Καθώς εξαπλωνόταν ο κορωνοϊός, γιατί δεν ανακόπηκε στα αεροδρόμια του ΗΒ;

Κάτι δεν έχει πάει καλά στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ). Εκεί, σύμφωνα με το βρετανικό Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας, μέχρι τις 17:00 στις 12 Μαΐου 2020, έχουν αποβιώσει 33.186 άτομα που είχαν διαγνωσθεί θετικά στον κορωνοϊό (COVID-19).

Στο πλαίσιο αυτής της ασθένειας, μια συνέπεια είναι ότι το ΗΒ έχει τον δεύτερο χειρότερο απολογισμό θανάτου σε όλον τον πλανήτη. Παγκοσμίως, μόνο οι ΗΠΑ έχουν χειρότερο απολογισμό. Επομένως, η τωρινή κατάσταση στο HB είναι πιο άσχημη από αυτήν των άλλων νησιωτικών κρατών της Ευρώπης που βρίσκονται αποκλειστικά σε νησιώτικο περιβάλλον.

Η επιβεβαίωση βρίσκεται στα στατιστικά για τα θύματα του κορωνοϊού της 13ης Μαΐου 2020, του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC). Το ΗΒ έχει ποσοστό θανάτου 49,2 ανά 100.000 άτομα. Σε αντίθεση, το αντίστοιχα ποσοστά θανάτου στην Ιρλανδία, δίπλα στο ΗΒ, είναι 30,7 ανά 100.000 άτομα. Στην Ισλανδία είναι 2,8. Στην Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) είναι 1,9. Και στη Μάλτα είναι 1,0.

Ποια είναι η εξήγηση;

Στα προηγούμενα τέσσερά μου άρθρα (βλέπετε το ΥΓ παρακάτω), εξέτασα ορισμένα εμφανή λάθη της βρετανικής κυβέρνησης. Σήμερα, επικεντρώνομαι σε άλλο ένα προφανές λάθος - την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης να αποφύγει να θεσπίσει οποιαδήποτε οδηγία για τα βρετανικά αεροδρόμια όπως αυτή της κυβέρνηση της ΚΔ της 16ης Μαρτίου 2020. Σύμφωνα με αυτή:

«Από 16/3/2020, 18:00 ώρα Κύπρου, μέχρι και την 30/4/2020. … Όλα τα άτομα που καταφθάνουν [στην ΚΔ] από το εξωτερικό, ανεξαρτήτως της χώρας προέλευσης τους, θα τίθενται υποχρεωτικά υπό περιορισμό (καραντίνα) για 14 μέρες, σε χώρους φιλοξενίας που θα καθορίζει η ΚΔ».

Η επιλογή των 14 ημερών ήταν συνεπής με (ι) τη γνωστή περίοδο επώασης του κορωνοϊού, (ιι) τις αναφορές σε 14 ημέρες στις Τεχνικές Εκθέσεις του ECDC, όπως αυτή της 2ας Μαρτίου 2020 στο πλαίσιο της καραντίνας και (ιιι) τις πράξεις ορισμένων άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως της Γερμανίας και της Μάλτας, που υιοθέτησαν παρόμοια μέτρα.

Σκόπιμη χαλαρότητα

Μαθαίνουμε πολλά από το επίσημο αντίγραφο της συζήτησης στη Βουλή των Κοινοτήτων στις 9 Μαρτίου 2020. Στον Βρετανό Υπουργό Υγείας, Matt Hancock, τέθηκε η ακόλουθη ερώτηση από τη Felicity Buchan, Συντηρητική βουλευτή για την περιφέρεια του Kensington στο Λονδίνο:

«Ο δικός μου δήμος [του] Kensington και Chelsea έχει οκτώ επιβεβαιωμένα κρούσματα - περισσότερα από τους άλλους [31] δήμους του Λονδίνου. Έχουμε πολλούς επισκέπτες από το εξωτερικό. Οι ψηφοφόροι μου ανησυχούν πολύ, επειδή άτομα συνεχίζουν να φθάνουν από τη Βόρεια Ιταλία [το επίκεντρο της τότε επιδημίας του κορωνοϊού] και τους λένε [οι Αρχές] να αυτο-απομονωθούν μόνον εάν έχουν συμπτώματα. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε ότι, συχνά, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν αργά. Ο Αξιότιμος Φίλος μου [δηλαδή ο Υπουργός Υγείας] σκέφτεται να οργανώσει τεστ στα αεροδρόμια ή να εφαρμόσει υποχρεωτική καραντίνα;».

Απαντώντας, ο κ. Hancock, Υπουργός Υγείας, απέτυχε να λογοδοτήσει για την απουσία υποχρεωτικής καραντίνας. Εντούτοις, ουσιαστικά επιβεβαίωσε ότι υπήρχε σκόπιμη χαλαρότητα στα βρετανικά αεροδρόμια:

«Αυξάνουμε την ποσότητα των πληροφοριών που είναι διαθέσιμες στα αεροδρόμια. Ωστόσο, τα στοιχεία από άλλες χώρες που έχουν δοκιμάσει τη δοκιμή θερμοκρασίας στα αεροδρόμια δείχνουν ότι δεν είναι αποτελεσματική και μπορεί στην πραγματικότητα να είναι αντιπαραγωγική για την προσπάθεια, διότι οδηγεί σε πολλά θετικά που είναι λανθασμένα».

