Νομοσχέδιο για ανελκυστήρες μόνο... στα χαρτιά

Έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από την παρθενική εφαρμογή των κανονισμών για τη λειτουργία, τη συντήρηση και των έλεγχο των ανελκυστήρων. Στόχος και σκοπός είναι φυσικά η βελτίωση της ασφάλειας των εγκατεστημένων ανελκυστήρων σε ολόκληρη την Κυπριακή Δημοκρατία.

Πιο συγκεκριμένα, οι κανονισμοί προνοούν ότι πρέπει να υπόκεινται σε έλεγχο όλοι οι ανελκυστήρες (προσώπων ή αντικειμένων) από Εξουσιοδοτημένους Ελεγκτές Ανελκυστήρων, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν προηγουμένως εγκριθεί από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας (Τ.Ε.Ε.) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κάθε 24 μήνες. Στην περίπτωση που τελικά εγκριθεί και τα αποτελέσματα του ελέγχου είναι ικανοποιητικά, ο ιδιοκτήτης τοποθετεί σε περίοπτη θέση σήμανση, στην οποία αναγράφεται «Έλεγχος ανελκυστήρα: Επιτυχής». Σε αντίθετη περίπτωση, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες διορθώσεις εντός του χρονικού διαστήματος που καθορίζεται στην έκθεση ελέγχου του εξουσιοδοτημένου ελεγκτή και να διεξάγεται επανέλεγχος από το ίδιο πρόσωπο.

Μαζί με την πυκνότητα των ελέγχων έχει αλλάξει και η ελάχιστη υποχρεωτική συχνότητα συντήρησης του κάθε ανελκυστήρα, ανάλογα με τον τύπο κτηρίου στο οποίο βρίσκεται και η οποία, όπως υπογραμμίζεται, διενεργείται μόνο από εγκεκριμένους συντηρητές (οι οποίοι επίσης εγκρίνονται από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας). Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά δημόσια κτήρια ή κτήρια υπηρεσιών (τράπεζες, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, εστιατόρια, ξενοδοχεία), η συχνότητα συντήρησης ορίστηκε στις 12 φορές ετησίως. Σε ιδιωτικής χρήσης ανελκυστήρες ή ανελκυστήρες που συνδέονται με μηχανήματα και αφορούν αποκλειστικά προσπέλαση σε χώρο εργασίας, στις 4 φορές, ενώ όσες περιπτώσεις δεν εμπίπτουν στις δύο προαναφερθείσες κατηγορίες έχουν συχνότητα συντήρησης τις 8 φορές ετησίως.

20.000 ανελκυστήρες… 2.500 έλεγχοι

Μετά από επικοινωνία της «Σ» με το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και συγκεκριμένα τον αρμόδιο Λειτουργό του τμήματος, κ. Στέφανο Αχιλλείδη, ο ίδιος ανέφερε πως ο ρόλος τους είναι ουσιαστικά εποπτικός, ελέγχοντας τις διαδικασίες ελέγχων και συντηρήσεων που έχουν περάσει στον ιδιωτικό τομέα. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν 26 εταιρείες συντηρητών και 6 εταιρείες εγκεκριμένες για την πραγματοποίηση περιοδικών ελέγχων. Ερωτηθείς για το πόσοι ανελκυστήρες υπάρχουν αυτήν τη στιγμή στη χώρα μας, ο κ. Αχιλλείδης ανέφερε πως ο αριθμός προσεγγίζει τις 20.000, ενώ κάθε χρόνο και περί τα τέλη Ιανουαρίου ζητούνται τα στοιχεία συντηρήσεων και ελέγχων από κάθε εταιρεία. Αυτό, όμως, που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι το γεγονός πως οι αριθμοί των περιοδικών ελέγχων όχι μόνο δεν συνάδουν αλλά απέχουν παρασάγγας από τον αντίστοιχο αριθμό ανελκυστήρων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο αρμόδιος λειτουργός του Τ.Ε.Ε., το 2019 καταγράφηκαν συνολικά 2.610 έλεγχοι, ενώ τη χρονιά 2020 ο αριθμός ανήλθε στους 2.400. Το 2021 πραγματοποιήθηκαν 3.250 έλεγχοι και σε αντιπαραβολή με το 2019 -σε μορφή πρόχειρης σύγκρισης αφού η νομοθεσία προϋποθέτει τουλάχιστον έναν έλεγχο ανά 24 μήνες- γίνεται αυτομάτως αντιληπτό ότι τα νούμερα… δεν βγαίνουν.

