, την υπογεννητικότητα, την ύπαιθρο, τη φοιτητική στέγαση κ.ά. Στο Κυπριακό Σχέδιο Ανάκαμψης δεν περιλήφθηκε ούτε ένα ευρώ για τη στέγαση, παρόλο που κατόπιν μάχης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο τομέας της στέγασης περιλαμβάνεται στους επιλέξιμους στόχους του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Με δεδομένο τις τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις, εισηγήθηκα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως εξετάσει τρόπους ώστε να βοηθηθούν τα κράτη που το επιθυμούν να προσαρμόσουν τα Εθνικά Σχέδια, συμπεριλαμβάνοντας επενδύσεις στον τομέα της στέγασης, κάτι για το οποίο έδειξε κατανόηση. Βεβαίως, απαιτείται όπως το κράτος-μέλος, στην προκειμένη περίπτωση η Κυπριακή Κυβέρνηση, προβεί σε τέτοιου είδους πρωτοβουλία προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως εισηγούμαι εδώ και καιρό προς το Υπουργείο Οικονομικών και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

»Το δεύτερο ζήτημα αφορά τη διασφάλισης ίσης και δίκαιης πρόσβασης για όλους στην χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, για το οποίο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δίνει μεγάλη σημασία. Επειδή παρατηρήθηκαν περιπτώσεις κρατών όπως η Κύπρος, με υψηλή συγκέντρωση χρηματοδότησης στους ίδιους ιδιώτες αποδέκτες, ως κράτος οφείλουμε να φροντίσουμε ώστε η αξιοποίηση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης να γίνει δίκαια, ισότιμα και με διαφάνεια. Επί της ουσίας, να μην περιοριστεί η πρόσβαση μόνο στους μεγάλους οργανισμούς που έχουν την τεχνογνωσία και την πρόσβαση στην εξουσία, αλλά και στους μικρούς που έχουν άμεση ανάγκη στήριξης, γιατί κρίνεται η επιβίωσή τους. Αυτό είναι πρωτίστως ευθύνη της Κυβέρνησης».

Κ. Μαυρίδης: «Απαιτείται νέα χρηματοδότηση»

Ο κ. Μαυρίδης τόνισε πως «εν μέσω της πρωτοφανούς νέας ενεργειακής κρίσης, διεξάγουμε τώρα στην ΕΕ συζητήσεις επί της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για διαμόρφωση του εν λόγω Μηχανισμού, ώστε να μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της νέας αυτής κρίσης. Η άποψή μου είναι ότι απαιτείται νέα χρηματοδότηση και αναθεώρηση των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων, ώστε να αντικατοπτρίζουν τα καινούργια δεδομένα. Η πρωτοφανής επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία δημιουργεί αναπόφευκτα τεράστιο πρόβλημα στις οικονομίες μας στην ΕΕ, αλλά δεν υπήρξε κι ανάλογη στήριξη των κρατών. Αυτό φανερώνει έλλειμμα ηγεσίας στην ΕΕ που πλήττει τις οικονομίες και κοινωνίες μας, αλλά κι ενδυναμώνει την αντίδραση και τον λαϊκισμό που θα κληθούμε ως ΕΕ να πληρώσουμε».

Ανάπλαση παλαιού ΓΣΠ

Ο ευρωβουλευτής μας, εξήγησε πως τα έργα που έγιναν και αφορούν υποδομές στο νησί μας είναι πάρα πολλά που υλοποιήθηκαν μέσω των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Ένα από αυτά, το οποίο θα έχουμε την χαρά να το απολαμβάνουμε και να το κάνουμε χρήση εντός του 2023, είναι η ανάπλαση του παλαιού ΓΣΠ. Πρόκειται για έργο ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ και τελειώνει σε ένα χρόνο.