Κατά τη διάρκεια της 11ης Μαρτίου 2020 – και λίγα λεπτά μετά την αναβάθμιση του κορωνοϊού σε πανδημία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας – ο κ. Hancock απάντησε ως εξής σε μιαν άλλη βουλευτή, την Bell Ribeiro-Addy, απορρίπτοντας τόσο την εισήγηση ότι έπρεπε να γίνονται μαζικά τεστ, όσο και την ιδέα ότι έπρεπε να θεσπιστούν αυστηρά μέτρα στα βρετανικά αεροδρόμια:

«Το ένα σημείο στο οποίο θα απαντήσω είναι για το αίτημα για τεστ για όλους. Αυτά δεν πρόκειται να βοηθήσουν, επειδή τα τεστ δεν είναι αξιόπιστα για άτομα που δεν είναι συμπωματικά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα τεστ στα αεροδρόμια, για παράδειγμα, τα οποία έχουν ζητηθεί από πολλά άτομα, δεν είναι αποτελεσματικά… Οι δοκιμές ατόμων που δεν έχουν συμπτώματα δεν είναι αξιόπιστες και είναι αντιπαραγωγικές. Συνεπώς, δεν θα τις κάνουμε».

Στις επόμενες μέρες, τα βρετανικά αεροδρόμια παρέμειναν ανοικτά μέχρι τη μείωση, αλλά όχι την εξάλειψη της εναέριας κυκλοφορίας που προκλήθηκε από την πρωθυπουργική ανακοίνωση για τη «στερέωση» («lockdown») στις 23 Μαρτίου.

Στη Βουλή στις 11 Μαΐου 2020, ο Stephen Doughty, εκπρόσωπος του Εργατικού Κόμματος για εξωτερικά ζητήματα, παρατήρησε:

«Τα στοιχεία του [βρετανικού] Υπουργείου Εσωτερικών… δείχνουν ότι 18,1 εκατομμύρια άτομα εισήλθαν σε αυτήν τη χώρα από την 1ην Ιανουαρίου έως την 23η Μαρτίου [2020] και καταλαβαίνω ότι περισσότεροι από 100.000 έχουν εισέλθει στη χώρα από την έναρξη της στερέωσης στις 23 Μαρτίου. Από όλα αυτά, μόνο 273 άτομα από τέσσερεις πτήσεις υποβλήθηκαν σε επίσημα μέτρα καραντίνας. Τρεις από τις πτήσεις ήταν από την πόλη Wuhan [η κινέζικη πηγή του κορωνοϊού] και μία από το Τόκιο …».

Υπό τέτοιες χαλαρές συνθήκες, μήπως ο κορωνοϊός εξαπλώθηκε, λόγω της ελεύθερης ροής εκατομμυρίων επιβατών από το εξωτερικό μέσω των αεροδρομίων του ΗΒ;

Εξομολόγηση

Στις 5 Μαΐου 2020, καταθέτοντας μαρτυρία στην Επιτροπή Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας της βρετανικής Βουλής, ο Sir Patrick Vallance, Επικεφαλής Επιστημονικός Σύμβουλος της βρετανικής Κυβέρνησης, ομολόγησε ότι «ένας πολύ μεγάλος αριθμός» ατόμων με κορωνοϊό εισήλθε στο ΗΒ «από πολλές ευρωπαϊκές πηγές» και ότι «στις αρχές του Μαρτίου, το ΗΒ έλαβε πολλές, πολλές διαφορετικές εισαγωγές ιών από πολλά διαφορετικά μέρη». Η εξήγηση; «Αυτή είναι πανδημία. Αυτό σημαίνει ότι βρίσκεται παντού. Επομένως, οι περιπτώσεις μπορεί να εισέλθουν από οπουδήποτε στον κόσμο».

Πάλι στις 5 Μαΐου 2020, ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αεροπορική Ασφάλεια (EASA) δημοσίευσε έναν «Κατάλογο αεροδρομίων που βρίσκονται σε πληγείσες περιοχές με υψηλό κίνδυνο μετάδοσης της μόλυνσης από covid-19». Όπως ήταν αναμενόμενο, περιελάμβανε το Αεροδρόμιο Heathrow, 12 άλλα βρετανικά αεροδρόμια και, μεταξύ άλλων, ένα ιρλανδικό αεροδρόμιο και όλα τα τουρκικά αεροδρόμια. Αντιθέτως, ο «Κατάλογος» δεν περιελάμβανε κανένα αεροδρόμιο της ΚΔ, Μάλτας ή Ισλανδίας.