Οι αριθμοί των περιοδικών ελέγχων όχι μόνο δεν συνάδουν, αλλά απέχουν παρασάγγας από τον αντίστοιχο αριθμό ανελκυστήρων

Δεν τηρείται μητρώο, δεν υπάρχει πλατφόρμα δεδομένων

«Σίγουρα δεν είναι η εικόνα που θα θέλαμε και τα νούμερα αυτά δεν είναι ικανοποιητικά», δήλωσε ο Στέφανος Αχιλλείδης, ο οποίος πρόσθεσε, όμως, πως κάθε χρόνο τοποθετούνται και νέοι ανελκυστήρες, οι οποίοι ελέγχονται και θα πρέπει να αφαιρούνται από το σύνολο, οι οποίοι όμως αφορούν ένα πολύ μικρό ποσοστό του συνόλου. Κληθείς να σχολιάσει το γεγονός πως ενώ υπάρχει τεράστιος αριθμός μη-ελεγμένων ανελκυστήρων δεν εντοπίζονται οι ιδιοκτήτες ούτως ώστε να εναρμονιστούν ή να τους επιβληθεί εξώδικο, ο αρμόδιος λειτουργός του Τ.Ε.Ε. ανέφερε στην «Σημερινή» πως δεν υπάρχει μητρώο ή πλατφόρμα πληροφοριών σχετικά με το ποιοι και πότε έχουν υποβληθεί σε περιοδικό έλεγχο, καθώς και πως δεν υπάρχει μηχανισμός που να υποχρεώνει τον ιδιοκτήτη ή/και τον ελεγκτή να δηλώσει πότε έγινε ο κάθε έλεγχος. Ο μέσος όρος του κόστους ελέγχου κυμαίνεται στα €100, ενώ υπογράμμισε πως η ευθύνη βαραίνει πρωτίστως τον ιδιοκτήτη.

Συχνότερα ατυχήματα

Τα συχνότερα ατυχήματα που γίνονται αφορούν τραυματισμούς ηλικιωμένων και οφείλονται κατά κύριο λόγο σε φρεάτια που σταματούν σε διαφορετικό ύψος από αυτό του εδάφους δημιουργώντας σκαλοπάτι είτε πόρτες που είναι ρυθμισμένες να κλείνουν ταχύτερα ή απότομα. Ο Νίκος Αγαπίου, πρόεδρος του Συνδέσμου Συντηρητών Ανελκυστήρων, δήλωσε στη «Σημερινή» πως στους ελέγχους -οι οποίοι διεξάγονται παρουσία του συντηρητή- δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα φρένα του ανελκυστήρα αλλά και στα συρματόσχοινα που συγκρατούν το φρεάτιο. Εξόχως σημαντικός είναι ο φωτισμός εντός του ανελκυστήρα καθώς και το τηλέφωνο, που πρέπει να είναι συνδεδεμένο με τον συντηρητή. Ο ίδιος επιβεβαίωσε πως αρκετοί είναι οι ανελκυστήρες που τυγχάνουν συντήρησης όχι όμως περιοδικού ελέγχου, κάτι που συμβαίνει κατά κύριο λόγο σε παλαιότερα κτήρια, αφού όσο παλαιότερος είναι, τόσο μεγαλύτερο κονδύλι χρειάζεται για να εναρμονιστεί με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.

Σε γενικές γραμμές το νομοσχέδιο από μόνο του αποτελεί ένα πλαίσιο για ασφάλεια και εκσυγχρονισμό, όμως -όπως και πάρα πολλοί άλλοι τομείς της κυπριακής κοινωνίας- χωρίς τον απαιτούμενο έλεγχο και εποπτεία μοιάζουν δώρον-άδωρον. Η ευθύνη μετακυλίεται στον ιδιοκτήτη ή τη διαχειριστική επιτροπή, η οποία όμως για μια σειρά από λόγους μπορεί να αποφύγει τις νενομισμένες διαδικασίες, ενώ η πραγματοποίηση σποραδικών δειγματοληπτικών ελέγχων δεν μοιάζει ικανοποιητική για τον πλήρη εναρμονισμό με τους κανονισμούς. Θεωρείται δεδομένο πως θα έπρεπε να τηρείται μητρώο και να αρχειοθετούνται όλοι οι ανελκυστήρες αλλά και οι ημερομηνίες του τελευταία ελέγχου, με ιδιαίτερη βαρύτητα στα παλαιότερα κτήρια. Ως θετική νότα μπορεί να καταγραφεί ότι σπανίζουν -ιδιαίτερα τα τελευταία τρία χρόνια- τα πολύ σοβαρά ατυχήματα, όμως αυτό θα πρέπει να αποτελεί καρπό συντονισμένου πλάνου προσπαθειών και όχι απλά τύχης, σε μια χώρα όπου η πρόληψη αποτελεί άγνωστη λέξη.