Πρόσθεσε ότι το έργο «Ανάπλαση του παλαιού ΓΣΠ» συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ στο πλαίσιο του Προγράμματος «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027». Το συνολικό κόστος του έργου εκτιμάται στα €25,3 εκ. και αναμένεται να καλυφθεί από τις εξής πηγές χρηματοδότησης:

- Προϋπολογισμός: ποσό Σύμβασης €19.173.641,38 + ΦΠΑ (περιλαμβάνει ποσό κατασκευής και 10 χρόνια περίοδο συντήρησης)

- Συνεισφορά Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) 2021-2027: €14,1 εκατομμύρια. Δηλαδή το 85%

- Κρατικοί Πόροι: €5,9 εκ.

- Συνεισφορά Δήμου Λευκωσίας: €5,3 εκ.

- Φορέας Υλοποίησης: Δήμος Λευκωσίας.

Μέσω του σχετικού έργου, τόνισε ο Κώστας Μαυρίδης, δημιουργούνται «δρόμοι» διασύνδεσης με άλλα σημαντικά έργα που έγιναν, γίνονται ή θα γίνουν στο κέντρο όπως είναι η Ανάπλαση του Εμπορικού Τριγώνου (Μακαρίου – Στασικράτους – Ευαγόρου), η Πλατεία Ελευθερίας και άλλα έργα αστικής ανάπλασης στην εντός των τειχών πόλη.

Το έργο θα συγχρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ, τον κρατικό προϋπολογισμό και τον Δήμο Λευκωσίας, στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου 2021-2027.

Να σημειώσουμε ότι η υλοποίηση του κατασκευαστικού συμβολαίου του έργου άρχισε τον Νοέμβριο του 2021 και έχει διάρκεια 24 μήνες, δηλαδή αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο του 2023.

Ανέγερση Παραδοσιακής Δημοτικής Αγοράς Λάρνακας

Ένα ακόμα έργο, στο οποίο αναφέρθηκε ο Κώστας Μαυρίδης, το οποίο επίσης υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο αστικό κέντρο της Λάρνακας, είναι η ανέγερση παραδοσιακής δημοτικής αγοράς και τοπιοτέχνηση ανοικτού χώρου, που θα έχει τη δυνατότητα λειτουργίας υπαίθριας λαϊκής αγοράς.

Όπως εξήγησε, το κτήριο της Δημοτικής Αγοράς θα αποτελείται από ισόγειο και έναν όροφο. Στο ισόγειο θα στεγάζονται 20 καταστήματα, οι χρήσεις των οποίων θα σχετίζονται με τις παραδοσιακές δημοτικές αγορές. Επιπρόσθετα, θα δημιουργηθεί ανοιχτός τοπιοτεχνημένος χώρος, όπου θα λειτουργεί υπαίθρια λιανική αγορά για 30 πωλητές/παραγωγούς περίπου. Η υπαίθρια αγορά θα λειτουργεί μόνο μία φορά τη βδομάδα, ενώ τις υπόλοιπες μέρες ο χώρος θα χρησιμοποιείται για εκθέσεις προϊόντων. Στο μεσοπάτωμα θα λειτουργήσουν 4 χώροι εστίασης, καθώς και ειδικά διαμορφωμένος εκθεσιακός χώρος. Στην οροφή του κτιρίου θα διαμορφωθεί χώρος πρασίνου. Το όλο έργο θα διαθέτει τον απαιτούμενο χώρο στάθμευσης για τους εργαζόμενους σε ανεξάρτητο κτήριο, με τρία επίπεδα, για 73 θέσεις στάθμευσης, εκ των οποίων 9 για άτομα με αναπηρίες (ΑμεΑ). Κάτι το οποίο τόνισε εμφαντικά ο ευρωβουλευτής θέλοντας να τονίσει την ανάγκη για πρόσβαση και διευκολύνσεις στα ΑμεΑ.

Διευκρίνισε, μεταξύ άλλων, πως το έργο θα συμβάλει στην ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας της περιοχής και γενικότερα της πόλης.

Πρόγραμμα: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020

- Περίοδος Υλοποίησης: 9/2018 – 8/2022

- Προϋπολογισμός: €7.5 εκ.

- Συνεισφορά Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης: 85%

- Φορέας Υλοποίησης: Δήμος Λάρνακας.