Ο «Κατάλογος» της EASA τέθηκε σε ισχύ στις 7 Μαΐου. Όμως, όταν επισκέφθηκα την επίσημη ιστοσελίδα του Αεροδρομίου Heathrow στις 9 Μαΐου 2020, βρήκα το ακόλουθο μήνυμα:

«Θα θέλαμε … να υπενθυμίσουμε σε όλους τους επιβάτες ότι δεν πρέπει να περιμένετε να δείτε ελέγχους θερμοκρασίας κατά την προσγείωσή σας στο Heathrow. Η συμβουλή της κυβέρνησης του ΗΒ είναι ότι δεν απαιτούνται έλεγχοι θερμοκρασίας. Ούτε αποτελούν αποτελεσματικά μέτρα αυτήν τη στιγμή και συνεχίζουμε να ακολουθούμε τη συμβουλή της [κυβέρνησης]».

Επιτέλους, στις 11 Μαΐου 2020, ο Boris Johnson, Βρετανός Πρωθυπουργός, ανακοίνωσε μια μεταβολή. Ειδοποίησε τη Βουλή ότι, σε κάποια στιγμή στο μέλλον, «θα εισαγάγουμε νέους περιορισμούς στα σύνορα του ΗΒ, απαιτώντας 14 ημέρες αυτο-απομόνωσης για ταξιδιώτες από το εξωτερικό, αλλά ταυτοχρόνως θα σεβαστούμε τον κοινό μας ταξιδιωτικό χώρο με την Ιρλανδία».

Ερωτήματα

Είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι καθώς εξαπλωνόταν ο κορωνοϊός, ειδικά από τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο του 2020, δεν περιορίστηκε αποτελεσματικά στα αεροδρόμια του ΗΒ. Άρα, προς όφελος της αλήθειας και της δικαιοσύνης, οι ανεξάρτητες αρμόδιες Αρχές στο ΗΒ πρέπει να ερευνήσουν ορισμένα ερωτήματα. Παρακάτω, επισημαίνω μερικά από αυτά.

Καθώς εξαπλωνόταν ο κορωνοϊός, ποια ήταν η πραγματική αιτία της απόφασης της βρετανικής κυβέρνησης να μην εφαρμόσει αυστηρά μέτρα σαν αυτά που εισήχθησαν στα αεροδρόμια της ΚΔ στις 16 Μαρτίου 2020; Ως αποτέλεσμα αυτής της αποτυχίας, πόσοι ταξιδιώτες μετέφεραν τον ιό στο ΗΒ; Στη συνέχεια, κυκλοφορώντας σε τρένα, λεωφορεία, ξενοδοχεία, υπεραγορές, κέντρα φροντίδας και άλλα σημεία, πόσοι τέτοιοι ταξιδιώτες μόλυναν άλλους; Λόγω επαφών με τέτοιους ταξιδιώτες, πόσοι παραλήπτες του ιού αρρώστησαν και νοσηλεύτηκαν;

Μετέπειτα, εν μέσω των χρόνιων ελλείψεων εξοπλισμού ατομικής προστασίας στα βρετανικά νοσοκομεία, πόσα μέλη του προσωπικού της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας (NHS) και πόσοι ασθενείς κόλλησαν τον κορωνοϊό; Και, σε αυτόν τον φαύλο κύκλο, πόσοι πέθαναν εξ αίτιας της υποπτευόμενης κυβερνητικής αμέλειας;

ΥΓ: Οι πηγές στο σημερινό άρθρο περιλαμβάνουν: twitter.com/DHSCgovuk, www.ecdc.europa.eu/en/cases-2019-ncov-eueea, www.mfa.gov.cy/mfa/mfa2016.nsf/All/CE5404529C571ED9C22584FC003574C8?OpenDocument, , https://deputyprimeminister.gov.mt/en/health-promotion/Pages/Novel-coronavirus.aspx, www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/COVID-19-resources-for-contact-tracing-2-March-2020_0.pdf, www.easa.europa.eu/sites/default/files/dfu/Annex%201%20to%20EASA_SD_2020_01%20and%20EASA%20SD%202020_02%20-%20issue%2011.pdf, https://parliamentlive.tv/Event/Index/7899d26e-7828-45a1-9159-addd71c43e0a, www.heathrow.com/customer-support/faq/coronavirus-covid-19 και Hansard, House of Commons Debates, 9.03.2020, Column 36, 11.03.2020, Column 388 & 11.03.2020, Columns 26 & 66. Τα προηγούμενα μου τέσσερα άρθρα βρίσκονται στο https://simerini.sigmalive.com/article/2020/4/5/giati-gonatise-to-enomeno-basileio-apo-ton-koronoio/, https://simerini.sigmalive.com/article/2020/4/18/to-eb-e-pandemia-tou-1918-1919-kai-o-covid-19/, https://simerini.sigmalive.com/article/2020/4/26/e-esphalmene-krise-kai-e-epakolouthe-koronokatastrophe-sto-eb/ και https://simerini.sigmalive.com/article/2020/5/10/ta-didagmata-tou-1940-kai-e-pandemia-tou-2020/

*Επίκουρος Καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου UCLan Cyprus. Οι απόψεις του είναι προσωπικές